Trwa ładowanie...

Sposoby na kaszel – skuteczne domowe i farmakologiczne środki

Sposobem na kaszel może być częste popijanie ciepłej wody małymi łykami
Sposobem na kaszel może być częste popijanie ciepłej wody małymi łykami (Adobe Stock)

Sposoby na kaszel, zarówno te naturalne, jak i farmakologiczne, łagodzą nieprzyjemne objawy, utrudniające chorym normalne funkcjonowanie w ciągu dnia. Pomagają także stłumić nocny kaszel, który uniemożliwia spokojny sen. Jak wyleczyć kaszel? Jakie są najlepsze domowe sposoby na suchy kaszel i drapanie w gardle? Jak leczyć kaszel mokry?

spis treści

1. Jakie są przyczyny kaszlu?

Kaszel jest naturalną reakcją organizmu na podrażnienie gardła lub dróg oddechowych. Pomaga on przede wszystkim usuwać nadmiar wydzieliny. Chroni także dolne odcinki dróg oddechowych, zapobiegając przedostawaniu się do nich ciał obcych. Może mieć wiele rozmaitych przyczyn.

Najczęściej jednak kaszel powodują:

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"
  • Przeziębienie – śluz podrażnia gardło, jednak początkowo nie jest odkrztuszany. Dopiero po jakimś czasie kaszel powoduje pojawienie się żółtawej wydzieliny. Objawy przeziębienia to kaszel i katar, gorączka, ból głowy i mięśni.
  • Infekcje wirusowe – powodują kaszel, dopadają zwykle dzieci. Wyleczone infekcje zostawiają nieprzyjemną dolegliwość w postaci kaszlu.
  • Grypa – leczenie najlepiej wdrożyć jak najszybciej. Wówczas szybciej dojdzie do pokonania choroby. Suchy kaszel, drapiący ból gardła, ból głowy, mięśni, osłabienie i wysoka gorączka – tak objawia się grypa.
  • Alergiczne zapalenie oskrzeli – wywołane jest przez czynniki alergiczne. Do kaszlu dochodzi, gdy alergen (czynnik uczulający) dotrze do oskrzeli.
  • Astma oskrzelowa – obok męczącego kaszlu pojawiają się trudności w oddychaniu.
  • Zabłąkane ciało obce – kiedy do dróg oddechowych wpadnie nam ciało obce np. orzeszek, wówczas wywołuje napady kaszlu. Jeśli zostanie ono tam na dłużej, może doprowadzić do zapalenia płuc.
  • Zapalenie płuc – suchy kaszel, wysoka gorączka, osłabienie. To tylko niektóre objawy choroby. Z czasem kaszel staje się mokry, prowadzi do odkrztuszania wydzieliny.
  • Wdychanie substancji drażniących, dymu papierosowego, zimnego powietrza, drażniących gazów – mogą podrażnić układ oddechowy i wywołać kaszel.
  • Choroba płuc – czynnikiem alarmującym powinna być krew pojawiająca się podczas kaszlu. Wówczas należy niezwłocznie udać się do lekarza.
  • Refluks żołądkowo-przełykowy, czy zapalenie oskrzeli.

Kaszel będący przyczyną duszności może zwiastować krztusiec lub astmę.

2. Funkcje kaszlu

Kaszel jest odruchem, który chroni nasze drogi oddechowe przed czynnikami drażniącymi. Oczyszcza je z różnych ciał obcych i zbyt dużej ilości śluzu. Z płuc zostaje wyrzucone z ogromną szybkością powietrze, które zabiera ze sobą cząstki ciał lub śluz znajdujący się w oskrzelach. W ten sposób drogi oddechowe się oczyszczają. Powietrze wyrzucane z płuc może nabrać ogromnej prędkości. W oskrzelach szybkość dochodzi do 30 m/s, a w krtani od 50 m/s do 120 m/s.

Kaszel pełni także istotną funkcję przy zakrztuszeniu się. Kiedy poszkodowany w trakcie zdarzenia kaszle efektywnie, często dochodzi do samoczynnego wykasłania ciała obcego.

3. Jakie są rodzaje kaszlu?

Kryteria podziału kaszlu są bardzo różne. Najczęściej jednak kaszel dzieli się ze względu na: czas trwania, dźwięk lub wykrztuszanie plwociny.

