Nadmiar witaminy D - przyczyny, objawy, leczenie, zatrucie witaminą D
Nadmiar witaminy D, a także niedobór tej substancji to stan niekorzystny dla organizmu, który wywołuje wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Nadmiar witaminy D występuje rzadko, ale stan ten określany jest jako niebezpieczny i wymagający konsultacji lekarskiej. Co warto wiedzieć o witaminie D?
1. Rola witaminy D w organizmie
Istnieją dwa najpopularniejsze rodzaje witaminy D:
- witamina D3 (cholekalcyferol) - powstaje w skórze i jest obecna w pożywieniu,
- witamina D2 (ergokalcyfelor) - znajduje się wyłącznie w żywności, przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego.
Witamina D jest niezbędna do prawidłowej budowy kości i zębów, przemian wapnia, fosforu, a także regulacji ich stężenia. Dodatkowo wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego i warunkuje skuteczną obronę przed drobnoustrojami.
Jest też obecna podczas produkcji i wydzielania insuliny, odpowiada za utrzymywanie właściwego poziomu glukozy w krwioobiegu. Witamina D oddziałuje również na kondycję skóry, odbudowę komórek i walkę ze stanami zapalnymi. Ma również wpływ na kondycję mięśni, a także działanie układu nerwowego.
2. Dawkowanie witaminy D
- do 6. miesiąca życia - 400 IU,
- 6-12. miesiąc życia - 400–600 IU,
- 1-18 lat - 600–1000 IU,
- powyżej 18. roku życia - 800–2000 IU,
- powyżej 65. roku życia - 800–2000 IU,
- kobiety w ciąży - 1500–2000 IU,
- kobiety karmiące - 1500–2000 IU,
- osoby otyłe - 1600–4000 IU.
3. Przyczyny nadmiaru witaminy D
Przedawkowanie witaminy D występuje stosunkowo rzadko i nigdy nie jest spowodowane sposobem żywienia ani ilością godzin spędzonych na słońcu. Witamina pozyskana ze słońca jest gromadzona w tkance tłuszczowej i uwalnia się stopniowo nawet przez 2 miesiące.
Rzeczywisty nadmiar może mieć miejsce, gdy pacjent będzie stosował suplementy w dawce czterokrotnie większej niż zalecana. Jest to niekorzystny stan, który wymaga konsultacji z lekarzem.
Zbyt duże stężenie witaminy D prowadzi do powstawania szkodliwych nadtlenków w organizmie, gromadzenia wapnia w tętnicach, nerkach czy sercu. W efekcie istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń pracy serca i mózgu.
Zobacz także:
4. Objawy nadmiaru witaminy D
Witamina D jedynie w niewielkiej ilości jest usuwana z organizmu, ponieważ gromadzi się w wątrobie, mózgu, kościach i skórze. Nadmiar witaminy D powoduje dolegliwości, takie jak:
- nudności i wymioty,
- ból brzucha,
- złe samopoczucie,
- osłabienie,
- brak apetytu,
- biegunka,
- zaparcia,
- otępienie,
- nadmierne pragnienie,
- wzmożone oddawanie moczu,
- bóle głowy,
- bóle oczu,
- świąd skóry,
- nadmierna potliwość,
- metaliczny smak w ustach,
- zapalenie skóry,
- powiększona śledziona,
- powiększona wątroba,
- nadpobudliwość,
- drgawki.
Nadmiar witaminy D nie jest korzystny dla organizmu, z tego względu należy stosować się do dawkowania rozpisanego na konkretnym preparacie, a najlepiej określić obecny poziom witaminy, a następnie omówić z lekarzem najlepszą dawkę i rodzaj suplementacji.
5. Skutki nadmiaru witaminy D
Przewlekły nadmiar witaminy D prowadzi do zaburzeń pracy serca i mózgu, kamicy nerek i pęcherzyka żółciowego, a także gromadzenia się wapnia w tętnicach. Dodatkowo istnieje ryzyko wystąpienia deformacji płodu, a także chorób układu kostnego u noworodków.
6. Nadmiar witaminy D a zatrucie
Nadmiar witaminy D, czyli hiperwitaminoza ma miejsce wtedy, gdy jej stężenie przekacza 50-60 ng/ml. Toksyczne działanie witaminy D to sytuacja, gdy jej poziom jest wyższy 100 ng/ml i dodatkowo obserwuje się hiperkalcemię oraz hiperkalciurię.
Zatrucie witaminą D jest bardzo niebezpiecznym stanem, który przekłada się na problemy z nerkami, żołądkiem, jelitami, układem krążenia oraz nerwowo-mięśniowym.
7. Leczenie nadmiaru witaminy D
Zbyt wysoki poziom witaminy D wymaga częstego nawadniania mieszaniną z solą fizjologiczną oraz zażywania furosemidu. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie środków, które redukują nadmierną funkcję osteoklastów, np. kalcytoninę.
Dozwolone jest również zastosowanie glikokortykoidów i bisfosfonianów, które wpływają na uwalnianie i wchłanianie wapnia. W skrajnych przypadkach konieczne jest wykonanie hemodializy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.