Wazektomia - charakterystyka, wskazania, przebieg, skutki uboczne. Wazektomia a seksualność
Wazektomia to bardzo bezpieczny i całkiem popularny zabieg, określany mianem męskiej antykoncepcji. Charakteryzuje się dużą skutecznością, jednak rodzą się wokół niego pewne kontrowersje. W Stanach Zjednoczonych wazektomia uważana jest za jedną z najpowszechniejszych metod ochrony przed niechcianą ciążą - stanowi około 20% wszystkich stosowanych rodzajów antykoncepcji. Jego cena jest wysoka, ale idzie w parze ze skutecznością. Na czym polega wazektomia i kto może się jej poddać?
- 1. Co to jest wazektomia
- 2. Przebieg wazektomii
- 3. Wskazania do wazektomii
- 4. Przeciwwskazania do wazektomii
- 5. Czy wazektomia jest bezpieczna
- 6. Postępowanie po zabiegu
- 6.1. Powikłania po wazektomii
- 6.2. Zespół bólowy po wazektomii
- 6.3. Wazektomia a nowotwór prostaty
- 7. Skuteczność wazektomii
- 7.1. Dlaczego czasem wazektomia jest nieskuteczna
- 7.2. Domowe testy na skuteczność wazektomii
- 8. Aktywność seksualna po wazektomii
- 9. Cena wazektomii
- 10. Wazektomia w świetle prawa
- 11. Czy wazektomia jest odwracalna?
- 11.1. Sposoby na rewazektomię
- 11.2. Czy wasowasotomia jest skuteczna?
- 12. Skutki uboczne wazektomii
1. Co to jest wazektomia
Wazektomia to zabieg przecięcia i podwiązania nasieniowodów, które odpowiadają za transport plemników z jąder do ejakulatu. Nie mają one możliwości wydostać się na zewnątrz organizmu, jednak mężczyzna pozostaje w pełni sprawny seksualnie. Może osiągać wzwód i pełny stosunek z wytryskiem. Różnica polega na tym, że w spermie nie ma plemników, więc ryzyko zajścia w ciążę jest niemal zerowe.
Jest to zabieg całkowicie bezpieczny i mało inwazyjny, a ponadto całkowicie legalny. Uważa się, że to nowoczesna antykoncepcja dla mężczyzn, która może być alternatywą dla środków hormonalnych stosowanych przez kobiety. W przeciwieństwie do antykoncepcji hormonalnej nie wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi dla zdrowia, z którymi muszą mierzyć się kobiety.
Na zabieg wazektomii decydują się mężczyźni, którzy nie chcą mieć dzieci. Metoda jest w 99 proc. skuteczna. Wskaźnik Pearla dla wazektomii wynosi 0.2%. Ryzyko ciąży spada do zera po pół roku od wykonania zabiegu. Niekiedy wazektomia polecana jest mężczyznom, którzy ze względu na problemy zdrowotne nie powinni się rozmnażać.
2. Przebieg wazektomii
Wazektomia jest chirurgicznym zabiegiem urologicznym. Nie dopuszcza się do wytrysku nasienia, w którym znajdują się plemniki. Nasienie produkowane jest w jądrach i gromadzone w najądrzach. Podczas stosunku sperma przemieszcza się z najądrzy przez nasieniowody, miesza z innymi elementami nasienia i zostaje wydalana z organizmu.
Wszystkie techniki wazektomii zakładają przecięcie lub zablokowanie nasieniowodów tak, by męski ejakulat nie zawierał plemników.
Zabieg wazektomii wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym - dzięki temu pacjent nie odczuwa bólu, a jedynie lekki dyskomfort. Następnie lekarz przecina nasieniowody około 3 cm za najądrzem. Kolejnym krokiem jest ich zamknięcie przy pomocy elektrokoagulacji i umieszczenie każdego z końców po przeciwnych częsciach moszny.
Cały zabieg trwa od 30 do 60 minut. Mężczyźni powinni pamiętać o tym, że przez pierwszy tydzień po zabiegu należy zrezygnować z aktywności seksualnej. Po tym czasie można wrócić do regularnych stosunków, jednak na początku należy stosować wcześniejsze metody antykoncepcyjne.
