Orzeczenie o niepełnosprawności za choroby przewlekłe. Jak je zdobyć?
Orzeczenie o niepełnosprawności to dokument, który otwiera drogę do świadczeń, ulg podatkowych i ułatwień w codziennym życiu. Coraz częściej podstawą do jego przyznania są choroby przewlekłe, które – choć nie zawsze całkowicie uniemożliwiają pracę – w istotny sposób ograniczają sprawność i wymagają stałego leczenia. Od stycznia 2025 r. katalog schorzeń został rozszerzony do 208 jednostek, a sama procedura stała się prostsza i bardziej dostępna.
W tym artykule:
Co daje orzeczenie?
Orzeczenie potwierdza stopień niepełnosprawności i wskazuje, jakiego wsparcia potrzebuje dana osoba. Na jego podstawie można uzyskać m.in.:
świadczenie wspierające (nawet do 4134 zł miesięcznie),
rentę socjalną lub rodzinną,
ulgi podatkowe i zniżki na transport,
kartę parkingową,
dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, sprzętu czy likwidacji barier,
dodatkowe przywileje w pracy (krótszy czas pracy, dłuższe przerwy, dodatkowy urlop).
Jak czytamy na stronie rządowej: "Jest formalnym potwierdzeniem, że jesteś osobą niepełnosprawną. Na jego podstawie możesz starać się o różne świadczenia, ulgi i uprawnienia".
Jakie choroby przewlekłe kwalifikują do orzeczenia?
W nowym katalogu uwzględniono choroby przewlekłe, które w sposób trwały ograniczają codzienne funkcjonowanie. Należą do nich m.in.:
choroby układu krążenia – niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze z powikłaniami, choroba wieńcowa, miażdżyca zarostowa,
choroby układu oddechowego – przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma o ciężkim przebiegu, przewlekłe choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej,
choroby metaboliczne i endokrynologiczne – cukrzyca z powikłaniami (retinopatia, nefropatia, neuropatia), przewlekłe choroby tarczycy czy trzustki,
choroby neurologiczne – stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, padaczka, stany po udarach mózgu z trwałymi następstwami,
choroby układu pokarmowego – choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, przewlekłe zapalenie trzustki, marskość i niewydolność wątroby,
choroby układu moczowo-płciowego – przewlekła niewydolność nerek, wielotorbielowatość nerek, przewlekłe schorzenia pęcherza i dróg moczowych,
choroby psychiczne o przewlekłym charakterze – depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia, zaburzenia lękowe, zespoły otępienne.
To właśnie ich długotrwały przebieg, konieczność systematycznego leczenia i wpływ na codzienne życie sprawiają, że mogą być podstawą do uzyskania orzeczenia.
Nowe zasady od sierpnia 2025 r.
Zmiany objęły także skład komisji orzekających. Od 14 sierpnia 2025 r.:
w komisjach mogą zasiadać także lekarze w trakcie specjalizacji,
wprowadzono wstępną analizę dokumentacji, co przyspiesza decyzje,
w uzasadnionych przypadkach orzeczenie może być wydane bez osobistego stawiennictwa chorego.
Minister ds. polityki społecznej Łukasz Krasoń chwali zmiany. – To kolejny krok ku bardziej sprawiedliwemu i dostępnemu systemowi orzecznictwa – powiedział polityk w wypowiedzi cytowanej przez Infor.
Jak uzyskać orzeczenie – krok po kroku
Aby uzyskać orzeczenie, potrzeba podjąć kilka ważnych kroków. Od upewnienia się, czy orzeczenie przysługuje, aż po odbiór dokumentu.
Sprawdzenie warunków – orzeczenie może otrzymać osoba, która ukończyła 16 lat, a jej sprawność jest naruszona w stopniu wpływającym na pracę, codzienne funkcjonowanie lub wymagającym korzystania ze sprzętu wspomagającego.
Zgromadzenie dokumentacji medycznej – potrzebne są aktualne zaświadczenia lekarskie, wypisy ze szpitala, wyniki badań i inne dokumenty potwierdzające trwałość schorzeń.
Złożenie wniosku – dokumenty należy dostarczyć do powiatowego lub miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Oczekiwanie na wezwanie – komisja może zaprosić zainteresowaną osobę na badanie lub wydać decyzję zaocznie, jeśli dokumentacja jest wystarczająca.
Odbiór orzeczenia – dokument określa stopień niepełnosprawności, symbol przyczyny oraz okres jego ważności.
Wystąpienie o świadczenia – po uzyskaniu orzeczenia można składać wnioski o konkretne świadczenia i ulgi w OPS, PCPR, ZUS, KRUS, urzędzie skarbowym czy PFRON.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Infor
- Gov.pl
- Poradnik Przedsiębiorcy
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.