Trądzik różowaty - przyczyny, objawy, leczenie
Trądzik różowaty występuje u 2% populacji, najczęściej u osób w wieku 25-35 i 45-55 lat. Główną jego cechą jest pojawianie się zaczerwienienia twarzy, które może mieć związek ze zmianami temperatur, spożywanymi potrawami (gorące napoje, alkohol, przyprawy, zdenerwowaniem, stresem. Trądzik różowaty obejmuje najczęściej środkową część twarzy – czoło, nos, policzki i brodę. W przypadku zaawansowanej postaci choroby dochodzi do przerostu gruczołów łojowych, zwłóknień, obrzęków limfatycznych.
- 1. Charakterystyka trądzikyu różowatego
- 2. Pryczyny trądziku
- 2.1. Trądzik różowaty - hipoteza naczynioworuchowa
- 2.2. Trądzik różowaty - odczyny alergiczne
- 2.3. Trądzik różowaty a cera trądzikowa
- 3. Objawy trądziku
- 4. Diagnostyka trądziku różowatego
- 5. Przebieg i postacie
- 5.1. Trądzik różowaty - inne typy
- 6. Sposób leczenia trądziku różowatego
- 6.1. Trądzik różowaty - antybiotyki
- 6.2. Trądzik różowaty - retinoidy
- 6.3. Trądzik różowaty - kremy
- 6.4. Trądzik różowaty - hormon trzustki
- 6.5. Trądzik różowaty - impulsywna terapia świetlna (IPL)
- 6.6. Trądzik różowaty - hipoalergiczne kosmetyki do pielęgnacji cery
1. Charakterystyka trądzikyu różowatego
Trądzik różowaty (rosacea) jest uciążliwą, przewlekłą chorobą skóry. Dotyczy wyłącznie twarzy. Objawia się występowaniem rumieni, grudek i krost (popularnie nazywanych „pryszczami”) w środkowej części twarzy, czyli na czole nosie i policzkach.
Trądzik różowaty jest dość często występującą dermatozą, typowo ujawniającą się w wieku dojrzałym. Zmiany skórne w schorzeniu tym najczęściej umiejscowione są na twarzy, głównie w jej części środkowej, tj. w obrębie nos, policzków, czoła i podbródka. Rzadziej dotyczy owłosionej skóry głowy, okolicy za uszami, bocznych powierzchni szyi, dekoltu oraz górnej części tułowia.
W ramach klasyfikacji przyjętej przez National Rosacea Society wyróżniono różne postaci trądziku różowatego: rumieniową z teleangiektazjami, grudkowo-krostkową, przerostowo-naciekową, oczną oraz odmianę ziarniniakową.
Przebieg tej dermatozy jest przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji. Leczenie trądziku różowatego powinno być w każdym przypadku zindywidualizowane i optymalnie dostosowane do występującego podtypu klinicznego, nasilenia zmian skórnych oraz czynników współistniejących.
Ma to związek ze zwiększoną produkcją łoju. Charakterystyczne jest łatwe czerwienienie się, które pojawia się pod wpływem emocji, wiatru czy zmian temperatury. Przyczyną są zaburzenia w funkcjonowaniu drobnych naczyń – nieprawidłowe kurczenie się i rozszerzanie (zaburzenia naczynioruchowe).
Najbardziej zaawansowaną i zarazem końcową postacią choroby może być rhinophyma. Zdarza się bardzo rzadko i dotyka prawie wyłącznie mężczyzn. Polega na powstaniu zmian guzowatych w obrębie nosa, wynikających z przerostu jego tkanek (gruczołów łojowych, naczyń).
Niesłusznie rhinophyma bardzo często kojarzona jest z alkoholizmem („nos alkoholika”). Taka ocena jest bardzo krzywdząca dla cierpiących z tego powodu osób, ponieważ występowanie guzowatości nosa nie ma zbyt wiele wspólnego ze spożywaniem alkoholu.