Rodzaje kaszlu:

4. Czy kaszel jest objawem innego schorzenia?

Jest wiele przyczyn, które mogą powodować kaszel. Najczęściej odruch ten to objaw towarzyszący innym schorzeniom, mniej lub bardziej poważnym. Zwykle wskazuje na choroby układu oddechowego. Może być, chociażby przejawem przeziębienia, wówczas ustępuje wraz z chorobą.

Co robić, gdy duszący kaszel długo się utrzymuje? Jeśli kaszel utrzymuje się dłużej, wraz z innymi objawami, zawsze wymaga konsultacji lekarskiej, gdyż może zwiastować np. zapalenie oskrzeli lub płuc. Lekarz na podstawie przeprowadzonego wywiadu, badania fizykalnego, czy innych badań i testów, jest w stanie zdiagnozować jego przyczynę.

Oczywiście nie zawsze kaszel wskazuje na chorobę. Jeśli jest on krótkotrwały, może być reakcją np. na wdychanie substancji drażniących. Kaszel może też towarzyszyć zakrztuszeniu się. Wówczas stanowi naturalny odruch obronny organizmu.

5. Jakie są metody łagodzenia kaszlu?

Jak pozbyć się kaszlu? Żeby leczenie kaszlu było skuteczne, należy poznać jego przyczynę oraz rozpoznać rodzaj.

Sposobem na mokry kaszel jest zastosowania leków wykrztuśnych, które rozrzedzają wydzielinę. Wówczas łatwiej się ją wykrztusza i swobodniej oddycha. Co na odkrztuszanie? Do najczęściej stosowanych leków wykrztuśnych należą gwajakol i jego pochodne, czy acetylocysteina.

Co na suchy kaszel? Uporczywy, suchy kaszel u dorosłego w określonych przypadkach można łagodzić preparatami przeciwkaszlowymi. Leki na drapanie w gardle i suchy kaszel u dorosłego można nabyć w aptece bez recepty. Ważne jest jednak, by nie podawać ich bez ważnego powodu i podczas kaszlu mokrego. Suchy kaszel leczyć można także syropami, których działanie sprowadza się do powlekania błony śluzowej jamy ustnej, co zmniejsza podrażnienie gardła.

Co na duszący kaszel przy zapaleniu dróg oddechowych? Kiedy kaszel wywołany jest zapaleniem dróg oddechowych, wówczas można podawać leki przeciwzapalne lub przeciwgorączkowe. Przy zapaleniu gardła szybki sposób na kaszel to także leki odkażające, np. tabletki do ssania lub płyny do płukania.

6. Czy istnieją leki przeciwkaszlowe dostępne bez recepty?

Jak pozbyć się suchego kaszlu? Pomocne mogą być leki przeciwkaszlowe. Są to produkty lecznicze, które znoszą objawy nieproduktywnego kaszlu. Tego rodzaju sposoby na suchy kaszel stosuje się tylko u pacjentów z bardzo męczącym, silnym, mocnym kaszlem, bez zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych. Preparaty przeciwkaszlowe pomocne mogą być także u pacjentów z suchym kaszlem, którzy zastanawiają się, jak przestać kaszleć w nocy.

Leki przeciwkaszlowe mogą działać ośrodkowo lub obwodowo. Na tej podstawie leki na kaszel suchy dzieli się na dwie grupy – hamujące czynność ośrodka oddechowego (kodeina, dekstrometorfan) oraz łagodzące podrażnienia w drogach oddechowych (lewodropropizyna).

Zarówno kodeinę, jak i dekstrometorfan można znaleźć w preparatach dostępnych bez recepty.

7. Jakie są naturalne sposoby łagodzenia kaszlu?

Często pacjenci szukają sposobów na forum na uporczywy, suchy kaszel u dorosłego. Nierzadko pojawiają się pytania o to, jak szybko wyzdrowieć w kilka godzin, jak pozbyć się kaszlu w jeden dzień, czy jak przestać kaszleć. Jeśli kaszel jest dokuczliwy, najlepiej jest skontaktować się z lekarzem, który określi rodzaj kaszlu, ustali jego przyczynę oraz wdroży skuteczne leczenie.

Co na męczący kaszel? Oprócz metod farmakologicznych uciążliwy kaszel u dorosłych można łagodzić także za pomocą produktów naturalnych oraz ziół. Co na kaszel?

