Objawy boreliozy - rumień, chłoniak, stan zapalny
Borelioza to choroba wywołana przez zakażenie, wywołane bakterią Borelia burgdorferi. Przenoszone są na człowieka i zwierzęta przez kleszcze. Występują pod wieloma postaciami, część z nich jest odporna na działanie leków. Objawy boreliozy mogą być charakterystyczne lub bardzo niespecyficzne. Większość z nich łatwo pomylić z inną chorobą lub zwykłym przeziębieniem. Objawów boreliozy nie można lekceważyć. Warto zachować szczególną ostrożność i dokładnie obserwować swoje ciało.
1. Objawy boreliozy
Do zakażenia bakterią Borelia burgdorferi dochodzi na skutek ugryzienia przez kleszcza. Pasożyt wprowadza toksyny poprzez swoją ślinę, wymiociny i odchody. Im szybciej usuniemy kleszcza, tym mniejsze ryzyko zachorowania. Objawy można podzielić na bardziej lub mniej charakterystyczne.
1.1. Rumień
Najpowszechniejszym objawem boreliozy jest tzw. rumień wędrujący (określany również jako rumień po kleszczu). Nie pojawia się u wszystkich, niemniej zwykle jest pierwszym sygnałem informującym, że ugryzienie mogło wywołać boreliozę. Początkowo jest to mała zmiana skórna. Jednak z czasem rumień się powiększa.
Wokół niego mogą pojawić się małe plamki. Rumień w przypadku boreliozy ma kształt koła lub owalu. Jego kolor może układać się w pierścienie, od jaśniejszych przebarwień do ciemniejszych na obwodzie. Może też mieć jednolicie czerwony kolor. Występuje najczęściej na nogach lub rękach, nie zawsze w miejscu ugryzienia.
Charakterystyczną cechą rumienia w czasie boreliozy jest jego niewyczuwalność. Nie wytwarza on zgrubienia, nie swędzi, ani nie boli. Mimo to rumienia nie można lekceważyć. Bakterie ze skóry mogą przeniknąć do krwiobiegu i wywołać infekcję narządów wewnętrznych. Borelioza nawet we wczesnym stadium musi być leczona antybiotykiem.
Dlatego po zaobserwowaniu u siebie powyższych objawów boreliozy, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
1.2. Zmiany skórne przy boreliozie
Kolejnym częstym objawem zakażenia jest przewlekłe zanikowe zapalenie skóry. Na skórze rąk lub nóg pojawiają się czerwono-sinawe i niesymetryczne zmiany. Skóra może być lekko obrzęknięta, a następnie zaczyna stawać się cienka jak pergamin.
W czasie boreliozy w miejscach zmienionych chorobowo zaczyna wypadać owłosienie. Dla zanikowego zapalenia skóry charakterystyczne są bolące stawy znajdujące się w części zainfekowanej.
1.3. Borelioza jak grypa
Borelioza jest zakażeniem bakteryjnym, podobnie jak wiele infekcjach określanych mianem przeziębienia lub grypy. Mogą wówczas pojawić się dreszcze, bóle głowy, mięśni, stawów, a także wysoka gorączka, potliwość i brak apetytu. Jest to wywołane przenoszeniem infekcji przez krew lub chłonkę.
Tym, co odróżnia objawy boreliozy od zwykłego przeziębienia, jest nagła utrata wagi, ciągłe zmęczenie, ociężałość, obniżenie sprawności fizycznej, bezsenność i wypadanie włosów.
Przewlekła borelioza powoduje zmęczenie organizmu, który całą swoją energię kieruje na walkę z nią. Dlatego czasami może dojść do odczuwania drętwienia kończyn i języka. To drugie prowadzi z kolei do zaburzeń zmysłu smaku. Dodatkowo w czasie boreliozy można odczuwać ogólne bóle różnych części ciała. Mogą pojawić się tiki mięśni twarzy lub kurcze mięśniowe.
1.4. Borelioza a chłoniak
Na skutek boreliozy węzły chłonne znacznie się powiększają. Może to doprowadzić do powstania chłoniaka. Jego pojawienie jest rzadkie, jednak się zdarza. To niebolesny, czerwono-niebieski guz. Umiejscawia się na płatkach, małżowinach usznych, brodawkach sutkowych lub na mosznie. Chłoniak najczęściej występuje u dzieci, rzadziej u dorosłych.
1.5. Objawy neurologiczne
Zakażenie bakterią Borelia burgdorferi może wywołać także szereg objawów ze strony ośodkowego układu nerwowego. Może pojawić się sztywność karku i stawów, problemy z poruszaniem się lub częściowe porażenie twarzy. Jeśli takich symptomów dużo, można mówić o tzw. neuroboreliozie.
Nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego może wywołać zapalenie nerwów czaszkowych, które pozwalają utrzymać nam prawidłową mimikę twarzy. Zapalenie nerwów czaszkowych doprowadza do widocznych zmian w mimice: opadający kącik ust, niedomykające się powieki.
Neuroborelioza jest przyczyną niezwykle niebezpiecznego przewlekłego zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego. Może to prowadzić porażeń mięśniowych lub do upośledzenia psychicznego. Objawia się to atakami depresyjnymi i lękowymi, psychozami, zaburzeniami nastroju i koncentracji.
Często borelioza objawia się także zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Osoby, u których doszło do zapalenia mogą odczuwać silne bóle głowy, sztywność karku, nudności i wymioty.
1.6. Pozostałe objawy boreliozy
Borelioza może objawiać się także poprzez inne schorzenia. Zdarza się, że zakażenie obejmuje także mięsień sercowy. Na skutek infekcji może rozwinąć się nawet ostry stan zapalny. Zapalenie mięśnia sercowego może być groźne dla życia. Jego główne objawy to: zaburzenia rytmu serca, skoki pulsu i ciśnienia, bóle w klatce piersiowej.
Zobacz też:
2. Powikłania po boreliozie
Nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych konsekwencji
Także wyleczona choroba może dać pewne wtórne objawy nawet po wielu latach. Na skutek zakażenia po pewnym czasie może dojść do rozwoju zapalenia nerwów czy mózgu, a także takich chorób i schorzeń jak:
- zaburzenia odżywiania prowadzące do anoreksji
- psychoza
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia widzenia
- otępienie
- majaczenie
- drgawki
Po latach mogą pojawić się także problemy ze stawami i poruszaniem się.
3. Diagnostyka i leczenie
Boreliozę można wykryć poprzez badania krwi i specjalne testy, jednak żadna z metod nie może na 100% potwierdzić lub wykluczyć zakażenia. Istnieje kilka metod diagnostycznych. Pierwszą z nich, a przy tym bardzo tanią jest test immunoenzymatyczny ELISA. Jego skuteczność niestety nie jest duża. Jeśli jednak wynik będzie pozytywny lub niejednoznaczny, warto przeprowadzić dalsze badania.
Metoda Western Blot wykrywa natomiast konkretne przeciwciała charakterystyczne dla przebiegu boreliozy. Są to IgM oraz IgG.
Najskuteczniejszym badaniem, mogącym wykryć boreliozę, są testy PCR. Wykonuje się je z krwi lub moczu, pozwalają na wykrycie krętek Borelia.
Leczenie opiera się przede wszystkim na antybiotykoterapii i doraźnym łagodzeniu objawów. Zwykle podaje się doksycyklinę lub amoksycylinę. Antybiotyki najlepiej działają we wczesnym stadium. Jeśli jednak bakterie są odporne na ich działanie, należy podać Cefuroksym. To również jest antybiotyk, jednak o nieco innym działaniu.
Cały proces leczenia może potrwać nawet miesiąc. W tym czasie ważna jest odpowiednia profilaktyka i stosowanie preparatów działających osłonowo na żołądek i jelita.
Jeśli w czasie choroby wystąpiły problemy neurologiczne lub kłopoty z układem kostno-stawowym, konieczna będzie specjalistyczna rehabilitacja, która pomoże wrócić choremu do pełnej sprawności.
4. O czym warto pamiętać przy boreliozie?
Przede wszystkim nie należy panikować. Tylko niewielki procent kleszczy w Polsce przenosi boreliozę. Dodatkowo od momentu ugryzienia do przeniesienia toksyn może minąć nawet od 12 do 24 godzin. Im szybciej więc wyjmiemy kleszcza, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia.
Ważna jest także odpowiednia profilaktyka. Jeśli wybieramy się na wycieczkę na tereny lesiste i trawiaste, musimy zadbać o odpowiednie, wysokie obuwie i skarpety. Dobrze jest także związać włosy i mieć na sobie jasne ubrania (kleszcze są wówczas dużo łatwiej zauważalne).
Po przyjściu z takiego spaceru należy wszystkie ubrania dokładnie wytrzepać, włosy wyczesać i od razu wziąć prysznic Następnie dobrze jest bardzo uważnie obejrzeć swoje ciało, czy nie ma gdzieś małej czarnej plamki. Warto sprawdzać przede wszystkim miejsca ciepłe i wilgotne, takie jak okolica pod pachami, za uszami w pępku, a także pod kolanami, w zgięciach łokci i w strefach intymnych.
Jeśli zobaczymy kleszcza, ale boimy się samodzielnie go wyjąć, można o to poprosić lekarza pierwszego kontaktu.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