Trądzik różowaty to dość popularne schorzenie – dotyczy nawet 10% społeczeństwa. Są to zazwyczaj osoby w wieku dojrzałym (> 40 lat), głównie kobiety. Zdarzają się jednak przypadki zachorowań już w drugiej dekadzie życia. Choroba nie występuje przed okresem pokwitania.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Jak szybko pozbyć się trądziku różowatego? - odpowiada lek. Dariusz Czubiński
- Jakie wykonać dodatkowe badania po zdiagnozowaniu trądziku różowatego? - odpowiada lek. Tomasz Budlewski
- Czy mogę mieć trądzik różowaty i AZS na raz? - odpowiada lek. Aleksandra Witkowska
2. Pryczyny trądziku
Trądzik różowaty znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Jeśli pojawia się u mężczyzn, ma zazwyczaj bardzo ostry przebieg. Trądzik różowaty występuje najczęściej u osób z predyspozycjami genetycznymi do tego schorzenia. Ponadto chorobie sprzyjają zaburzenia endokrynologiczne danej osoby.
Częściej atakuje osoby ze skłonnością do alergii oraz osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze. Przyczyną wystąpienia trądziku różowatego mogą być także problemy żołądkowe (np. nadkwaśność soku żołądkowego) oraz nieregularne wypróżnienia. Istnieje szereg czynników, które nasilają objawy choroby, jak gatunki roztocza, nużeńce i drożdżaki.
Wśród nich wymienia się: alkohol, picie kawy, korzystanie z sauny, stresujący tryb życia, ostre i pikantne przyprawy, wysiłek fizyczny. Objawy mogą także ulec zaostrzeniu po kontakcie skóry z różnymi środkami chemicznymi i kosmetycznymi.
Niektóre mydła, wody po goleniu, specyfiki zawierające w składzie alkohol mogą podrażniać skórę. Podobnie działają silne detergenty. Również leki rozszerzające naczynia krwionośne mogą działać drażniąco na skórę.
Objawy choroby pojawiają się już w okresie młodzieńczym, są wtedy jednak przypisywane innym schorzeniom lub bagatelizowane, z czasem jednak nasilają się. Pierwszym objawem trądziku różowatego jest zaczerwieniona skóra twarzy.
Później pojawiają się krostki i grudki oraz uporczywe swędzenie. W trądziku różowatym rozszerzeniu ulegają naczynia krwionośne. W zaawansowanej postaci trądzikowi towarzyszą guzki. U mężczyzn dodatkowo mogą nastąpić zmiany w strukturze nosa (przerost guzowaty).
Prawdą jest jednak, że nie poznano jeszcze jednoznacznej przyczyny tej choroby. Wiele sytuacji może wpłynąć na rozwój trądziku różowatego. Zaburzenia naczynioruchowe najprawdopodobniej są związane z nadpobudliwością układu nerwowego.
Stąd skłonności do łatwego czerwienienia się. Zauważono też, że osoby mające problemy z przewodem pokarmowym znacznie częściej cierpią z powodu powyższych zmian skórnych. Zaburzenia predysponujące do rozwoju rosacea najczęściej mają związek z żołądkiem (za duża lub za mała kwaśność soku żołądkowego, choroba wrzodowa, zakażenie bakterią Helikobakter pylori).
Fakt, że schorzenie nie występuje przed okresem dojrzewania wskazuje na powiązanie z gospodarką hormonalną. Potwierdza to też tak częste pojawianie się trądziku u kobiet w okresie menopauzy oraz zaostrzenia w czasie miesiączek. Dużą rolę w rozwoju zmian na twarzy wydają się mieć przewlekłe zakażenia pewnymi rodzajami roztoczy i drożdzaków. Ich rozwojowi sprzyjają też niedobory witamin (szczególnie z grupy B) i niewłaściwa dieta (ostre przyprawy, używki).