Naturalne sposoby na kaszel to m.in.:

  • miód – łagodzi ból gardła, drapanie,
  • cebula – działa łagodząco, rozrzedza wydzielinę,
  • imbir – ułatwia oddychanie, działa odkażająco i przeciwzapalnie, co pomaga też na przeziębienie,
  • czarny bez – ma działanie wykrztuśne,
  • porost islandzki – tworzy ochronną warstwę na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła, co jest dobre na suchy kaszel,
  • tymianek – działa wykrztuśnie, rozkurczowo i przeciwbakteryjnie, pomaga także przy kaszlu astmatycznym,
  • sok z ananasa – łagodzi stany zapalne, działa wykrztuśnie,
  • korzeń prawoślazu – działa osłonowo na błonę śluzową gardła, co łagodzi kaszel,
  • kurkuma – łagodzi objawy suchego kaszlu.

Co zrobić na kaszel z wymienionych produktów? Można z nich przygotować m.in. napary, płukanki, czy naturalne syropy na kaszel.

8. Jakie zmiany w stylu życia mogą pomóc w redukcji kaszlu?

Co zrobić, żeby nie mieć kaszlu? Osoby, które zastanawiają się, jak złagodzić kaszel powinny zadbać przede wszystkim o odpowiednie nawilżenie jamy ustnej. W tym celu zaleca się picie odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia. Ważne jest też prowadzenie zdrowego trybu życia, dbanie o ruch, odpoczynek, odpowiednią ilość snu i zbilansowaną dietę.

Co najlepsze na kaszel? W zapobieganiu chorobom, którym towarzyszy kaszel (np. grypa), pomocne mogą być także szczepienia. Należy także ograniczać kontakty z chorymi oraz dbać o higienę, poprzez częste mycie rąk wodą z mydłem. Pomocne może być także dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza w sypialni.

Co na suchy, męczący kaszel alergiczny? Jeśli kaszel ma podłoże alergiczne, ważne jest unikanie określonych alergenów. Jeśli to konieczne zaleca się ograniczenie kontaktu ze zwierzętami. Istotne jest także dbanie o czystość w domu, regularne sprzątanie i wietrzenie pomieszczeń.

U pacjentów z podejrzeniem kaszlu związanego z refluksem żołądkowo-przełykowym pomocne może być także zmniejszenie nadwagi, otyłości oraz spożywanie regularnych, mało obfitych posiłków. Ważne jest, by unikać jedzenia przed snem (ostatni posiłek min. 3 godziny przed pójściem spać), zrezygnować z nikotyny i alkoholu.

9. Kiedy należy skonsultować się z lekarzem w przypadku nasilającego się kaszlu?

Kontakt z lekarzem jest konieczny, jeśli:

Lekarz na podstawie zebranego wywiadu i badania, decyduje o tym, jak zatrzymać kaszel i jakie włączyć metody leczenia.

10. Jakie są dostępne metody diagnostyki w przypadku uporczywego kaszlu?

W diagnostyce uporczywego kaszlu kluczową kwestią jest zebranie wywiadu. Na tej podstawie lekarz ustala czy kaszel jest objawem izolowanym, czy też występuje wraz z innymi objawami. W oparciu o przekazane informacje podejmuje decyzję o kierunku dalszej diagnostyki.

Lekarz może skierować pacjenta m.in. na spirometrię, RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową klatki piersiowej, czy badanie bakteriologiczne wymazu.

Pozostałe badania przydatne, gdy dokucza uporczywy, suchy, męczący kaszel to m.in. ocena laryngologiczna gardła, krtani, bronchofiberoskopia, czy pletyzmografia i pomiar pojemności dyfuzyjnej płuc.

W przypadku podejrzenia kaszlu alergicznego pacjent może zostać skierowany na badania alergologiczne.

11. Czy istnieją domowe sposoby na kaszel, które mogą pomóc?

Jak szybko wyleczyć kaszel? Oprócz leczenia farmakologicznego, ukierunkowanego na jego przyczynę (przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza), w jego łagodzeniu pomocne mogą być także domowe sposoby. Co jest dobre na kaszel?

