Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Szymon Kujawiak

Ból pod kolanem – torbiel Bakera i inne przyczyny

Ból pod kolanem może mieć różne przyczyny, jednak w wielu przypadkach odpowiedzialna jest za niego torbiel Bakera.
Ból pod kolanem może mieć różne przyczyny, jednak w wielu przypadkach odpowiedzialna jest za niego torbiel Bakera. (AdobeStock)

Ból pod kolanem może mieć różne przyczyny, jednak w wielu przypadkach odpowiedzialna jest za niego torbiel Bakera. Jest to guzek pod kolanem z tyłu nogi, powstająca na skutek choroby zwyrodnieniowej lub przeciążenia stawu kolanowego. Za dolegliwości bólowe tej części ciała mogą odpowiadać także poważniejsze schorzenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na ból pod kolanem zlokalizowany z tyłu i promieniujący do łydki lub uda, ponieważ może on sugerować choroby naczyniowe.

spis treści

1. Ból pod kolanem

Ból pod kolanem jest dolegliwością, która towarzyszy wielu pacjentom. Pacjeci uskarżają się wówczas na ból, obrzęk, dyskomfort, a w ekstremalnych przypadkach również na problemy z chodzeniem i wykonywaniem codziennych czynności.

Ból pod kolanem często dotyka osoby w podeszłym wieku, ale nie jest to reguła. Może pojawić się także u osób uprawiających regularnie treningi sprawnościowe czy siłowe. Nadmierna aktywność fizyczna, powoduje obciążenie stawów. Z tego powodu, zawodowi sportowcy skarżą się na bóle pod kolanami. Dolegliwości w obrębie kolan równie często dotykają kulturystów, a także osoby uprawiające wspinaczkę wysokogórską. Przebyte urazy dają o sobie znać właśnie w postaci bólu w tej okolicy. Ból pod kolanem może pojawić się także wskutek stanu zapalnego, przebiegającej choroby metabolicznej, choroby zwyrodnieniowej stawów, czy problemów w obrębie żył i tętnic podkolanowych.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Nigdy nie należy bagatelizować tego typu dolegliwości bólowych. Kolano stanowi jeden z najważniejszych stawów w naszym ciele. Dzięki niemu możemy normalnie funkcjonować i się poruszać. Staw kolanowy pomaga utrzymywać ciężar naszego ciała, z tego powodu często narażony jest na różnorodne kontuzje, zwichnięcia czy złamania. Kolano składa się z kości, które mogą pęknąć lub wysunąć się ze stawu. Urazowi mogą także ulec ścięgna, chrząstki czy wiązadła.

2. Przyczyny bólu kolana

Przyczyny bólu kolana mogą być różne. Wśród najczęstszych lekarze wymieniają:

  • Torbiel Bakera,
  • Zapalenie gęsiej stopki,
  • Uraz tylnego rogu łąkotki,
  • Zapalenie torebki stawowej,
  • Zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego,
  • Dnę moczanową,
  • Żylaki,
  • Zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego uda,
  • Miażdżycę.

2.1. Torbiel Bakera

Jedną z najczęściej diagnozowanych przyczyn bólu pod kolanem jest torbiel Bakera. Jest to położony w tylno-przyśrodkowej części kolana guzek wypełniony płynem. Płyn w torbieli gromadzi w wyniku stanu zapalnego, a dokładniej jego wpływu na ciśnienie wewnątrzstawowe.

Przyczyny powstawania torbieli Bakera nie są do końca znane, ale istnieje wiele czynników ryzyka. Jednym z nich jest wiek - torbiel Bakera najczęściej występuje u dzieci w wieku od 4 do 7 lat oraz u osób dorosłych w wieku od 35. do 70. roku życia.

Na rozwój torbieli Bakera narażeni są sportowcy, ponieważ torbiel może powstać w skutek przeciążenia lub urazu stawu kolanowego. Osoby z nadwagą i otyłością także są narażone na powstanie torbieli Bakera.

Prawdopodobieństwa występowania jest wysokie także u osób z przepukliną.

Mężczyzna cierpiący z powodu bólu pod kolanem w trakcie konsultacji ortopedycznej.
Mężczyzna cierpiący z powodu bólu pod kolanem w trakcie konsultacji ortopedycznej.

Ból pod kolanem wywołany torbielą Bakera występuje często razem z innymi dolegliwościami wewnątrz stawu, takimi jak między innymi:

Torbiel Bakera jest także typowym symptomem choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych (gonartrozy).

Typowymi objawami mogącymi wskazywać na występowanie torbieli Bakera są między innymi:

  • ból pod kolanem nasilający się podczas wysiłku fizycznego
  • wyczuwalny guz umiejscowiony pod kolanem
  • ból pod kolanem występujący w godzinach nocnych
  • zmniejszona ruchomość stawu kolanowego
  • zaczerwienienie skóry pod kolanem
  • obrzęk kończyny dolnej
  • ocieplenie skóry pod kolanem
  • drętwienie łydki

Leczenie tego schorzenia jest głównie uzależnione od tego, jak bardzo nasilone są objawy. W przypadku, gdy torbiel nie przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu, zazwyczaj stosuje się leczenie o charakterze zachowawczym.