Oczyszczanie spermy z plemników może trwać nawet przez 20 ejakulacji, dlatego przez ten czas należy stosować inne metody zapobiegania ciąży. Następnie trzeba przeprowadzić badanie nasienia, które wykaże, czy można już uprawiać seks bez zabezpieczenia.
Warto też pamiętać, że wazektomia nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, a jedynie zapobiega niechcianej ciąży.
3. Wskazania do wazektomii
Zabieg wazektomii powinien być dobrze przemyślany. Jest on odwracalny, ale czasem przywrócenie drożności w nasieniowodach może być niemożliwe. Nie należy podejmować tej decyzji pochopnie. Wazektomii może poddać się każdy mężczyzna. Przed zabiegiem wykonuje się badania morfologii krwi i antygenu HBS.
Decyzję o podwiązaniu nasieniowodów najlepiej podjąć, gdy mężczyzna jest w stałym związku oraz oboje partnerzy dokładnie rozważyli wszystkie „za i przeciw”. Najczęstszą grupą mężczyzn, którzy chcą poddać się wazektomii są mężczyźni, którzy byli żonaci przez minimum 10 lat.
Najlepszymi kandydatami do zabiegu wazektomii są mężczyźni, którzy mają rodzinę w komplecie (żona i dzieci). Zarówno kobieta jak mężczyzna żyjący w takim związku powinni jasno zadecydować, że nie chcą mieć już więcej potomstwa i decydują się na trwałą metodę antykoncepcji.
- mężczyźni, którzy mają rodzinę w komplecie i decydują wspólnie z żoną, że nie chcą mieć więcej dzieci i nie chcą, lub nie mogą stosować innych metod antykoncepcji,
- mężczyźni w związkach, których żony mają poważne problemy zdrowotne, a ciąża może być zagrożeniem życia lub zdrowia dla kobiety,
- mężczyźni w związkach, w których jeden partner lub oboje są nosicielami dziedzicznej choroby genetycznej, której nie chcą przekazywać na kolejne pokolenia.
4. Przeciwwskazania do wazektomii
Wazektomia może być mniej odpowiednią metodą antykoncepcji dla:
- mężczyzn w związku, w którym jedno z partnerów nie jest w pełni pewne czy nie będzie chciało mieć dzieci w przyszłości,
- mężczyzn w stałych związkach jednak o niepewnej przyszłości lub przechodzących poważny kryzys, który może zagrażać rozpadem istniejącego małżeństwa,
- mężczyzn, którzy chcą poddać się zabiegowi, biorąc na siebie obowiązek antykoncepcji w związku, aby odciążyć swoją partnerkę,
- mężczyzn, którzy potrzebują w danym momencie pewnej, stałej antykoncepcji a planują posiadanie potomstwa w przyszłości i w tym celu zamierzają po kilku latach poddać się rewazektomii lub zamrozić nasienie,
- młodych mężczyzn, dopiero kształtujący swoje życie,
- mężczyzn lub par, którzy chcą poddać się wazektomii tylko i wyłącznie z powodu nie akceptowania dotychczas stosowanych metod antykoncepcji,
- mężczyzn, którzy chcą poddać się zabiegowi na prośbę partnera.
5. Czy wazektomia jest bezpieczna
Badanie o nazwie Health Status and Human Development, było sponsorowane przez amerykański ośrodek National Institute of Child Health and Human Development. Badacze poprosili 10 590 mężczyzn, poddanych wazektomii, o zakreślenie jednej z podanych w ankiecie dolegliwości występujących po zabiegu.
Identyczną ankietę, zawierającą 99 możliwych powikłań, przeprowadzono wśród 10 590 mężczyzn, którzy nigdy nie poddali się zabiegowi wazektomii. Częściej zgłaszane przez pacjentów poddanych wazektomii dolegliwości dotyczyły zapalenia najądrzy lub jądra odczuwane jako ból, obrzęk, tkliwość okolicy najądrza i jądra. Warto podkreślić, że objawy te zwykle zanikają po tygodniowym leczeniu.
