Osteoporoza po cichu rujnuje nasze zdrowie

Żyjemy obecnie w świecie pandemii, a o COVID-19 słyszymy nieustannie. O wirusie przypinają nam maseczki, codzienne dezynfekcje rąk. Słyszymy o nim w telewizji i radiu, a co drugi artykuł w gazetach i magazynach do tego tematu nawiązuje. Tymczasem w cieniu pandemii niezauważone rozwijają się choroby przewlekłe i inne schorzenia zdrowotne, m.in. osteoporoza, która nie bez powodu niechlubnie nazywana jest "cichym złodziejem kości".

Osteoporoza to choroba szkieletu, która nie tylko wpływa na nasz kościec, ale też wyniszcza organizm 1). W jej przebiegu dochodzi do bezbolesnego pogorszenia jakości kości, które stają się kruche i podatne na złamania niskoenergetyczne (spontaniczne), do których może dojść w następstwie nawet niewielkiego urazu czy upadku z niedużej wysokości. To znacząco zwiększa ryzyko niepełnosprawności, pogarsza jakość życia chorego i jest przyczyną przewlekłego bólu. Generuje też ogromne koszty leczenia.

Osteoporoza ze względu na swój zasięg i następstwa zaliczana jest do schorzeń o znaczeniu społecznym. Światowa Organizacja Zdrowia uznała ją za chorobę cywilizacyjną, nazywając "epidemią XXI wieku". Mało kto wie, że znajduje się na podium przyczyn zgonów, tuż za chorobami układu krążenia i nowotworami.

Jak diagnozuje się osteoporozę?

Osteoporoza to jedna z chorób, która nie daje żadnych objawów klinicznych. O jej istnieniu najczęściej dowiadujemy się, kiedy dojdzie do złamania kości (najpowszechniejsze związane z osteoporozą to załamania: kręgosłupa, bliższego odcinka kości przedramienia, bliższego końca kości udowej, bliższego końca kości ramiennej, żeber, miednicy lub bliższego końca kości piszczelowej) 2).

W zaawansowanej chorobie, oprócz dużego ryzyka złamań, mogą też pojawić się zniekształcenia szkieletu, które prowadzą do problemów z oddychaniem, zaburzeń układu pokarmowego i krążenia.

Na wystąpienie osteoporozy szczególnie narażone są kobiety w okresie menopauzy oraz osoby po 70. roku życia. Choroba czterokrotnie częściej dotyka kobiety, gdyż w ciągu ich całego życia ilość masy kostnej ulega zmniejszeniu nawet o 45–50%.

Nie bez znaczenia są też choroby współistniejące, zwłaszcza schorzenia zaburzające metabolizm kostny, które zwiększają ryzyko rozwoju osteoporozy. Należą do nich m.in. nadczynność tarczycy, cukrzyca, zaburzenia czynnościowe nerek, zaburzenia trawienia czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Osteoporoza to choroba powszechna. Szacuje się, że choruje ok. 75 mln osób w Europie, USA i Japonii. Dotyka co trzecią kobietę po menopauzie oraz większość osób po 70. roku życia. W Polsce z taką diagnozą żyje 4 mln osób, co stanowi 20 proc. populacji osób dorosłych 3).

Osteoporoza w cieniu COVID-19

W ciągu ostatnich dwóch lat zmniejszyła się liczba rozpoznań osteoporozy. W 2020 r. liczba porad udzielonych w poradniach leczenia osteoporozy spadła o 21,5 proc., a liczba wykonanych badań densytometrycznych (pozwalających na zdiagnozowanie tego schorzenia) – o 36 proc. Czy to oznacza, że zachorowań jest mniej?

Nic bardziej mylnego! To efekt pandemii, z którą od dwóch lat zmaga się świat. Na ciężki przebieg COVID-19 najbardziej narażone są osoby starsze, stąd w obawie przed zakażeniem ograniczyły do minimum aktywność poza domem. Utrudniony jest też dostęp do specjalistów i badań diagnostycznych (konsultacje lekarskie odbywają się często w formie teleporady). Pacjenci nie zgłaszają się na wizyty kontrole, nie zawsze też przyjmują przepisane leki lub zaprzestają odnawiania recept.

Specjaliści biją na alarm: po zakończeniu pandemii można spodziewać się nagłego wzrostu zachorowań. Niestety, w wielu przypadkach choroba będzie już na tyle zaawansowana, że jej leczenie będzie trudne i kosztowne. Znacznie obniży też jakość życia chorych, gdyż wielu z nich po urazie nie wraca już do pełnej sprawności.

Należy też pamiętać, że osteoporoza zwiększa ryzyko zgonu. W ciągu roku od złamania szyjki kości udowej zmarło prawie 30 proc. pacjentów (dane NFZ z 2018 r.). To 10 tys. zgonów z powodu osteoporozy. Dla porównania: w analogicznym okresie w wypadkach drogowych zginęły 2862 osoby.

Czy można zapobiec osteoporozie?

Osteoporozę można skutecznie leczyć, znacząco obniżając ryzyko złamań. Niezwykle istotna jest jednak profilaktyka. Jej podstawą jest aktywność fizyczna, która wspomaga budowę i regenerację tkanki kostnej oraz zapobiega jej utracie.

Niemniej ważna jest właściwa dieta, której celem jest odpowiednia podaż wapnia. Stanowi on niezastąpiony składnik nieorganiczny tkanki kostnej i pozwala na utrzymanie gęstości kości na właściwym poziomie.

Istotną rolę w utrzymaniu gospodarki wapniowo-fosforowej odgrywa też witamina D3, która wpływa na wchłanianie wapnia z pożywienia oraz mineralizację macierzy kostnej.

Badania pokazują jednak, że dieta przeciętnego Polaka nie pokrywa dziennego zapotrzebowania na wapń. W naszej szerokości geograficznej mamy też problem z właściwą podażą witaminy D. Oba składniki należy więc suplementować, o czym szczególnie powinny pamiętać kobiety w okresie menopauzy oraz osoby starsze.

Niezwykle ważna w procesie mineralizacji kości jest ponadto witamina K2 (menachinon), która gwarantuje dotarcie wapnia do kości przez co zapobiega spadkowi mineralizacji tkanki kostnej. Badania przeprowadzone na grupie kobiet w wieku pomenopauzalnym wykazały, że regularna suplementacja witaminy K2 poprawia zawartość mineralną kości, a także jej geometrię. A to właśnie te parametry determinują wytrzymałość tkanki kostnej 4).

Warto sięgnąć więc po suplement diety, zawierający witaminę K2, witaminę D3 (cholekalcyferol) oraz wapń. Wszystkie te składniki zawiera Kalcikinon. Regularnie przyjmowany, uzupełnia dietę w składniki niezbędne dla utrzymania prawidłowej gęstości mineralnej i wytrzymałości kości.

Z COVID-19 powoli uczymy się żyć. Dostępna szczepionka pozwala na ochronę przed powikłaniami, stąd osoby starsze i narażone na ciężki przebieg zakażenia mogą czuć się już bezpieczniej. Nie warto zatem odwlekać wizyt u specjalistów. Dbajmy o siebie i swoich bliskich, regularnie się badając, utrzymując o zdrową i zróżnicowaną dietę oraz zapewniając sobie odpowiednią dawkę ruchu.

Pamiętajmy, że koronawirus nie wykreślił z naszego życia innych chorób. One są i zbierają śmiertelne żniwo, nierzadko większe niż przed pandemią. Osteoporoza jest tego doskonałym przykładem.

Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych.

Źródło:

1) http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2014/09/pnm_2011_410_423.pdf

2) http://www.phie.pl/pdf/phe-2015/phe-2015-1-106.pdf

3) http://www.phie.pl/pdf/phe-2015/phe-2015-1-106.pdf

4) Rawski Bartłomiej, Rola witaminy K2 w metabolizmie kostnym, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, vol 12, no 2, 60–63.