Polega ono na odciążeniu stawu kolanowego, przez unikanie wysiłku fizycznego. Zazwyczaj w takiej sytuacji lekarza zaleca też przyjmowanie leków przeciwzapalnych. Pomaga też stosowanie odpowiednich zabiegów, takich jak:

W przypadku, gdy ból pod kolanem wywołany przez torbiel Bakera jest bardzo nasilony, wykonuje się punkcje cysty w celu odessania płynu. Zabieg ten należy zwykle wykonać kilkukrotnie.

Gdy cysta jest odporna na leczenie zachowawcze lub jest ona wyjątkowo duża, lekarz może wykonać artroskopię kolana, czyli usunięcie torbieli. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym a hospitalizacja trwa 1 lub 2 dni. W przypadku tego zabiegu w prawie 30% pacjentów doświadcza nawrotu torbieli Bakera.

Trzy rodzaje produktów, które sprawiają, że bolą cię stawy
Trzy rodzaje produktów, które sprawiają, że bolą cię stawy [4 zdjęcia]

Zesztywniałe, obrzęknięte i bolesne stawy skutecznie utrudniają sprawne funkcjonowanie. Według danych

zobacz galerię

2.2. Zapalenie gęsiej stopki

Tak zwana gęsia stopka to przyczep trzech mięśni, który znajduje się po wewnętrznej stronie dolnej części kolana. Na zapalenie gęsiej stopki najbardziej narażone są osoby, które intensywnie uprawiają sport. Stan zapalny może być wynikiem błędów treningowych: przetrenowania czy braku rozgrzewki przed ćwiczeniami.

Objawem zapalenia gęsiej stopki jest ból pod kolanem po jego wewnętrznej stronie. Ból nasila się podczas próby zgięcia i wyprostowania kolana. Objawami towarzyszącymi sa obrzęk i wzmożone napięcie mięśni.

By złagodzić ból można zastosować zimne okłady i środki przeciwbólowe, zarówno w postaci tabletek, jak i żelu przeznaczonego do miejscowego stosowania. W niektórych przypadkach konieczne może być podanie leków bezpośrenio w chore miejsce.

Pomocne mogą się okazać zabiegi fizykoterapeutyczne, które usmierzą ból i zmiejszą stan zapalny i przyspieszą regenerację, np. jonoforeza, laseroterapia pole magnetyczne, ultradźwięki. Choremu może pomóc również plastrowanie dynamiczne, które zapewni lepszą stabilizację stawu.

2.3. Uraz tylnego rogu łąkotki

Ból pod kolanem, któremu towarzyszy uczucie niestabilnego stawu, może być spowodowany uszkodzeniem tylnego fragmentu łąkotki lub włókien mocujących ją do ścięgna mięśnia podkolanowego.

Poza bólem kolana pojawiają się objawy, takie jak

  • uczucie przeskakiwania w kolanie przy silnym jego zgięciu
  • uczuciu niestabilności, "uciekanie" kolana
  • obrzękie w stawie
  • zanikie mięśnia czworogłowego uda (głównie głowy przyśrodkowej)

Początkowo stosuje się leczenie zachowawcze: odpoczynek, odciążenie, chłodzenie, leki przeciwzapalne, rehabilitacja. Jeśli okazuje się ono nieskuteczne, lekarz może zdecydować o operacyjnym naprawie łąkotki (artroskopia łąkotki) lub o jej usunięciu.

2.4. Zapalenie kaletki maziowej

Kaletka maziowa jest odpowiedzialna za nawilżanie i odżywianie stawów. Najczęstszymi przyczynami stanu zapalnego w jej obrębie są przeciążenia i urazy. Często dotyczy to osób otyłych i pracujących fizycznie.

Utrzymywanie stawów w nienaturalnej, wymuszonej pozycji również może doprowadzić do rozwoju zapalenia kaletki maziowej. Objawy zapalenia kaletki maziowej to:

  • obrzęk lub zaczerwienie skóry
  • ból, który pojawia się podczas ruchu, ale w trakcie odpoczynku zmniejsza swoje nasilenie i może przechodzić w sztywność
  • tkliwość
  • ograniczenie ruchmości.

Jeśli oprócz bólu pojawia się obrzęk i zaczerwienienie skóry, możemy być pewni, że nasz organizm boryka się ze stanem zapalnym. Symptomy chorobowe zazwyczaj nasilają się podczas chodzenia lub wykonywania codziennych czynności.

W tym przypadku stosuje się leki przeciwzapalne. Można je stosować doustnie lub miejscowo - w formie żelu do wcierania w skórę. Jeśli rozwinęła się infekcja, lekarz może zdecydować o podaniu antybiotyku. Jeśli stan pacjenta nie ulega poprawie, można podać glikokortykosterydy bezpośrednio w chore miejsce.