Oprócz drobnych dolegliwości, komplikacji takich jak siniaki, krwiaki, obrzęk, infekcje, które mogą pojawiać się po każdej procedurze medycznej, pacjenci zwykle obawiają się poważnych skutków zabiegu, które mogą zagrozić ich życiu lub zdrowiu.
Największe obawy pacjentów budzi myśl o zwiększonym ryzyku raka gruczołu krokowego, bezpośrednim zagrożeniu śmiercią, wzroście ryzyka występowania chorób serowo-naczyniowych. Wazektomia jest dobrze poznaną procedurą medyczną. W takich krajach jak USA, jest wykonywana od wielu lat, dzięki czemu badacze mogą na przestrzeni czasu opisać rzeczywiste zagrożenie.
6. Postępowanie po zabiegu
Po zabiegu mężczyzna może odczuwać tkliwość przez kilka dni i powinien odpoczywać w domu przynajmniej przez jeden dzień. Wielu mężczyzn poddaje się zabiegowi w piątek, a w poniedziałek wraca do pracy.
Powikłania, takie jak opuchlizna, krwiaki, stan zapalny, infekcje mogą się zdarzyć. Zwykle trwa to 10-20 wytrysków. Dopiero po przebadaniu ejakulatu i stwierdzeniu w nim braku plemników, można podjąć współżycie bez dodatkowego zabezpieczenia.
Wazektomia nie wpływa na produkcję testosteronu, hormonu męskiego, ani nie zakłóca zdolności mężczyzny do erekcji lub produkcji płynu ejakulacyjnego. Mężczyźni czasami mogą odczuwać okazjonalne trudności w sferze seksualnej, ale mają one prawie zawsze podłoże emocjonalne.
Większość mężczyzn wraz z partnerkami odkrywa, że po zabiegu seks jest bardziej spontaniczny i bardziej przyjemny, ponieważ nie muszą się martwić o zabezpieczenie przed niechcianą ciążą. Wazektomia nie chroni przed chorobami wenerycznymi, dlatego też ważne jest, aby po zabiegu mężczyźni nadal używali prezerwatyw, jeżeli chcą uniknąć chorób przenoszonych drogą moczowo-płciową.
6.1. Powikłania po wazektomii
Szacuje się, że powikłania wczesne występują od 1% do 6% przypadków. Bezpośrednio po zabiegu mogą pojawić się takie objawy, jak:
- obrzęk,
- krwawienie i powstały krwiak w mosznie jest powikłaniem w około 2% przypadków - krwiak może wchłaniać się kilka tygodni,
- siniak na mosznie,
- obecność krwi w nasieniu,
- ból moszny, który zwykle zanika po 2 dniach - część pacjentów może odczuwać pobolewania w mosznie przez kilka dni,
- stan zapalny i rozwój infekcji w miejscu poddanemu zabiegowi oraz infekcje (zapalenie) jądra, najądrzy.
- Stan zapalny jest jednym z najczęstszych powikłań, szacuje się, że występuje w kilku procentach przypadków (3-4%). Czynnikiem powodującym znaczący wzros wystąpienia tego powikłania jest powstający po zabiegu krwiak. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Zapobieganie rozwojowi infekcji polega na dbaniu o czystość miejsca operowanego.
Do późnych powikłań po wazektomii należą:
- późna rekanalizacja (odtworzenie ciągłości nasieniowodu) - dotyczy ok. 0.2 % przypadków,
- sperm granuloma (tzw. ziarniniak spermy) - dotyczy 1/500 przypadków.
Ziarniak spermy to grudki spermy o nieregularnych kształtach pojawiające się prawie wyłącznie po zabiegu wazektomii. Ziarniniak może nie dawać objawów lub powodować niewielkie dolegliwości bólowe. W sporadycznych przypadkach grudki mogą tworzyć twór w rodzaju kanału, który naśladując przebieg nasieniowodu może odpowiadać za późną rekanalizację.
6.2. Zespół bólowy po wazektomii
Zespół bólowy po wazektomii (ZBPW - ang. Post-Vasectomy Pain Syndrome) jest to późne powikłanie wazektomii, oceniane z różną częstotliwością występowania, związane z utrzymującym się tępym bólem okolicy najądrza. Ból może być przewlekły, dotyczyć jądra, moszny lub pojawiać się sporadycznie w czasie współżycia seksualnego, wytrysku i wysiłku fizycznego.
Nie ma wystarczających badań oceniających częstość tego powikłania. Według najnowszego piśmiennictwa ból jądra, czyli orchalgia może występować nawet w 15% przypadków. W przypadku silnego bólu, w części przypadków konieczne jest usunięcie najądrzy, ponowna wazektomia lub przywrócenie drożności nasieniowodu (rewazektomia).
6.3. Wazektomia a nowotwór prostaty
W dotychczasowych pojedynczych badaniach naukowych sugerowano wzrost występowania ryzyka zachorowania na nowotwór jądra lub nowotwór prostaty. Jednak obecnie wnikliwe badania nie potwierdzają tego związku. Jednak profilaktycznie Amerykański Związek Urologów oraz Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne, zaleca wykonanie badania PSA u mężczyzn powyżej 50 roku życia oraz badanie kliniczne prostaty, celem wczesnego wykrycia wszelkich zmian w prostacie.
Zalecenia te są takie same dla mężczyzn w przedziale wiekowym 50-70 lat. Dotyczy to zarówno tych, u których wykonano wazektomię, jak i tych, którzy nie mieli wykonywanych takich procedur.
7. Skuteczność wazektomii
Wazektomia jest zabiegiem łatwym do wykonania. Przyczyną niepowodzenia może być tzw. rekanalizacja nasieniowodów, czyli ponowne połączenie się przeciętych nasieniowodów. Wtedy w spermie znów pojawiają się plemniki.
Pewność, że zabieg się udał można uzyskać poprzez badanie morfologii nasienia. W ten sposób sprawdza się czy sperma jest wolna od ruchliwych plemników. W przypadku mężczyzn przed 34. rokiem życia badanie wykonuje się w 12. i 14. tygodniu po zabiegu. U mężczyzn starszych w 16. i 18. tygodniu.
Cena morfologii nasienia waha się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, w zależności od wybranego laboratorium.
7.1. Dlaczego czasem wazektomia jest nieskuteczna
Analizując dostępne źródła naukowe szacuje się, że po wazektomii 15-20 wytrysków wciąż ma żywe i zdolne do zapłodnienia plemniki, mężczyzna wciąż jest płodny.
Przeprowadzone badania mówią, że czas od wazektomii, w którym dochodzi do oczyszczenia nasienia z plemników jest ważniejszy niż liczenie ilości wytrysków. Obecnie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO - World Health Organization) zaleca 3 miesięczny okres antykoncepcji (stosowanie metod sprzed zabiegu, np. pigułek antykoncepcyjnych lub metod naturalnych) po wazektomii.
Wczesne niepowodzenia są związane z nieprzestrzeganiem 3-miesięcznego zakazu współżycia, odpowiadające za 50% powstałych ciąż. Rzadszymi, wczesnymi przyczynami niepowodzeń jest wczesna rekanalizacja nasieniowodów i błąd w procedurze wykonywania zabiegu. Późne niepowodzenia związane są z wtórna rekanalizacją nasieniowodów, która była opisywana w piśmiennictwie, wciąż jest sytuacją wyjątkowo rzadką.
Większość lekarzy zaleca minimum jedno, dwukrotne badanie nasienia po wazektomii. Obecnie wielu mężczyzn (nawet do 42%) nie weryfikuje w ten sposób skuteczności wazektomii uważając je za niepotrzebne, kłopotliwe lub nie rozumie rzeczywistej istoty problemu.
Badanie nasienia, (aby sprawdzić czy jest wolne od plemników) przeprowadza się w 12-stym i 14-stym tygodniu po operacji, jeżeli masz 34 lata lub mniej, oraz w 16-stym i 18-stym tygodniu po operacji, jeżeli masz 35 lat i więcej. W laboratoryjnej analizie nasienia należy wykazać brak jakichkolwiek ruchomych plemników lub mniej niż 100 000/ml nieruchomych plemników. Analizę wyników badanego nasienia oceniających skuteczność wazektomii może dokonać tylko chirurg przeprowadzający zabieg.
7.2. Domowe testy na skuteczność wazektomii
Od 2008 dostępny jest, zatwierdzony przez amerykańską organizację FDA ( Food&Drug Administration), test domowy nazywany SpermCheck Vasectomy pozwalający na sprawdzenie skuteczności wazektomii. Test należy wykonać dwukrotnie w przeciągu 3 miesięcy, zwykle zaleca się wykonać go w 60 i 90 dni po zabiegu. Dwie ujemne próby dają dużą pewność skuteczności zabiegu. Producent zaleca także wykonywanie tego testu w 6 miesiącu po zabiegu oraz raz na rok w celu sprawdzenia czy nie doszło do poźnej rekanalizacji. Jednakże wykonywanie testu domowego także spotyka się z dużym brakiem współpracy.
Dokładność testu jest porównywalna do badania pod mikroskopem. Wystarczy umieścić kilka kropli nasienia (5) na teście. Gdy w nasieniu są w plemniki pojawia się kreska. Oznacza to konieczność ponownej weryfikacji po pewnym czasie (zwykle po miesiącu). Brak kreski oznacza, że w nasieniu nie ma plemników lub ich ilość jest bardzo mała.
8. Aktywność seksualna po wazektomii
Zapewne wielu mężczyzn przed podjęciem decyzji o wykonaniu wazektomii zadaje sobie pytanie, o jakość współżycia po zabiegu. Otóż wazektomia nie wpływa na popęd płciowy i nie wpływa na erekcję ani bezpośrednio po zabiegu, ani w dalszej przyszłości.
Wazektomii nie należy mylić z orchideoktomią, (czyli usunięciem jądra), którą można wykonywać wyłącznie według wskazań medycznych, np. z powodu nowotworu. Po zabiegu wazektomii męskie hormony płciowe wciąż są wytwarzane, wygląd, zapach i ilość nasienia nie zmienia się.
Spotykana jest opóźniona reakcja uświadomienia sobie, że już jestem bezpłodny i nie będę już nigdy miał dzieci. U części mężczyzn takie myślenie powoduję stres i mniejsze poczucie męskości, u części może być przyczyną depresji i wpływać na chęć współżycia. Bardzo ważna jest rozmowa z partnerem zarówno przez podjęciem decyzji o wazektomii jak i po samym zabiegu.
W przypadku dalszego braku współżycia z powodu problemów psychicznych najlepiej udać się do psychologa lub seksuologa. Jednak w przypadku odpowiednio przeprowadzonej rozmowy z lekarzem przed zabiegiem zwykle nie ma problemów psychicznych z podjęciem współżycia po zabiegu, a kochankowie czerpią jeszcze większą radość ze współżycia, gdyż nie muszą obawiać się niechcianej ciąży.
Trzeba jednak pamiętać, że wazektomia nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jeśli mężczyzna często zmienia partnerów seksualnych zaleca się dodatkowe używanie prezerwatyw.
9. Cena wazektomii
Wazektomia nie jest zabiegiem refundowanym przez NFZ. Można ją wykonać w większości dużych miast. Koszt wazektomii to ok. 2 000-2 500 zł. W niektórych placówkach koszt ten można rozłożyć na raty. Porównując koszt wazektomii do kosztu regularnego kupowania prezerwatyw i tabletek antykoncepcyjnych, można zauważyć, że jest to dość tania metoda antykoncepcji.
10. Wazektomia w świetle prawa
Wazektomia w Polsce jest zabiegiem legalnym, chociaż niektórzy mają co do tego wątpliwości. W Polsce nie ma regulacji prawnych odnoszących się bezpośrednio do wykonywania sterylizacji jako świadomej metody antykoncepcyjnej. Biorąc pod uwagę, że wazektomia jest procesem odwracalnym, a więc z definicji nie jest sterylizacją (nieodwracalnym procesem, podczas którego pozbawia się płodności). Urolodzy są zgodni co do tego, że regulacje prawne dotyczące wazektomii powinny zostać doprecyzowane.
Inaczej jest w przypadku wykonania takiego zabiegu u kobiet. Saplingektomia, czyli damski odpowiednik wazektomii, to zablokowanie drożności jajowodów. Zabieg ten jest nieodwracalny, dlatego w wielu krajach (w tym w Polsce) ciągle jest zabiegiem nielegalnym.
11. Czy wazektomia jest odwracalna?
Rewazektomia, czyli odwrócenie zabiegu wazektomii jest możliwe, ale nie zawsze przynosi oczekiwany skutek. Jeśli mężczyzna zakłada, że będzie chciał, mimo wazektomii, w przyszłości mieć dzieci, może zdeponować w banku nasienia kilka próbek nasienia, które wcześniej zostaną przebadane. Będzie można go użyć do późniejszego zapłodnienia metodą inseminacji lub in vitro. Przydaje się to jedynie w przypadku wystąpienia komplikacji zabiegowych.
Magazynowanie mrożonego nasienia w banku nasienia przed poddaniem się wazektomii daje szansę posiadania potomstwa w przyszłości. W jednym z badań 1,5 % mężczyzn użyło zmagazynowanego nasienia do posiadania potomstwa. Jednak proces ten nie daje gwarancji sukcesu i jest bardzo kosztowny. Eksperci uważają, że pacjenci chcący zmagazynować nasienie powinni jeszcze raz wnikliwe przeanalizować swoją decyzje odnośnie zabiegu wazektomii, ponieważ fakt ten wskazuje, że jednak rozważają posiadanie dzieci.
Zabieg ten jest dozwolony pod względem prawnym w Polsce, w wielu krajach europejskich i w USA. Jak się okazuje w Stanach Zjednoczonych około 2-6% pacjentów po wazektomii chce poddać się operacji odtwarzającej ciągłość nasieniowodów (vasovasostomia). W momencie podejmowania decyzji o wykonaniu wazektomii należy pamiętać, że jest to bardzo skuteczna metoda antykoncepcji, trudno odwracalna. Jednak obecnie dzięki bardzo szybko rozwijającej się mikrochirurgii w wielu przypadkach udaje się przywrócić płodność.
Zabieg rewazektomii jest bardzo drogi. Zwykle kosztuje 10 razy tyle co wazektomia. To bardzo skomplikowana operacja z użyciem specjalnego mikroskopu, dzięki któremu możliwe jest zespolenie drobnych naczyń. Płodność po odwróceniu wazektomii wraca po ok. roku. Zabieg jest skuteczny u ok. 40 do 70 proc. pacjentów. Prawdopodobieństwo że rewazektomia będzie skuteczna uzależnione jest od wielu czynników, w tym od czasu jaki minął od zabiegu wazektomii.
11.1. Sposoby na rewazektomię
Istnieją dwie metody przywracanie drożności nasieniowodów:
- metodą zalecaną w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego jest zespolenie mikrochirurgiczne z śródoperacyjnym wykorzystaniem mikroskopu,
- zespolenie z zastosowaniem okularów powiększających. Wg obecnych badań metoda ta ma niższą skutecznością.
Czas operacji waha się w zależności od umiejętności operatora, trudności anatomicznych i typu operacji od 1 do 4 godzin. Procedura polega na wykonaniu małych nacięć w górnej części moszny w okolicy blizny po wazektomii. Chirurg musi odnaleźć oba końce przeciętego nasieniowodu, a następnie sprawdzić ich drożność. Najpierw do nasieniowodu od strony jamy brzusznej wpuszcza się sól fizjologiczną i obserwuje jej wypływ na szczycie penisa.