W procesie leczenie trądziku różowatego dieta zajmuje bardzo ważne miejsce. U osób z trądzikiem różowatym dieta sprawia, że zmiany są bardziej zaognione, a skóra podrażniona. W przypadku trądziku różowatego w diecie należy unikać serów żółtych, czekolady, czy wątróbki. W diecie na trądzik różowaty należy natomiast zwiększyć ilość składników odżywczych, co pozytywnie wpłynie na wygląd skóry.
2.1. Trądzik różowaty - hipoteza naczynioworuchowa
Za jedną z możliwych i najbardziej złożonych przyczyn trądziku różowatego uznaje się zaburzenia naczynioworuchowe, które związane są z wrażliwością układu nerwowego na bodźce zewnętrzne. Zalicza się do nich:
- promieniowanie UV (zbyt długie i częste opalanie, szczególnie w solarium),
- wysoką temperaturę (gorące kąpiele, sauna),
- niesprzyjające warunki atmosferyczne (duże wahania temperatur, wiatr, mróz),
- nieprawidłową dietę (pikantne potrawy, alkohol),
- nieodpowiednie kosmetyki (zawierające alkohol, aceton i mentol),
- stres.
2.2. Trądzik różowaty - odczyny alergiczne
W ostatnich latach coraz częściej wyróżnia się rolę układu immunologicznego w procesie występowania trądziku różowatego. W obszarze zmienionym chorobowo stwierdzono zwiększone wydzielanie histaminy.
Histamina jest jednym z najważniejszych mediatorów procesów zapalnych, o zasadniczym znaczeniu w reakcjach odpowiedzi natychmiastowej na alergeny. Uwalniana jest do krwiobiegu w wyniku reakcji immunologicznej, po zadziałaniu antygenu i immunoglobuliny E (IgE).
Najprościej mówiąc w wyniku zetknięcia się człowieka z czynnikiem obcym dla organizmu (alergenem) dochodzi do szeregu nieprawidłowych reakcji z układu odpornościowego, co w konsekwencji doprowadza do uszkodzenia własnych tkanek.
Badania alergologiczne wykazały, że do rozwoju trądziku różowatego na tle odczynu alergicznego dochodzi głównie drogą oddechową. Do najczęstszych alergenów inhalacyjnych zaliczono:
- kurz domowy,
- Dermatophagoides pteronyssimus (skórożarłoczek skryty - gatunek z rzędu roztoczy bytujący w ludzkim otoczeniu),
- pyłki chwastów,
- alergeny wziewne A1 (pleśni),
- Dermatophagoides farinae (roztocze kurzu domowego),
- pyłki traw,
- pierze,
- pyłki drzew.
Dużo rzadziej do powstania odczynów alergicznych dochodzi drogą pokarmową. W tym przypadku wśród głównych alergenów pokarmowych wymienia się:
- używki,
- ostre przyprawy,
- owoce,
- jarzyny,
- mleko i produkty mleczne.
Obecność immunoglobulin E (IgE) w śluzówce żołądka i dwunastnicy sugeruje alergiczne tło procesu zapalnego w skórze i przewodzie pokarmowym. Dieta eliminacyjna łagodzi zmiany skórne.
W piśmiennictwie coraz częściej można spotkać doniesienia o związku pomiędzy trądzikiem różowatym a istnieniem wewnątrzustrojowych ognisk zakażenia i z reakcją alergiczną na alergeny drobnoustrojów.
2.3. Trądzik różowaty a cera trądzikowa
Na trądzik różowaty są podatne szczególnie osoby, które mają tzw. cerę trądzikową. Do cech charakterystycznych tego typu cery zalicza się:
- nadmierne wydzielanie gruczołów łojowych,
- rozszerzone pory,
- punktowe stany zapalne,
- błyszczenie.
Cera trądzikowa jest niezwykle delikatnym rodzajem cery i wymaga specyficznej i długotrwałej pielęgnacji.
Pomimo iż przyczyny trądziku różowatego nie są do końca zbadane istniej wiele działań profilaktycznych, które mogą nas przed nim uchronić lub złagodzić objawy jego występowania.