Gdy leczenie nie jest skuteczne lub stany zapalne nawracają, lekarz może wykonać zabieg, który polega na nakłuciu kaletki i usunięciu z niej płynu.

2.5. Zapalenie torebki stawowej

Zapalenie torebki stawowej może być skutkiem kontuzji i urazów. Często pojawia się u osób, które intensywnie uprawiają niektóre rodzaje sportów (siatkówka, tenis, piłka ręczna). Może być również wynikiem schorzeń reumatycznych, a nawet cukrzycy. Objawy zapalenia torebki stawowej to:

  • ból kolana, którego cechą charakterystyczną jest to, że nasila się w nocy i w czasie odpoczynku
  • tarcie lub trzeszczenie stawu podczas ruchów
  • ograniczenie ruchomości stawu, a dalej jego zesztywnienie

Należy unikać przeciążeń oraz wysiłku, by nie obciążać stawu. Ból i stan zapalny złagodzą niesteroidowe leki przeciwzapalne. Bardzo ważnym elementem leczenia jest fizykoterapia (krioterapia, jonoforeza z lekiem, magnetoterapia, laseroterapia), gdyż pozwalają one na regenerację.

Pomocny może być też masaż. Stabilizację stawu można uzyskać także za pomocą kinesiotapingu.

2.6. Zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego

Stan zapalny zwykle wywołany jest nadmiernym wysiłkiem fizycznym i najczęściej dotyczy biegaczy. Narażone na niego są także osoby, które wykonują ćwiczenia w nieodpowiedni sposób. Jego objawy to:

  • ból w bocznej, zewnętrznej części kolana, który nasila się podczas kucania czy dotykania
  • problemy z pełnym wyprostowaniem kolana

Konieczne jest odciążenie chorego stawu. Terapia obejmuje kinezyterapię, fizykoterapię, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe. Pomocne mogą okazać się także ćwiczenia wzmacniające mięśnie oraz rozciągające mięsień podkolanowy. Stosuje się także niesteroidowe leki przeciwzapalne.

2.7. Zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego uda

Przyczyną zapalenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda jest przeciążenie kolana. Może wystąpić np. u osób, które często biegają lub jeżdżą na rowerze.

Schorzenie objawia się bólem pod kolanem zlokalizowanym po zewnętrznej części stawu. Leczenie przebiega podobnie jak w powyższych przypadkach.

2.8. Dna moczanowa

Dna moczanowa to choroba metaboliczna, która powoduje bóle i zniekształcenia stawów. Przyczyną choroby jest nadmiar kwasu moczowego. Gdy jest go zbyt wiele, zaczyna się krystalizować. Powstają wówczas kryształki, które odkładają się w stawach i okolicznych tkankach, powodując stan zapalny.

Pierwszym objawem jest nagły ból w stawach. Jego cechą charakterystyczną jest to, że pojawia się w nocy lub wcześnie rano, narasta falami. Pacjenci określają go jako rozdzierający. Poza tym staw jest obrzęknięty i zaczerwieniony.

Leczenie polega na zmianie diety. Powinna być ona uboga w puryny (to właśnie z nich pochodzi kwas moczowy). Stosuje się także leki, które obniżają stężenie kwasu moczowego i przyspieszają jego wydalanie z organizmu.

2.9. Żylaki

Jeśli ból pod kolanem promieniuje do łydki może to oznaczać, że przyczyna ma podłoże naczyniowe - żylaki oraz inne problemy żylne. Żylaki kończyn dolnych, nazywane również przewlekłą niewydolnością żylną powodują u pacjenta dolegliwości bólowe, mrowienie kończyń, cierpnięcie, skurcz, pieczenie, a także opuchlizny na nogach. Przyczyną przwlekłej niewydolności żylnej jest upośledzenie drożności naczyń żylnych, a takze zbyt wysokie ciśnienie hydrostatyczne w świetle naczyń żylnych. W przebiegu żylaków bolące miejsce może być również zimniejsze niż inne części skóry. W tym przypadku konieczna jest wizyta u lekarza.

Do powstawania żylaków przyczynia się zbyt długie siedzenie w jednej pozycji, stanie przez wiele godzin, wykonywanie pracy w pozycji, która utrudnia prawidłowe krążenie krwi, noszenie butów na wysokim obcasie, kąpanie się zbyt gorącej wodzie, stosowanie depilacji gorącym woskiem, opalanie w solarium.

2.10. Miażdżyca

Ból pod kolanem może być wywołany miażdżycą. Może dojść do oderwania się blaszki miażdżycowej i zatoru. W skrajnych przypadkach może się okazać, że naczynia krwionośne uległy nadmiernemu poszerzeniu i powstał tętniak tętnicy podkolanowej. Ten przypadek rozpoznamy po promieniującym bólu od kolan do uda lub pachwin. Taki stan należy bezzwłocznie skonsultować z ze specjalistą. Bagatelizowanie problemu może skutkować poważnymi powikłaniami takimi jak np. ostre niedokrwienie kończyny.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Torbiel na nerce
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze