Zawał nerki – objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie
Zawał nerki to poważny stan chorobowy, który nierozpoznany i nieleczony grozi niewydolnością narządu. Jest niebezpieczny nie tylko ze względu na powikłania, ale i bezobjawowy przebieg, co opóźnia leczenie. Co powinno niepokoić? Na czym polega diagnostyka i terapia?
1. Co to zawał nerki?
Zawał nerki, znany również jako zakrzepica żył nerkowych, jest patologią, która zagraża zdrowiu i życiu. To konsekwencja zablokowania tętnicy nerkowej i zmniejszenia przepływu krwi do nerki. Jej istotą jest blokada organu z powodu zakrzepu.
Zawału organu – nie tylko nerek czy serca – rozwija się, gdy przestaje do niego dopływać krew, a wskutek utrzymującego się przez dłuższy czas niedokrwienia, dochodzi do martwicy tkanki.
Jakie są objawy zawału nerki?
Zawał może przebiegać bezobjawowo, symptomy bywają też niespecyficzne na tyle, że wskazują na inne jednostki chorobowe. Patologia może być na przykład mylona z kolką nerkową.
Objawy zawału nerki to:
- ból pleców w odcinku lędźwiowym,
- tępy ból brzucha,
- silny ból w boku, który narasta,
- gorączka,
- nudności, wymioty,
- krwiomocz (krew w moczu),
- białkomocz (obecność białka w moczu),
- podwyższona temperatura ciała.
2. Najczęstsze przyczyny zawału nerki
Bezpośrednią przyczyną zawału jest zablokowanie dopływu krwi. Zawał nerek występuje, gdy zdrowe naczynia krwionośne w nerkach są zablokowane lub uszkodzone, co sprawia, że zostają pozbawione krwi bogatej w tlen.
Tym samym patologia może być skutkiem zakrzepicy, w której skrzep tworzy się w jednej z tętnic nerkowych, co może uniemożliwić krążenie w dotarciu do tego obszaru.
To ryzyko w przebiegu tętniaka, tętnicy nerkowej, guzkowego zapalenia tętnic, miażdżycy tętnic lub miażdżycy tętnic (w jej przebiegu nagromadzenie blaszki miażdżycowej wzdłuż ścian tętnic może zablokować zdrowy przepływ krwi i spowodować uszkodzenie tkanki w nerkach).
Inne przyczyny to uszkodzenie naczyń nerkowych związywane z zabiegami wewnątrznaczyniowymi i zaburzenia krzepnięcia krwi (tendencje do nadkrzepliwości).
Najczęstszą przyczyną zawału nerki są zatory w przebiegu zwężenia lewego ujścia żylnego, bakteryjnego zapalenia wsierdzia, migotania przedsionków, oraz oderwanie się blaszek miażdżycowych.
3. Diagnostyka zawału nerki
W przypadku podejrzenia zawału nerek należy zgłosić się jak najszybciej do lekarza. Do rozpoznania niezbędne jest wykonanie badania przedmiotowego i podmiotowego oraz innych procedur diagnostycznych.
Wskazane są badania laboratoryjne (w celu ustalenia, czy występuje zmniejszony przepływ krwi w nerkach). Alarmująca jest podwyższona kreatynina we krwi oraz wzrost ilości białych krwinek we krwi.
Rozstrzygające są badania obrazowe:
- USG wykonywane w celu wykrycia niedrożności lub gromadzenia się płynu w nerkach,
- USG Doppler nerek, pozwalające stwierdzić zaburzenia nerkowego przepływu krwi związane z zakrzepicą tętnicy nerkowe,
- tomografia komputerowa jamy brzusznej, która pozwala na uwidocznienie zmienionych martwiczo fragmentów nerek.
W niektórych przypadkach wykonuje się również biopsję w celu oceny próbek tkanek z dotkniętego obszaru, aby potwierdzić podejrzenie zawału nerki.
W diagnostyce różnicowej zawału nerki uwzględnia się przede wszystkim kamicę nerkową oraz odmiedniczkowe zapalenie nerek. W części przypadków rozpoznaje się idiopatyczny zawał nerki. Mówi się o nim, gdy nie udaje się stwierdzić przyczyny zaburzenia jej pracy.
4. Leczenie zawału nerki
Zawał nerki, jeśli nie zostanie szybko rozpoznany i odpowiednio leczony, może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń. Ma to związek z tym, że nerki pełnią w ustroju ważną rolę. Ponieważ odpowiadają za odfiltrowywanie toksyn z organizmu, przerwa ich pracy może mieć poważne skutki.
Niedostateczne ukrwienie prowadzi do śmierci zdrowej tkanki nerki. Zawał nerki leczy się w zależności od podstawowej przyczyny patologii. Oznacza to, że wdraża się różne leki, zarówno wspomagające, jak i przeciwkrzepliwe, takie jak heparyna czy warfaryna.
W leczeniu zawału nerki zastosowanie znajduje również leczenie zabiegowe. To trombektomia (zabieg polega na mechanicznym usunięciu skrzepliny z naczynia) lub angioplastyka (zabieg polega na poszerzeniu zwężonych lub zamkniętych naczyń krwionośnych).
Kluczowa jest stabilizacja stanu zdrowia pacjenta. W przypadku rozległych uszkodzeń niezbędna może być dializa. Jeśli chodzi o rokowania i powikłania, wiele zależy od stanu nerek przed zawałem, jak i tego, jak szybko została postawiona diagnoza i podjęto właściwe leczenie.
Zasadniczo możliwe jest wyleczenie bez komplikacji, mogą jednak wystąpić powikłania, takie jak nadciśnienie, martwica części miąższu nerki, uporczywy białkomocz czy niewydolność narządowa (niewydolności nerek).
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.