3. Objawy trądziku
- Po pierwsze: rumienienie się twarzy. Najczęściej występuje po zjedzeniu ostrych potraw, wypiciu alkoholu lub kawy.
- Po drugie: widoczne na twarzy naczynka.
- Po trzecie: plamy i wypryski trądzikowe, pojawiające się w postaci krost i wyprysków.
- Po czwarte: trwałe zaczerwienienie, które przypomina wciąż utrzymujące się oparzenie słoneczne.
4. Diagnostyka trądziku różowatego
U pewnej części pacjentów cierpiących na trądzik różowaty pojawiają się dodatnie wyniki testów na Helicobacter pylori. We wczesnych stadiach trądziku obserwujemy tylko poszerzone naczynia krwionośne.
W miarę postępu choroby pojawia poszerzają się naczynia chłonne, pojawiają się nacieki i obrzęki z histiocytów i limfocytów wokół naczyń krwionośnych.
Trądzik różowaty różnicowany jest z:
- trądzikiem posteroidowym,
- dermatitis perioralis,
- toczniem rumieniowatym.
5. Przebieg i postacie
- Prerosacea – okres zwiastunów
Pierwsze objawy mogą wystąpić na wiele lat przed pojawieniem się utrwalonych zmian skórnych o charakterze rosacea. Często dotyczą już 20-latków. Jednym z pierwszych zauważalnych objawów jest nadwrażliwość lub nietolerancja kosmetyków do pielęgnacji twarzy.
Następnie obserwuje się napadowe czerwienienie twarzy pod wpływem opisanych wcześniej czynników oraz rumień na policzkach i brodzie. W tym okresie wszystkie zmiany są przemijające i wynikają ze zwiększonej wrażliwości naczyń krwionośnych. To dobry moment, aby udać się do dermatologa.
Lekarz doradzi jakich sytuacji należy unikać oraz jaki rodzaj kosmetyków korzystnie wpłynie na przewrażliwioną skórę. Wdrożenie takiej profilaktyki może uchronić przed utrwaleniem się rumienia na twarzy oraz wystąpieniem krost i grudek.
- Okres rumieniowo-naczyniowy – początek choroby
Około 40 roku życia nasila się napadowe czerwienienie twarzy, a rumień powoli ulega utrwaleniu. Jeszcze bardziej nieprzyjemne może okazać się uczucie napiętej skóry, pieczenie lub swędzenie. W tym czasie stają się zauważalne teleangiektazje (rozszerzone naczynia powszechnie znane jako „pajączki”).
- Okres grudkowo-krostkowy
Jak sama nazwa mówi charakteryzuje się występowaniem na twarzy grudek i krost („pryszczy”). Wykwity powstają na podłożu rumienia, który już nie znika z twarzy. W tym stadium choroby u połowy pacjentów pojawiają się powikłania oczne.
Cierpią oni z powodu zapalenia spojówek, brzegów powiek, czasem nawet rogówki. Objawia się to pieczeniem, uczuciem obecności piasku pod powiekami, nasilonym łzawieniem, obrzękiem powiek i nadwrażliwością na światło.
- Rhinophyma – stadium zejściowe
To najcięższa postać trądziku. Na szczęście występuje bardzo rzadko. Jest domeną mężczyzn. Kobiety dotknięte tego rodzaju zmianami to niezwykła rzadkość. Guzowate zmiany w obrębie nosa potrafią być bardzo szpecące.
5.1. Trądzik różowaty - inne typy
- Trwały obrzęk w trądziku różowatym - wraz z włóknieniem dochodzi do litego obrzęku twarzy bez zagłębień. Typowym umiejscowieniem jest okolica czoła, łącznie z gładzizną (między brwiami), policzki.
- Lipoid prosówkowy - są to małe, liczne, czerwone grudki lub guzki typowo umiejscowione na powiekach i wokół ust.
- Trądzik różowaty po leczeniu steroidami - po intensywnym miejscowym leczeniu trądziku różowatego może nasilić się rumień, z równoczesnym zanikiem skóry oraz pojawieniem się krostek i zaskórników.
- Trądzik różowaty oczny - trądzik różowaty jest jedną z nielicznych chorób skóry z wyraźnie zaznaczonymi objawami ocznymi. Nawet 58% chorych ma objawy oczne m. in. zapalenie powiek, zapalenie spojówek, zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego czy zapalenie rogówki. Najbardziej niebezpieczne w przebiegu trądziku różowatego jest zapalenie rogówki, które może prowadzić do ślepoty i konieczności przeprowadzenia transplantacji rogówki.
- Rhinophyma (odmiana przerosła trądziku różowatego) - jest to umiejscowiony na nosie guzowaty przerost tkanki łącznej u chorych na trądzik różowaty. Z rzadszych lokalizacji bierze się pod uwagę czoło (mentophyma), podbródek (gnathophyma), uszy (otophyma) oraz powieki (blepharophyma). Zmiany guzowate na nosie są wynikiem zwłóknienia, przerostu gruczołów łojowych i teleangiektazji (poszerzone drobne naczynia krwionośne). Nos zazwyczaj powiększa się asymetrycznie z powodu różnej wielkości guzków. Rhinophyma jest niemal wyłącznie chorobą mężczyzn.
- Rosacea conglobata - to jedna z najcięższych odmian trądziku rózgowatego polegająca na pojawianiu się martwiczych, krwotocznych guzków tworzących przetoki między sobą.
6. Sposób leczenia trądziku różowatego
Sposób leczenia trądziku różowatego jest uzależniony od stadium i nasilenia choroby. W przypadku trądziku różowatego leczenie jest najskuteczniejsze w okresie zwiastunów (prerosacea). Bardzo duże znaczenie ma profilaktyka, która czasem pozwala zapobiec utrwaleniu zmian skórnych.
Zaleca się unikanie czynników zaostrzających objawy: długotrwałego przebywania na wietrze, wysokich i niskich temperatur, ograniczenie spożywania alkoholu i ostrych przypraw do minimum. Należy też dużą uwagę zwrócić na pielęgnację twarzy.
Wolno używać tylko kosmetyków do cery wrażliwej, natomiast zrezygnować ze wszystkich, które mogą zawierać alkohol. Mycie twarzy powinno być znacznie ograniczone (najwyżej 1-2 razy dziennie). Istotną rolę odgrywa też ochrona przed światłem słonecznym – stosowanie kosmetyków z wysokim filtrem przeciwsłonecznym.
W pełnoobjawowym trądziku różowatym leczenie jest bardzo podobnie do leczenia trądziku pospolitego.
W trądziku różowatym leczenie miejscowe (na skórę twarzy) obejmuje stosowanie kremów, maści i aerozoli zawierających różnego rodzaju antybiotyki (tetracyklinę, erytromycynę, metronidazol) lub środki działające na roztocza czy drożdżaki.
Leczenie ogólnoustrojowe ma na celu zlikwidowanie przypuszczalnej przyczyny trądziku (np. eliminacja Helikobakter pylori, wyrównanie zaburzeń hormonalnych). Stosuje się też podawane doustnie antybiotyki (tetracyklinę, doksycyklinę, metronidazol).
Gdy krosty są bardzo liczne, podaje się pochodną witaminy A – izotretynoinę. To skuteczny lek, ale ma silne działanie uszkadzające płód.
Dlatego przyjmujące go kobiety muszą stosować antykoncepcję hormonalną. Dodatkowo używa się witamin o działaniu przeciwłojotokowym: PP, B2,C.
Zmiany guzowate w obrębie nosa zazwyczaj są leczone chirurgicznie. Dobre efekty obserwuje się również po terapii laserowej.
Osobom z trądzikiem różowatym zaleca się unikanie słońca, solarium, sauny, nagłych zmian temperatury. Chorzy powinni stosować preparaty z wysokimi filtrami UVA i UVB.
