Yerba mate – jak parzyć i dlaczego warto pić?
Yerba mate to zarówno drzewo rosnące w Paragwaju, Urugwaju, północnej Argentynie i południowej Brazylii, jak i przygotowywany z niego napar. Napój, do parzenia którego wykorzystuje się wysuszone, wyprażone, pokruszone liście i łodyżki rośliny, posiada wiele właściwości prozdrowotnych. Daje też zastrzyk energii jak kawa czy mocna herbata. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest yerba mate?
Yerba mate, czyli ostrokrzew paragwajski (Ilex paraguariensis), to drzewo rosnące w Paragwaju, Urugwaju, Argentynie i Brazylii. Taką samą nazwę nosi przygotowywany z niego napar tradycyjnie spożywany przez rdzennych mieszkańców Guarani zamieszkujących Amerykę Południową.
Napar z yerba mate staje się coraz bardziej popularny także w Europie. Napój nazywa się także herbatą paragwajską czy herbatą jezuitów. Zarówno samą herbatę o różnych właściwościach i smakach, jak i specjalne naczynia, w której się ją pija, można obecnie znaleźć w wielu sklepach i serwisach internetowych.
2. Jak parzyć yerba mate?
Yerba mate tradycyjnie jest podawana w naczynkach zwanych matero oraz guampa dla tereré. Matero może być wykonane z tykwy, ceramiki lub z drewna. Należy pamiętać, by naczynia przeznaczone do spożywania yerba mate odpowiednio przygotować (tzw. curado). By uniknąć połykania kawałków liści, używa się także metalowej „słomki” zakończonej sitkiem. To tak zwana bombila.
Jak zaparzyć yerba mate? To proste. Do matero wsypuje się susz (np. 1-2 łyżeczki, w zależności od preferencji), a następnie wlewa się wodę o temperaturze około 80°C. Przygotowaną porcję suszu zalewa się zwykle kilka razy.
3. Właściwości yerba mate
Yerba mate zawiera ksantyny: kofeinę, teobrominę i teofilinę. Jest także zasobna w inne składniki biologicznie aktywne. To na przykład:
- flawonoidy, takie jak rutyna, kwercetyna, kempferol,
- witamina C, witamina B1, witamina B2,
- minerały, takie jak: magnez, mangan, potas,
- kwasy fenolowe, np. kas kawowy czy kwas chlorogenowy.
Zawartość składników w suszu jest zmienna, ponieważ zależy od rodzaju ostrokrzewu paragwajskiego, miejsca uprawy jego nasłonecznienia, nawożenia, pory zbioru liści czy sposobu przygotowywania suszu.
Suplementy diety i inne produkty zawierające yerba mate znajdziesz za pomocą wyszukiwarki KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność szukanych produktów w ponad 10 800 aptekach w Polsce! Rezerwuj je online i zapłać przy odbiorze w aptece.
4. Jak działa yerba mate?
Yerba mate, dzięki zawartości substancji czynnych, wykazuje liczne właściwości zdrowotne:
- obniża stężenie cukru we krwi (wspiera osoby zmagające się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, w tym insulinoopornością czy cukrzycą typu 2). Ma to związek z tym, że kwas chlorogenowy bierze udział w regulacji uwalniania glukozy z wątroby oraz obniża jej poziom w krwiobiegu,
- redukuje poziom cholesterolu i przyczynia się do poprawy profilu lipidowego krwi, co ma duże znaczenie w profilaktyce przeciwmiażdżycowej,
- działa ochronnie na wątrobę,
- wspomaganie odchudzanie (poprawia przemianę materii oraz łagodzi uczucie głodu).
Ponadto yerba mate posiada silne właściwości przeciwutleniające (pomaga pozbywać się wolnych rodników) i stymulujące, także przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwpasożytnicze. Wpływa również na lepszą pracę nerek, a i wzmaga wydzielanie soku żołądkowego.
Wiele osób pije yerbę zamiast kawy, ponieważ ta - stymulując aktywność centralnego układu nerwowego, pracę mięśni i serca - ma działanie pobudzające: zmniejsza zmęczenie, poprawia koncentrację i zdolność myślenia, dodaje energii. Poprawia samopoczucie i aktywność, zarówno fizyczną, jak i psychiczną.
Co działa lepiej - yerba mate czy kawa?
Yerba mate, w przeciwieństwie do kawy nie wypłukuje z organizmu minerałów (za to dostarcza witamin), a kofeina uwalniana jest w organizmie powoli, co pozwala dłużej czuć się lepiej. Nie każdemu jednak odpowiada jej smak.
5. Yerba mate - właściwości negatywne
Przeciwnicy stosowania yerba mate sugerują, że napary z rośliny działają rakotwórczo oraz podnoszą ciśnienie tętnicze, co prowadzi do rozwoju nadciśnienia. Czy to prawda? Okazuje się, że nie.
Powyższe przypuszczenia mają związek z tym, że roślina:
- zawiera kofeinę (po jej wypiciu może nastąpić niewielki wzrost ciśnienia, jest on jednak krótkotrwały Yerba mate nie podnosi trwale ciśnienia krwi),
- może zawierać niewielkie ilości związków kancerogennych (to wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), które pojawiają się wskutek procesu suszenia poprzez wędzenie i opalanie dymem. Te nie mają jednak wpływu na zdrowie.
Należy jednak pamiętać, że nadmierne spożywanie gorącej yerby może uszkadzać błonę śluzową jamy ustnej, przełyku i krtani, pośrednio przyczyniając się do rozwoju raka. Ponadto zbyt duża ilość kofeiny i substancji pobudzających może prowadzić do kołatania serca, zawrotów głowy.
6. Yerba mate – przeciwwskazania i środki ostrożności
Z uwagi na działanie pobudzające, picie yerba mate nie jest wskazane dzieciom, kobietom w ciąży i w okresie laktacji oraz osobom mającym problemy żołądkowe (np. choroba wrzodowa żołądka czy dwunastnicy). Rozpoznanie chorób serca jest wskazaniem do zachowania ostrożności.
Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.