Logopeda - kim jest i czym się zajmuje
Logopeda zajmuje się przede wszystkim wadami wymowy, ale nie tylko. Pomaga diagnozować wiele problemów natury społeczno-psycholgicznej, walczyć z barierami językowymi i i wspiera prawidłowy rozwój dziecka. W zakresie kompetencji logopedy jest także pomoc osobom dorosłym, borykającym się z problemami z mową. Zobacz, kiedy warto się do niego zgłosić i w czym może Ci pomóc.
1. Kim jest logopeda?
Logopeda jest specjalistą w zakresie nauk o kształtowaniu mowy w okresie rozwoju dziecka, a także na późniejszych etapach życia człowieka. Łączy w sobie cechy psychologa, filologa oraz terapeuty. Jego zadaniem jest zwalczenie problemów z prawidłową komunikacją językową. Często pod jego opiekę trafiają także dzieci z zaburzeniami rozwoju - zespołem Aspergera, spektrum autyzmu, a także osoby dwujęzyczne, które mają problem z adaptacją w danym środowisku.
Logopeda pomaga walczyć z takimi problemami, jak:
- wady wymowy,
- problemy z pisaniem i czytaniem,
- zaburzenia głosu,
- problemy emisyjne,
- problemy fonetyczne, gramatyczne oraz leksykalne,
- dysleksja.
Specjalista z zakresu logopedii zajmuje się także kształtowaniem umiejętności językowych u dzieci w wieku przedszkolnym. Jego zawód wymaga od niego rzetelnej wiedzy medycznej, psychologicznej oraz pedagogicznej.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Kiedy warto zgłosić się do logopedy?
Wizyty u logopedy są najbardziej efektywne, kiedy zgłaszamy się do niego w bardzo młodym wieku (lub rodzice nas zgłaszają). Korekcja wad wymowy u osób dorosłych jest oczywiście możliwa, ale często zajmuje nieco więcej czasu ze względu na tzw. pamięć mięśniową, która u dorosłych jest bardziej rozwinięta.
Dla rodziców istotną informacją jest to, że nie należy czekać, aż dziecko samo wyrośnie z określonej wady wymowy. Nie zawsze bowiem tak się dzieje. Dlatego konsultacja z logopedą jest ważna w przypadku wszelkich nieprawidłowości w porozumiewaniu się.
Sygnały, które mogą zaniepokoić i skłonić do wizyty u logopedy, to:
- nieprawidłowości w budowie aparatu artykulacyjnego, a więc wady zgryzu, zbyt krótkie wędzidełko językowe czy podejrzenie upośledzenia słuchu,
- wymowa różni się u dziecka i jego równieśników,
- wyraźne opóźnienie rozwoju.
Do logopedy warto zgłosić się także z noworodkiem, aby specjalista mógł ocenić, czy maluch prawidłowo oddycha, ma poprawny odruch ssania i połykania. Wbrew pozorom te czynności mogą mieć wpływ na późniejszy **rozwój mowy.*
Również aspirujący aktorzy, wokaliści czy lektorzy często korzystają z usług logopedy, aby poprawić swoje umiejętności językowe.
3. Jak rozpoznać zaburzenia mowy u dziecka?
Każde dziecko rozwija się mniej więcej w tym samym tempie. Maluch, który skończył trzy latka, nie powinien mieć problemów z większością samogłosek miękkich i twardych, a także z nosówkami. Głoski szczelinowe stopniowo zaczynają się pojawiać w czwartym roku życia, a w pełni rozwijają rok później. U czterolatka zwykle pojawia się także głoska "r".
Sześciolatek nie ma już z reguły problemu z żadną z głosek i płynnie posługuje się mową. Czasem jedynie zastępuje niektóre głoski szczelinowe i wybuchowe - sz, ż, cz, dż - mniejwymagającymi głoskami s, z, c, dz. Dzieci w tym wieku mogą mieć jeszcze tendencję do upraszczania głoski "r".
Jeśli na tym etapie rodzice zauważą niepokojące braki, warto zgłosić się do logopedy.
4. Wizyta u logopedy
Podczas pierwszej wizyty logopeda zapoznaje się z problemem i zaczyna szukać jego przyczyny. Zwykle prosi pacjenta o wykonanie kilku prostych ćwiczeń logopedycznych, dzięki którym będzie mógł ocenić, gdzie tak naprawdę jest źródło wady. Jeśli oprócz kłopotów logopedycznych stwierdzone zostaną wady zgryzu czy anomalie zębowe, specjalista kieruje na dodatkową konsultację do ortodonty. Jeśli problem tkwi w samych problemach z artykulacją, można rozpocząć terapię.
Każda kolejna wizyta trwa około 30-40 minut i obejmuje wykonywanie przeróżnych ćwiczeń. Logopeda zadaje też kilka z nich pacjentowi do domu, aby mógł trenować mowę także pomiędzy kolejnymi wizytami. W przypadku dzieci bardzo ważne jest uświadomienie wagi problemu w sposób zrozumiały dla malucha. Dzięki temu dziecko chętniej będzie ćwiczyło w domu i przychodziło na zajęcia do logopedy.
Nie należy ćwiczyć w przypadku przeziębienia, bólu gardła, uszu czy podczas kataru.
5. Logopeda prywatnie i na NFZ
Wizyta u logopedy w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia jest możliwa, jednak wymagane jest skierowanie wystawione przez pediatrę, lekarza rodzinnego, stomatologa czy ortodontę. Wizyta prywatna nie wymaga skierowania, lecz jest pełnopłatną usługą. W zależności od tego, czego potrzebujemy od logopedy, cena wizyty będzie wahać się między kwotą 50 a 150 złotych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
