Skleroza - przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie
Skleroza to często żartobliwe określenie chwilowego zapominalstwa. Tymczasem to nieuleczalna choroba, związana z miażdżycą naczyń, doprowadzających tlen i składniki krwionośne do mózgu. Rozwija się niepostrzeżenie przez wiele lat, a zmian za które odpowiada nie da się cofnąć.
1. Co to jest skleroza?
Skleroza (gr. skleros) to choroba, która powoduje twardnienie naczyń krwionośnych i uniemożliwia ich prawidłowe funkcjonowanie. Doprowadza do zniszczenia komórek odpowiedzianych za pamięć i koordynację ruchową. Najczęściej pojawia się u osób starszych, ale bywa rozpoznawana również u ludzi młodych.
2. Objawy sklerozy
Skleroza rozwija się niepostrzeżenie, ale wraz z upływem czasu jej wpływ na organizm jest coraz bardziej zauważalny. Symptomy charakterystyczne dla tej choroby to:
- mniejsza wydajność,
- zmęczenie,
- zwiększona potrzeba snu,
- senność,
- bezsenność,
- problemy z koncentracją,
- problemy z pamięcią,
- luki pamięciowe,
- drażliwość,
- szybkie wzruszanie się,
- zaburzenia mowy (afazja),
- problemy z koordynacją ruchową (apraksja),
- zmiany charakteru (egoizm, brak samokrytycyzmu),
- zaprzestanie aktywności fizycznej
- zaburzona mimika twarzy,
- zaburzona gestykulacja,
- stany pobudzenia w nocy,
- połowiczne niedowłady,
- uczucie sztywności kończyn,
- nagłe ataki płaczu,
- wybuchy gniewu,
- mimowolne drżenie mięśni.
Przez dłuższy czas choroba nie daje żadnych objawów. Na początku chory czuje się zmęczony. Potem pojawiają się problemy ze snem. Następnie trudności w koncentracji i skupieniu dłuższej uwagi. Chory zauważa u siebie słabszą pamięć. Nie pamięta zdarzeń, które wydarzyły niedawno, kilkanaście minut wcześniej.
Następnie pacjent staje się niestabilny emocjonalnie, wybucha nagle płaczem, złości się. Pojawiają się problemy z mową. Brakuje mu słów, nie potrafi ich wypowiedzieć. Jego ruchy stają nieskordynowane. Najprostsza czynność może sprawiać trudność.
Zdarza się, że tłucze i strąca rzeczy. Mimika twarzy staje się uboższa. Wraz z postępem sklerozy, zmienia się charakter chorego. Staje złośliwy, egoistyczny, traci zainteresowanie światem zewnętrznym. Izoluje się, nie wychodzi z domu i potrafi wiele godzin siedzieć w bezruchu.
W nocy cierpi na bezsenność, jest zbyt pobudzony. Po wstaniu nie zdaje sobie gdzie się znajduje. Rano nie pamięta, co wydarzyło się nocą. W miarę obumierania kolejnych komórek mózgowych stan chorego pogarsza się. Pojawiają się niedowłady i porażenia kończyn.
3. Przyczyny sklerozy
Skleroza dotyczy tętnic krwionośnych w obrębie mózgu, które ulegają zwyrodnieniu. Przyczyną jest cholesterol i odkładanie się blaszek miażdżycowych na ściankach tętnic.
Z czasem pojawiają się zwapnienia i ogniska martwicze, które skutecznie ograniczają przepływ krwi do tkanek mózgu. Zaburzony zostaje transport substancji odżywczych oraz tlenu do neuronów.
Stają się przez to mniej efektywne, a ostatecznie dochodzi do ich obumierania. Ponadto, martwe neurony są eliminowane przez organizm, następnie zastępuje je płyn, który jest widoczny w obrazie tomografii komputerowej.
Zmniejsza się masa mózgu, a człowiek staje się otępiały i zniedołężniały. Według najnowszych badań za rozwój miażdżycy odpowiedzialny jest cholesterol, ale także procesy immunologiczne.
Przeciwciała przeciwjądrowe tworzone przez komórki odpornościowe atakują naczynia krwionośne. Powody choroby nie zostały poznane, ale pewne jest to, że winne są uwarunkowania genetyczne i środowiskowe.
Istnieje wiele przyczyn, które przyczyniają się do rozwoju sklerozy, jest to:
- nieprawidłowa dieta,
- nadmiar słodyczy w diecie,
- nadmiar fast foodów w diecie,
- palenie papierosów,
- otyłość,
- wysokie stężenie cholesterolu,
- wysoki poziom trójglicerydów,
- siedzący tryb życia,
- wysokie ciśnienie krwi,
- cukrzyca,
- płeć męska,
- menopauza,
- zaawansowany wiek,
- choroby układu krążenia u krewnych.
4. Leczenie sklerozy
Skleroza to choroba nieuleczalna, możliwe jest jedynie złagodzenie jej objawów. Przede wszystkim stosuje się leki, które stabilizują ciśnienie i niwelują objawy miażdżycy tętnic wieńcowych.
Zalecane są również środki, które rozszerzają naczynia krwionośne, zmniejszają stężenie cholesterolu i pobudzają pracę mózgu. W przypadku zwężenia tętnic kręgowych polecana jest operacja w celu poprawy ukrwienia mózgu.
W niektórych przypadkach konieczne jest wdrożenie terapii psychologicznej. Pacjenci ze zdiagnozowaną sklerozą powinni wykonać badania diagnostyczne w kierunku cukrzycy.
5. Zapobieganie sklerozie
Sklerozy nie da się cofnąć, dlatego warto zapobiegać tej chorobie. Ryzyko choroby zmniejsza:
- zdrowa dieta,
- ograniczenie niezdrowych tłuszczów,
- spożywanie dużej ilości warzyw,
- ćwiczenie aktywności intelektualnej (czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek, gry pamięciowe),
- aktywność społeczna,
- aktywność fizyczna,
- utrzymywanie prawidłowej wagi,
- rzucenie palenia,
- ograniczenie picia alkoholu.
Dieta niskotłuszczowa to istotny czynnik, który może zapobiec chorobie. Istotne jest unikanie produktów, które zawierają szkodliwe tłuszcze zwierzęce. Jadłospis powinien być bogaty w owoce i warzywa, błonnik i pierwiastki, takie jak magnez czy cynk.
Należy jeść więcej ryb i produkty bogate w witaminę C. Wskazane jest także ćwiczenie pamięci. Nauka języków, rozwiązywanie krzyżówek, uczęszczanie na kursy - ćwiczą umysł.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.