Następnie bada się koniec jądrowy nasieniowodu na obecność nasienia. W przypadku drożności obu końców zszywa się je dwuwarstwowo cienkimi nićmi. W ten sposób przeprowadzony zabieg nazywa się wasowasotomia (zszycie dwóch końców nasieniowodu).
Braku obecności nasienia w nasieniowodzie od strony jądra sugeruje, że prawdopodobnie doszło do powstania zrostów w nasieniowodzie i zablokowanie wypływu nasienia z jądra. Wtedy trzeba dokonać kolejnego cięcia na mosznie i zespolić nasieniowód bezpośrednio z najądrzem (vasoepididymostomia).
11.2. Czy wasowasotomia jest skuteczna?
Skuteczność wasowasostomii jest oceniana na podstawie odsetka drożności nasieniowodów (obecność plemników w nasieniu) i odsetka obserwowanych ciąż, który jest niższy niż odsetek drożności. Obecnie szacuje się, że nasienie z ruchliwymi plemnikami po roku od zabiegu rewazektomii metodą wasowasostomii osiąga aż 95 % mężczyzn, w tym 80 % już 3 miesiące po zabiegu. W przypadku vasoepididymostomii niewielu operowanych mężczyzn uzyska w ejakulacie ruchliwe plemniki, także czas powrotu prawidłowego nasienia jest bardzo długi. Prawdopodobnie wiąże się to z naturalnym procesem obturacji, który występował po wazektomii.
W związku z tym, że vasoepididymostomia wiąże się gorszym rokowaniem, co do uzyskania dobrego nasienia i posiadania naturalnie poczętego potomstwa w stosunku do wasowasostomii, w USA zaproponowano regułę mówiącą, że każdy rok po wazektomii wykonanej przed 5 laty będzie zwiększał o 3% ryzyko zastosowania vasoepididymostomii. Oznacza to, że ktoś, kto miał 10 lat temu wazektomię, teraz ma 5x3%= 15% większe ryzyko konieczności połączenia nasieniowodu z najądrzem. Trzeba pamiętać, że wyniki przywracania drożności nasieniowodów, oprócz metody operacji, zależą od wielu czynników. Najważniejszym jest czas, jaki upłynął od wazektomii do rekonstrukcji, oraz od:
- rozwoju włóknienia najądrza,
- obecności przeciwciał przeciwjądrowych, które upośledzają ruch plemników. Test na ich obecność zwykle oznacza się po 6 miesiącach po rewazektomii i braku potomstwa.
Wg. dotychczas przeprowadzonych badań, im dłuższy czas upłynął od wazektomii, tym mniejsza jest skuteczność wasowasostomii. Wg. jednego z badań, gdy rewazektomia była przeprowadzana 3 lata po wazektomii drożność uzyskano w 97% przypadków i 76% ciąż. Natomiast w przypadkach rekonstrukcji po 10-15 latach szansa na drożność 71% i ciąż tylko w 20-30% przypadków.
Oczywiście szansa posiadanie potomstwa zależy od wielu czynników a przede wszystkim od płodności partnerki, na co wpływa jej:
- wiek,
- płodność,
- posiadanie wcześniej potomstwa,
- choroby, przyjmowane leki i inne.
12. Skutki uboczne wazektomii
Skutki uboczne wazektomii to głównie zapalenie najądrza/zapalenie jądra. Do tych stanów zapalnych dochodzi najczęściej w ciągu jednego roku po zabiegu. Po zabiegu u niektórych mężczyzn organizm wytwarza przeciwciała przeciwko spermie. Niektórzy lekarze zastanawiają się nad tą reakcją organizmu, ponieważ reakcja immunologiczna ciała na inny jego element powoduje czasami choroby. Reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca młodzieńcza, stwardnienie rozsiane to przykłady chorób autoimmunologicznych. Reakcja immunologiczna może także prowadzić do rozwoju miażdżycy.
Jednakże niektóre badania nie potwierdzają, by wazektomia przyczyniała się do rozwoju chorób serca czy innych chorób autoimmunologicznych. Wazektomia nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka prostaty.
Zobacz także:
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.