Stres i jego wpływ na nerki
Długotrwały, silny stres ma ogromny wpływ na nasze życie. Zaburza on prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów, takich jak nerki, serce czy wątroba. Poza tym upośledza działanie układów wewnętrznych, osłabia nasze codzienne funkcjonowanie oraz ingeruje w każdy aspekt zdrowia i życia.
Stres nie dość, że utrudnia organizmowi pozbycie się substancji szkodliwych – „odpadów” metabolizmu człowieka, których działanie nigdy nie pozostaje obojętne dla zdrowia, to jeszcze powoduje powstawanie innych np. wolnych rodników. Ponadto stres przyczynia się do rozwoju chorób, które mogą być nawet zagrożeniem dla życia.
1. Funkcje nadnerczy
Nadnercza to parzyste, niewielkie gruczoły wydzielające hormony. Chociaż są bardzo małe, ich wpływ na funkcjonowanie organizmu jest ogromny. Znajdują się na górnym biegunie nerek. Narządy funkcjonują niezależnie od siebie. Prawe nadnercze przypomina piramidę, natomiast lewe – półksiężyc.
Każde z nich składa się z dwóch części – rdzenia i kory. Kora nadnerczy odpowiada za syntezę i wydzielanie trzech rodzajów hormonów sterydowych. Są to: glikokortykoidy – głównie kortyzol, czyli hormon stresu; mineralokortykoidy, z których najważniejszym jest aldosteron biorący udział w utrzymaniu prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu; hormony płciowe – androgeny, czyli testosteron i androsteron, które decydują o właściwym rozwoju męskich cech płciowych. Rdzeń z kolei odpowiada za syntezę tzw. amin katecholowych: adrenaliny i noradrenaliny.
2. Nadnercza a stres
Hormony wydzielane przez nadnercza są odpowiedzialne za wiele bardzo ważnych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka, a długotrwały stres zaburza równowagę hormonalną. Podczas reakcji stresowej nadnercza zaczynają produkować zwiększone ilości takich hormonów jak adrenalina, noradrenalina, kortyzol czy aldosteron, które mogą negatywnie wpływać na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Na przykład chroniczny stres może prowadzić do podniesienia ciśnienia tętniczego krwi, co przyczynia się do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze z kolei może przyspieszać proces powstawania zmian miażdżycowych i rozwoju chorób układu krążenia o podłożu miażdżycowym.
Aldosteron reguluje gospodarkę sodu i potasu we krwi przez co wpływa na ciśnienie tętnicze. Jego docelowym narządem są nerki, a wszelkie zaburzenia w jego wydzielaniu zaburzają gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu.
Zwiększona ilość aldosteronu to wyższe stężenie sodu we krwi i wzmożone wydzielanie potasu przez nerki. Zbyt duża produkcja aldosteronu sprawia, że zmniejsza się ilość wytwarzanego moczu, a zwiększa resorpcja wody. Sód zatrzymuje wodę w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do wzrostu ciśnienia tętniczego. Stan ten może być jednym z elementów skomplikowanego mechanizmu powstawania nadciśnienia tętniczego. Kiedy zaś dochodzi do przewlekłego nadciśnienia, praca nerek jest upośledzona i może dojść nawet do przewlekłej choroby nerek – nefropatii nadciśnieniowej.
Większe znaczenie dla organizmu ma wydzielanie pod wpływem stresu adrenaliny i noradrenaliny oraz kortyzolu. Stres powoduje zwiększone wydzielanie w naszym organizmie naturalnych substancji o działaniu zapalnym. Mają one przygotować nasz organizm do radzenia sobie z potencjalnym zagrożeniem. Substancje o działaniu zapalnym aktywują układ odpornościowy człowieka, ułatwiając m.in. przemieszczanie się komórek układu odpornościowego do różnych tkanek. O ile przy krótkotrwałym stresie taki stan zapalny nie ma większego znaczenia dla naszego zdrowia, o tyle przy długotrwałym stresie może mieć bardzo negatywny wpływ.
Przy stresie krótkotrwałym to pobudzenie układu odpornościowego jest kontrolowane przez kortyzol – nasz hormon stresu. Kortyzol zmniejsza stan zapalny, aby nie wymknął się on spod kontroli. Przy długotrwałym stresie komórki układu odpornościowego słabiej reagują na kortyzol. To powoduje, że stan zapalny szaleje w najlepsze. Czym grozi nam taki przewlekły stan zapalny jako aktywacja układu odpornościowego?
Najważniejsze to negatywny wpływ na układ krążenia. Udowodniono związek pomiędzy długotrwale utrzymującym się stresem a rozwojem miażdżycy. Miażdżyca obejmuje naczynia tętnicze. Najczęściej wiążemy ją z naczyniami wieńcowymi unaczyniającymi serce lub z tętnicami w mózgu. Ale tak naprawdę miażdżyca może dotyczyć każdej tętnicy, także tych, które unaczyniają nerki. Postępująca miażdżyca tętnic nerkowych zmniejsza przepływ krwi przez nerki. Nerki słabiej pracują, dodatkowo może rozwinąć się nadciśnienie tętnicze.
3. Niebezpieczne skutki stresu
Długotrwały stres wpływa na funkcjonowanie nadnerczy, a przy tym może upośledzać gospodarkę hormonalną i pracę nerek. Jeśli zauważasz u siebie takie objawy jak: osłabienie organizmu i – co za tym idzie – zwiększoną podatność na różnego rodzaju infekcje, apatię, depresję, trudności z koncentracją i zapamiętywaniem, a także ogólne rozdrażnienie, to najprawdopodobniej stres zaczyna dawać o sobie znać. Zacznij z nim walczyć. Zmień jak najszybciej styl życia, dietę, zwolnij, zacznij używać technik pomagających się go pozbyć. Zrób wszystko, co w twojej mocy, aby stres nie przyczynił się do rozwoju groźnych schorzeń w twoim organizmie.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