Suchy, duszący kaszel – domowe sposoby:

  • częste popijanie wody małymi łykami,
  • ciepły napój (np. herbata słodzona miodem), domowa mikstura na kaszel (np. mleko z miodem i masłem),
  • ciepły rosół, jasne buliony,
  • utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu,
  • domowe inhalacje na kaszel suchy (u dorosłych pomocne mogą być też olejki eteryczne),
  • ssanie cukierków przeciwkaszlowych,
  • unikanie dymu tytoniowego,
  • domowy syrop na kaszel (np. z babki lancetowatej, czy cebuli),
  • mikstury z siemienia lnianego,
  • płukanki na gardło.

Inny domowy sposób na kaszel to bańki lekarskie. Metoda ta zaliczana jest do tzw. medycyny alternatywnej.

Domowe sposoby na kaszel alergiczny to nawilżanie powietrza, stosowanie aerozoli do nosa, korzystanie z oczyszczacza powietrza. Pomocne może być też częste sprzątanie i stosowanie środków roztoczobójczych.

Warto jednak pamiętać, że zawsze przy niepokojących objawach (m.in. gorączka, problemy z oddychaniem, duszący suchy i męczący kaszel, ból w klatce piersiowej), domowe sposoby nie powinny stanowić jedynej metody leczenia. Przy tego rodzaju dolegliwościach konieczny jest kontakt z lekarzem.

Jak pomóc w duszącym kaszlu w nocy?

Co na suchy kaszel w nocy? Domowym sposobem na duszący kaszel w nocy może być spanie z głową ułożoną na wzniesieniu (kaszel przy katarze). W przypadku spania na płasko śluz może gromadzić się w przełyku oraz podrażniać gardło. Przy suchym kaszlu pomocne może być natomiast spanie na boku zamiast na plecach.

Co jeszcze zrobić, żeby kaszel nie męczył w nocy? Pomocne może być też włączenie nawilżacza powietrza, czy użycie aerozolu do nosa. Jeśli ataki kaszlu są bardzo mocne, warto rozważyć włączenie leków przeciwkaszlowych do domowych sposobów.

11.1. Suchy, męczący kaszel u dziecka – co podać?

Suchy, męczący kaszel bywa dokuczliwy zwłaszcza u najmłodszych. Jak powstrzymać kaszel u dziecka? Warto pamiętać, że kaszel jest prawidłowym odruchem obronnym organizmu. Dlatego też u dzieci suchy kaszel hamuje się, jak odruch ten jest bardzo uciążliwy i uniemożliwia normalne funkcjonowanie. W pozostałych przypadkach nie zaleca się hamować kaszlu suchego.

Co na uporczywy kaszel u dziecka? Kaszel u dzieci należy zawsze skonsultować z lekarzem. Specjalista zdecyduje, co jest najlepsze na kaszel. W łagodzeniu uciążliwych objawów pomocne mogą być też domowe sposoby na kaszel u dziecka (suchy lub mokry).

Domowe sposoby na duszący kaszel u dziecka to przede wszystkim inhalacje oraz odpowiednie nawilżenie powietrza. Warto sięgnąć także po miód, czy domowy syrop na suchy kaszel z cebuli. Dobrze jest zachęcać dziecko do picia dużej ilości ciepłych płynów. Pomocne mogą być też na kaszel: okłady na klatkę piersiową, nacieranie klatki piersiowej i pleców przed snem.

A co pomaga na kaszel mokry? Domowe sposoby, pomocne przy tego rodzaju kaszlu, to przede wszystkim oklepywanie pleców, czy domowy syrop wykrztuśny.

11.2. Co na przeziębienie – domowe sposoby

Jak szybko pozbyć się kaszlu? Zwykle kaszel ustępuje, gdy leczy się jego podstawową przyczynę. Najczęściej jest on objawem towarzyszącym przeziębieniu, dlatego też warto wypróbować także domowe sposoby na przeziębienie. Co jest dobre na przeziębienie?

Naturalne sposoby, które pomagają w przeziębieniu to m.in. odpoczynek, ciepłe kąpiele, olejki eteryczne, miód.

Jak jeszcze leczyć przeziębienie domowymi sposobami? Szybkie sposoby na przeziębienie to także czosnek, który wykorzystuje się w walce z infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi, jak i pasożytniczymi. Jest skuteczny przy zakażeniach górnych dróg oddechowych.

Osoby, które zastanawiają się, jak szybko pozbyć się przeziębienia, mogą wypróbować także domowe mikstury na bazie ziół, czy herbatę z imbirem.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Syrop na kaszel
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze