Zapalenie spojówek to często bagatelizowana dolegliwość. Może prowadzić do trwałej ślepoty
Swędzenie i pieczenia oka, uczucie piasku pod powiekami, obrzęk powiek – to może być zapalenie spojówek. Wiele osób myśli, że wystarczą krople nawilżające do oka lub antybiotyk, by pożegnać się z problemem. Niestety nie zawsze rozwiązanie jest takie proste. - Nie należy lekceważyć stanów zapalnych spojówek, zwłaszcza gdy przebiegają ze światłowstrętem czy kłuciem, bo mogą wskazywać na uszkodzenie rogówki, a to może powodować liczne powikłania upośledzające widzenie, czasami nawet nieodwracalne – ostrzega okulista.
1. Skąd się bierze zapalenie spojówek?
- Najczęstszymi są bakteryjne, wirusowe i alergiczne zapalenia spojówek. Szczególnie kłopotliwe są te o podłożu bakteryjnym i alergicznym, zdecydowanie wymagają leczenia – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Jerzy Szaflik, wieloletni kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Co łączy te infekcje? Niezależnie od podłoża chorzy zazwyczaj skarżą się na:
- nadwrażliwość na światło,
- obrzęk powiek,
- świąd oczu,
- zaczerwienienie powiek i spojówek,
- silne łzawienie,
- wydzielinę z oczu.
Z uwagi na intensywny okres pylenia to właśnie alergiczne zapalenia spojówek zdarzają się teraz najczęściej. Towarzyszą także alergicznemu zapaleniu błony śluzowej nosa, alergicznym zmianom skórnym lub astmie oskrzelowej. Mogą przybierać postać przewlekłego zapalenia spojówek pod wpływem takich alergenów jak sierść zwierząt, kurz i zarodniki pleśni czy nawet niektóre składniki kosmetyków do oczu lub perfum.
- Pacjenci często budzą się o poranku z obrzękiem spojówek i powiek, co spowodowane jest tym, że alergeny pyłowe wnikają w nasze włosy. Pocieranie głową o poduszkę podczas snu sprawia, że alergeny wnikają do oczu i w ten sposób powodują dodatkowe obrzęki. Żeby temu zapobiec, zalecamy szczególnie alergikom, żeby myli włosy przed snem w okresie pylenia – radzi lekarz.
Prof. Szaflik podkreśla, że zapalenie spojówek może przebiegać także w zespole suchego oka, gdy dochodzi do zaburzeń filmu łzowego.
- Pacjent może mieć nasilone łzawienie, a mimo to okazuje się, że to zespól suchego oka, wskutek którego doszło do uszkodzenia czy zaniku gruczołu Meiboma [gruczoł łojowy wewnątrz tarczki powieki, przyp. red.]. To sprawia, że brakuje tej formy tłuszczowej, która jest niezbędna, by zabezpieczyć rogówkę – alarmuje.
Lepka, obfita, ropna wydzielina to z kolei oznaka, że rozwinęło się bakteryjne zapalenie spojówek. Najczęściej wywołują je paciorkowce lub gronkowce, rzadziej Chlamydia.
Zapalenie spojówek może wreszcie być wywołane przez wirusy – adenowirusy lub nawet SARS-CoV-2.
2. Zapalenie spojówek w przebiegu COVID
Opublikowana na stronie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) lista objawów COVID-19 obejmuje zapalenie spojówek, określane jako pink eye, czyli "różowe oko". Zapalenie spojówek nie jest jednak typowe wyłącznie dla infekcji spowodowanej SARS-CoV-2 – może występować w przebiegu innych chorób infekcyjnych górnego układu oddechowego, w tym przy przeziębieniu lub grypie.
Prof. Szaflik przyznaje, że w literaturze przypadki zapalenia spojówek przy zakażeniu SARS-CoV-2 są częste, choć przez samych pacjentów nierzadko bagatelizowane.
- Jednym z dość istotnych, często opisywanych objawów są zaburzenia spojówkowe, objawiające się stanem zapalnym spojówki. Świąd, kłucie, zaczerwienienie oczu – tłumaczy i dodaje: - W natłoku innych, dużo bardziej dokuczliwych dolegliwości, w tym duszności, pacjenci rzadko zwracali uwagę na to, że mają problem z oczami.
Okulista tłumaczy, że choć trudno ocenić, jaki odsetek pacjentów zakażonych najnowszym podwariantem SARS-CoV-2 może mieć zapalenie spojówek, to podczas wcześniejszych fal zakażeń takich chorych nie brakowało.
- W czasie, gdy dominowały poprzednie warianty, niemal 30 proc. pacjentów miało objawy oczne zakażenia. Niekiedy objawy zapalenia spojówek były jednym z pierwszych objawów COVID – podkreśla.
- Zazwyczaj te dolegliwości są przejściowe, choć mogą też powodować późne objawy. Może dochodzić do zmian nie tylko w spojówkach, ale i w wewnętrznych strukturach oka pod wpływem wirusa SARS-CoV-2 – mówi i dodaje, że w takich przypadkach mechanizm zapalenia spojówek ma związek z nerwem wzrokowym.
3. Nie bagatelizuj! O powikłaniach po zapaleniu spojówek
Prof. Szaflik podkreśla, by nie bagatelizować zapalenia spojówek, niezależnie od przyczyny.
- Nie zawsze da się uniknąć zapalenia spojówek, ale rzeczą ważną jest, by tego nie bagatelizować. Obowiązkowo wizyta u okulisty albo chociaż wizyta u lekarza rodzinnego, by zadziałać szybko – apeluje ekspert.
- Najczęściej bakterie powodujące zapalenie spojówek nie są szczególnie groźne i antybiotykoterapia jest wysoce skuteczna. Są jednak i takie bakterie, które dają tak nasilone stany zapalne nie tylko spojówek, ale i rogówki, że pacjent może stracić wzrok nawet w ciągu dwóch, trzech dni – mówi ekspert.
Ekspert zwraca również uwagę, że także niektóre z wirusów powodujących zapalenie spojówek, mogą być groźne.
- Wirusowe, nazywane też nagminnym czy epidemicznym zapaleniem spojówek, zdarza się rzadziej, ale jest bardzo zakaźne. Dla przykładu, jeśli jedna osoba w domu choruje, to jest mało prawdopodobne, by reszcie domowników udało się uniknąć infekcji – oni wcześniej czy później również rozwiną objawy. Niestety ta postać infekcji może też mieć bardzo poważne późne objawy, tzn. zapalenie minie, ale zmiany dotykające rogówki w postaci blizn, zmętnień podnabłonkowych, pozostaną już na zawsze. One mogą istotnie upośledzać widzenie – tłumaczy prof. Szaflik i podkreśla, że choć nawet nieleczone ustępuje na przestrzeni kilku dni, to może pozostawiać po sobie poważne skutki.
- Zmiany w rogówce mogą być nieodwracalne – podkreśla ekspert.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