Pacjentom odradza się również kupowanie i używanie kosmetyków zawierających w składzie alkohol. Nie powinni oni również przemywać twarzy wodą z kranu. Dla osób z trądzikiem różowatym najbardziej wskazane jest mycie twarzy wodą przegotowaną lub destylowaną.
Mężczyznom zaleca się niepodrażnianie skóry podczas depilacji żyletkami oraz wodami/płynami po goleniu. Stan skóry pogarsza mroźna i wietrzna pogoda, dlatego jeśli chorzy tylko mogą, powinni chronić się przed taką pogodą.
6.1. Trądzik różowaty - antybiotyki
Doustne antybiotyki na trądzik różowaty:
- można jest stosować najdłużej przez trzy miesiące, potem należy zrobić stosowną przerwę i za jakiś czas powrócić do kuracji,
- stosuje się je w trądziku grudkowo-krostkowym,
- działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie,
- ograniczają wydzielanie łoju,
- łagodzą podrażnienia skóry,
- nie można ich zażywać w okresie dużego nasłonecznia,
- przyjmowanie antybiotyków wymaga stosowania probiotyków (zawierających żywe szczepy bakterii).
Antybiotyki na trądzik powinny pochodzić z grupy antybiotyków tetracyklinowych lub marolidów. Jeśli trądzik ma podłoże drożdżycowe, stosuje się przeciwgrzybicze leczenie trądziku.
W ogólnym leczeniu trądziku różowatego najszerzej stosowaną metodą jest podawanie tetracyklin w małych dawkach, dzięki czemu trwająca wiele miesięcy terapia rzadko doprowadza do wystąpienia działań niepożądanych. Tetracykliny są także najlepszym lekiem w postaci ocznej trądziku różowatego, w której działają silnie przeciwzapalnie.
Drugim antybiotykiem o podobnej skuteczności jest metronidazol, nie należy go jednak stosować dłużej niż 2-3 tygodnie ze względu na szereg działań niepożądanych. Najskuteczniejsze w leczeniu trądziku różowatego typu rosacea conglobata jest ogólne podawanie izotretynoiny przez 3-4 miesiące, co często przynosi długotrwałe remisje.
W leczeniu miejscowym stosuje się antybiotyki w kremie lub żelu (najczęściej metronidazol). Można także stosować 20 proc. kwas azelainowy w kremie lub miejscowe leki imidazolowe, takie jak ketokonazol (Nizoral krem 2 proc.).
Należy unikać miejscowych kortykosterydów, drażniących substancji zmywających oraz roztworów alkoholowych, gdyż mogą one nasilać rumień, a w przypadku sterydów mogą doprowadzić do trądziku różowatego posteroidowego, w przypadku stosowania ich przewlekle.
Niekiedy trzeba stosować kosmetyki dla alergików. Antybiotyki na trądzik różowaty w maściach i kremach kontrolują wydzielanie się łoju w skórze twarzy. Odżywiają cerę i pomagają jej się zregenerować.
Rhinophyma jest chorobą wymagającą leczenia operacyjnego, w którym wykorzystuje się ostrze jednorazowego użycia, dermabrazję lub laser CO2.
6.2. Trądzik różowaty - retinoidy
Retinoidy to syntetyczne pochodne kwasu witaminy A. Stosuje się je obok antybiotykoterapii i leczenia hormonalnego, w ogólnoustrojowej terapii trądziku. Retinoidami leczone są szczególnie postacie, typu acne conglobata, acne cystica czy acne fulminans.
Ostatnio ta grupa wskazań uległa poszerzeniu, obejmując acne phlegmonosa, średnio bardzo nasilony trądzik oporny na antybiotyki, średnio bardzo nasilony trądzik różowaty z bardzo dużym łojotokiem, tendencją do bliznowacenia i częstymi nawrotami czy też nawet średnio nasilony trądzik różowaty, stanowiący szczególnie duże obciążenie dla pacjenta.
Wyróżnione są trzy generacje retinoidów:
- I generacja – retinol, tretinoina, izotretynoina,
- II generacja – etretinat, acitretin,
- III generacja – adapalen, tazaroten.
- I generacja retinoidów
Najpopularniejsze i powszechnie stosowane w leczeniu trądziku różowatego to tretynoina i isotretynoina. Zmniejszają one gruczoły łojowe i wydzielanie łoju, redukują liczbę bakterii w mieszkach włosowych, działają przeciwzapalnie i przeciwzaskórnikowo.
Blokują praktycznie wszystkie mechanizmy inicjujące powstawanie trądziku różowatego. Stosowane są zwykle w postaci żelów, kremów i roztworów. W kontakcie ze skórą normalizują nieprawidłowe rogowacenia w obrębie mieszków włosowych.
Przy ich stosowaniu może początkowo wystąpić podrażnienie skóry (zwłaszcza pod wpływem światła słonecznego) oraz jej nadmierne wysuszenie i złuszczanie. Toteż preparaty stosuje się ostrożnie pod nadzorem lekarza. Standardowy czas terapii miejscowej retinoidami wynosi od 5 do kilkunastu tygodni.
Terapię doustną trądziku różowatego stosuje się standardowo 6 miesięcy. U prawie wszystkich chorych po zastosowaniu doustnej izotretynoiny występuje suchość skóry i śluzówek, zwłaszcza w obrębie czerwieni wargowej.
Czasem zajęcie śluzówek prowadzi nawet do zatrzymania moczu i problemów z defekacją. Około 10–40 proc. pacjentów skarży się na bóle mięśniowe i stawowe. Zdarzają się również objawy odwracalnego uszkodzenia wątroby.
Poważnym skutkiem ubocznym jest wzrost stężenia cholesterolu i triglicerydów. Przepisywanie izotretynoiny powinno być szczególnie ostrożne u kobiet w wieku rozrodczym. Lek ten jest teratogenem powodującym poronienia, porody przedwczesne, wady płodu – głównie w zakresie ośrodkowego układu nerwowego i układu krążenia.
U kobiet w wieku rozrodczym należy więc wykluczyć ciążę (wykonać test ciążowy) przed rozpoczęciem leczenia. Kobiety te powinny być również poinformowane o konieczności antykoncepcji.
Uważa się, że antykoncepcja powinna być stosowana na miesiąc przed wprowadzeniem terapii izotretynoiną i kontynuowana przez 2 miesiące po zakończeniu leczenia.
- III generacja retinoidów
Adapalen jest retinoidem III generacji. Działa silniej przeciwzapalnie niż poprzednie, a pośrednio także przeciwbakteryjnie i przeciwłojotokowo. Jest także bezpieczniejszy, gdy stosuje się go latem. Wykazuje większą skuteczność i jest lepiej tolerowany.
Stosowany bywa na skórę w monoterapii i w skojarzeniu z innymi lekami zewnętrznymi: antybiotykami, a także, w cięższych postaciach trądziku różowatego, z antybiotykami podawanymi ogólnie. Tazaroten to również lek III generacji – ma postać żelu o stężeniu 0,05 i 0,1%. Działa podobnie jak adapalen, lecz znacznie silniej, toteż wywołuje skutek leczniczy już po krótkim czasie terapii.
6.3. Trądzik różowaty - kremy
W leczeniu trądziku różowatego najskuteczniejsze są kosmetyki, szczególnie kremy zawierające witaminę K oraz witaminę C. Pomocne w leczeniu trądziku będą kremy z niacynamidem, tzn. witaminą B3 oraz z wyciągiem z Chrysanthellum Indicum.
Ten rodzaj zioła, dostępny w każdej aptece dobrze sprawdza się w walce z trądzikiem różowatym. Redukuje rumień oraz wzmacnia naczynia krwionośne.
Badania wykazały, iż kremy z kwasem azelainowym są równie skuteczne w leczeniu trądziku różowatego, co więcej łagodzą objawy trądziku oraz swędzenie i pieczenie skóry.
6.4. Trądzik różowaty - hormon trzustki
Niektórzy ludzie mają problemy z niestrawnością, szczególnie po zjedzeniu ostrego jedzenia. Badania wykazały, że podawanie pacjentom hormonu trzustki - lipazy, spowoduje także usunięcie objawów trądziku różowatego.
6.5. Trądzik różowaty - impulsywna terapia świetlna (IPL)
Dzięki IPL rumień na skórze stanie się mniej widoczny już po 5 tyg od zabiegu. Metoda jest delikatniejsza dla skóry od zabiegów laserowych, szybka, a przede wszystkim mało bolesna.
Pamiętaj, aby przy leczeniu trądziku różowatego udać się do dermatologa, który wybierze odpowiednią metodę.
Zobacz także
6.6. Trądzik różowaty - hipoalergiczne kosmetyki do pielęgnacji cery
Hipoalergiczne kosmetyki to specyfiki, które w swoim składzie nie mają barwników i konserwantów. Są łagodne i bezzapachowe. Pielęgnacja skóry trądzikowej wymaga preparatów przeznaczonych do cery wrażliwej i alergicznej. Trądzik różowaty wymaga od nas jeszcze dokładniejszej pielęgnacji cery.
Trzeba zwracać uwagę na skład kosmetyków. Skóra trądzikowa potrzebuje preparatów zawierających:
- witaminę C,
- witaminę K,
- witaminę B3,
- witaminę PP,
- wyciąg z zielonej herbaty,
- wyciąg z rumianku.
Składniki te działają wzmacniająco na kruche naczynia włosowate i chronią skórę przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych. Kosmetyki hipoalergiczne z wysokim filtrem SPF chronią cerę trądzikową przed promieniami słonecznymi. Trądzik różowaty nasila się pod wpływem słońca.
Hipoalergiczne kosmetyki, podobnie jak preparaty do cery wrażliwej, nie zawierają alkoholu.
Twarz należy myć delikatnie, najlepiej płynami micelarnymi lub żelami przeznaczonymi do cery naczyniowej i wrażliwej oraz wodą mineralną lub przegotowaną. Nie można energicznie pocierać twarzy ręcznikiem, trzeba ją osuszać przed delikatne przyciskanie ręcznika do skóry.
Ręcznik musi być bardzo delikatny. Trzeba pamiętać, że nie wolno używać peelingów ziarnistych. Skórę można oczyszczać jedynie peelingami enzymatycznymi, które nakłada się na kilka minut, a następnie zmywa letnią wodą.
Zanim zdecydujemy się na zastosowanie nowych, nawet hipoalergicznych kosmetyków, powinniśmy wykonać test uczuleniowy. Leczenie trądziku różowatego polega przede wszystkim na tym, by nie zaszkodzić skórze.
Jeśli planujemy dłuższe przebywanie na słońcu, powinniśmy zastosować krem ochronny z filtrem SPF, chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UV. Nie powinna to być tylko pielęgnacja twarzy, ale nakładanie kremu na każdą odsłoniętą część ciała, np. dekolt czy plecy.
Po kąpieli w basenie, jeziorze lub morzu, trzeba umyć twarz i nałożyć na nią krem ochronny. To samo dotyczy całego ciała, szczególnie jeśli po wyjściu z wody chcemy się opalać.
W sezonie jesienno-zimowym cerę trądzikową i wrażliwą należy chronić przed zimnem, wiatrem i wilgocią. Stosuje się w tym celu specjalne kosmetyki. Hipoalergiczne kosmetyki byłyby w tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem.
Osoby z trądzikiem różowatym nie powinny korzystać z sauny, solarium, mikrodermabrazji oraz zabiegów rozgrzewających lub z wykorzystaniem ciepła.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.