Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Łapczyńska

Prostaglandyny - charakterystyka, funkcje w organizmie, zastosowanie, nadmiar, indukcja porodu

Prostaglandyna
Prostaglandyna (Zdjęcie autorstwa: Max Denisevich / CC BY 2.0)

Prostaglandyny zaliczane do hormonów parakrynowych to regulatory procesów fizjologicznych, które wytwarzane są na skutek pobudzenia nerwowego. Są to hormony parakrynne, czyli takie, które działają miejscowo. Co warto o nich wiedzieć?

spis treści

1. Czym są prostaglandyny?

Prostaglandyny, znane również jako PGs, są eikozanoidami pochodnymi 20-węglowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie kwasu arachidonowego. Ta grupa hormonów pełni w organizmie szereg różnych funkcji.

Synteza prostaglandyn może zachodzić w każdej tkance ludzkiego ciała (działają one w miejscu, w którym doszło do ich powstania). W szybkim tempie ulegają metabolizowaniu w płucach, zaś wolniej w takich narządach jak nerki, wątroba czy łożysko.

Specjalistom udało się rozpoznać ponad 16 rodzajów prostaglandyn występujących w ciele człowieka, oznaczonych literami: PGA, PGB, PGD, PGE, PGF, PGG, PGH, PGI. Poszczególne związki opisuje się za pomocą cyfr odnoszących się do liczby wiązań nienasyconych w łańcuchu, np.

Zobacz film: "Witaminy w ciąży"
  • PGA2,
  • PGE1 - prostaglandyna E1, alprostadyl,
  • PGE2 - prostaglandyna E2, dinoproston,
  • PGH2,
  • PGI2 - prostacyklina, jako lek także epoprostenol.

1.1. Kaskada kwasu arachidonowego

Kwas arachidonowy ulega transpozycji przez zespół enzymów zwanych syntetazą prostaglandynową. W składzie syntetazy występują między innymi:

  • cyklooksygenaza – hydroperoksydacja na węglu jedenastym i cyklizacja łańcucha,
  • lipooksygenaza – karboksylacja,
  • izomeraza – klasa enzymów katalizujących izomeryzację, dzięki nim możliwe jest wytwarzanie poszczególnych PGyn.

2. Prostaglandyna - funkcje w organizmie

Prostaglandyny są odpowiedzialne za wytwarzanie oraz utrzymywanie stanu zapalnego w organizmie. W momencie uszkodzenia tkanek bądź komórek układ immunologiczny zaczyna produkować hormony nazywane tkankowymi hormonami stanu zapalnego.

Za ich sprawą dochodzi do poszerzenia naczyń krwionośnych, a także zwiększenia ich przepuszczalności. W przebiegu stanu zapalnego pacjent może zaobserwować u siebie następujące objawy:

  • zaczerwienienie,
  • obrzęk,
  • ból i upośledzenie funkcji danej tkanki,
  • wzrost temperatury ciała.

Wraz ze zwiększeniem temperatury ciała mechanizmy odpornościowe zostają pobudzone do większej aktywności. Stężenie takich substancji jak żelazo i cynk w osoczu spada, co wpływa na zahamowanie rozwoju chorobotwórczych drobnoustrojów.

Prostaglandyny pełnią jeszcze jedną istotną funkcję. Hormony te hamują oraz pobudzają skurcze mięśni gładkich w obrębie oskrzeli, przewodu pokarmowego oraz macicy. Biegunka stanowiąca powszechny objaw infekcji przewodu pokarmowego, zwykle wiąże się z atakiem drobnoustrojów, np. wirusów, bakterii czy pasożytów. W przewodzie pokarmowym prostaglandyny pobudzają perystaltykę jelit, doprowadzając do wywołania biegunki, stanowiącej odpowiedź na stan zapalny.

Kolejne ważne funkcja, jaką pełnią prostaglandyny to przeciwdziałanie zlepianiu się płytek krwi oraz obniżanie zbyt wysokiego poziomu ciśnienia tętniczego krwi. Jest to kluczowe szczególnie u seniorów.

Pacjenci w podeszłym wieku są bardziej narażeni na problemy związane z układem sercowo-naczyniowym. Na skutek komplikacji może dojść u nich do zawału serca czy udaru. Prostaglandyny wykazują zdolność do poszerzania naczyń krwionośnych, dzięki czemu poprawia się przepływ krwi w naczyniach.

3. Zastosowanie prostaglandyn w medycynie

Ze względu na swoje właściwości prostaglandyny znalazły wiele zastosowań w medycynie. Podawanie zastrzyków z pochodnymi kwasu arachidonowego do ciał jamistych stanowi skuteczny sposób wywoływania wzwodu u pacjentów z zaburzeniami erekcji. Prostaglandyny powodują rozszerzenie i dotlenienie ciał jamistych w penisie.

Hormony te hamują wydzielanie soku żołądkowego oraz zwiększa wydzielanie śluzu, z tego powoduje wykorzystywane są w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

U pacjentów cierpiących na chorobę Raynauda prostaglandyny stosuje się jako preparat rozszerzający naczynia. Hormony te podaje się także osobom ze zmianami zakrzepowymi i miażdżycą kończyn dolnych lub schorzeniami przebiegającymi ze zwężeniem naczyń krwionośnych.

Ponieważ prostaglandyny wpływają na czynność skurczową macicy, a także powodują zmiękczenie i skrócenie szyjki macicy, stanowią skuteczną metodą indukcji porodu.

W okulistyce hormony te wykorzystywane są jako związki redukujące ciśnienie wewnątrzgałkowe.

4. Nadmiar prostaglandyn

Pierwotne bolesne miesiączkowanie to problem, z którym boryka się wiele pacjentek, w szczególności dorastających dziewcząt. Kobiety dotknięte pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania często uskarżają się na dolegliwości bólowe w dolnej części brzucha (ból najczęściej promieniuje aż do krzyża lub ud).

Skurczowemu bólowi występującemu w dolnej części brzucha często towarzyszą również takie objawy, jak:

  • dolegliwości kolkowe,
  • dolegliwości bólowe głowy,
  • zmęczenie,
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunka,
  • problemy z utrzymaniem równowagi,
  • wahania nastroju.

Problem dotykający wiele kobiet na całym świecie jest ściśle powiązany z nadprodukcją obecnych w macicy prostaglandyn, które są stymulowane przez progesteron, żeński hormon płciowy, o budowie steroidowej. Prostaglandyny są hormonami odpowiadającymi za prowokowanie czynności skurczowej macicy, a także skurcze naczyń krwionośnych.

5. Wskazania do indukcji porodu

Poród naturalny uznawany jest za najlepszy dla matki i dziecka. W pewnych sytuacjach należy zastosować indukcję porodu, czyli wzniecenie czynności skurczowej macicy za pomocą sztucznych środków, które mają na celu urodzenie noworodka drogą pochwową. Poród indukowany odbywa się dla dobra matki i dziecka niezależnie od etapu ciąży.

Wywoływanie porodu związane z ciążą obejmuje:

  • ciążę przeterminowaną – to najczęstsze wskazanie do indukcji porodu; ciąża uznawana za przeterminowaną, to ciąża trwająca ponad pełne 42 tygodnie. Przedłużająca się ciąża stanowi zagrożenie dla dziecka zdolnego do życia pozałonowego;
  • nadciśnienie indukowane ciążą;
  • zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrostu płodu;
  • ciążę powikłaną konfliktem serologicznym;
  • przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego.

6. Prostaglandyny a ciąża

Prostaglandyny to jedna z metod stosowanych w indukcji porodu. Hormon podaje się w przypadku niedojrzałej szyjki, ocenianej w skali Bishopa na 5 i mniej punktów. Dzięki tej metodzie, poród nie wydłuża się i nie zwiększa ryzyka powikłań u dziecka i matki. Podanie prostaglandyny sprawia, że w szyjce macicy wzrasta aktywność kolagenazy – substancji rozbijającej zorganizowaną strukturę kolagenu szyjkowego, powodując hydratację (uwodnienie).

Prostaglandyny podaje się ogólnie w postaci powolnej infuzji dożylnej lub miejscowo – do kanału szyjki macicy. Żel prostaglandynowy podawany do kanału szyjki macicy powoduje jej dojrzewanie.

Prostaglandyna podana ogólnie działa na macicę silnie naskurczowo, przy czym słabo wpływa na dojrzewanie szyjki macicy. Obecnie trwają badania nad stosowaniem miejscowym i doustnym prostaglandyny. Podanie tej substancji nie jest wskazane po odpłynięciu wód płodowych.

Indukcja porodu poprzez podaż prostaglandyn nie może być zastosowana u ciężarnych z:

Żel z prostaglandynami podaje się do kanału szyjki macicy w przypadku, gdy kobieta nie reaguje na kroplówkę z oksytocyną (naturalny hormon powodujący skurcze macicy i przyspieszający akcję porodową). Żel z prostaglandynami ma przyczynić się do stymulowania szyjki macicy do rozwierania się.

By dodatkowo pobudzić rozwieranie szyjki macicy, można stosować masaż palcem – choć z reguły nie jest on zbyt przyjemny dla kobiety. Ostatecznym sposobem wywoływania porodu jest przebicie pęcherza płodowego lub wykonanie cesarskiego cięcia.

Dzieci zbyt długo przebywające w łonie matki są zazwyczaj szczuplejsze od noworodków urodzonych w terminie. Dlaczego? Dzieci zużywają w brzuchu mamy własne zapasy tkanki tłuszczowej. Noworodki urodzone po terminie mają też zazwyczaj dłuższe paznokcie. Ich skóra często się łuszczy – zwłaszcza na stopach i dłoniach – ponieważ mają małą ilość mazi płodowej, która chroni skórę przed wysychaniem. Takie noworodki wymagają uważnej kontroli poporodowej, ale z reguły rozwijają się prawidłowo.

Zobacz także:

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze