Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Piotr Sawicki

Katar - przyczyny, rodzaje i leczenie. Domowe sposoby na katar

Katar u niemowląt może być wywołany infekcjami wirusowymi lub zanieczyszczeniami
Katar u niemowląt może być wywołany infekcjami wirusowymi lub zanieczyszczeniami (123rf.com)

Katar pojawia się najczęściej na skutek działania bakterii i wirusów. Mówimy o nim, kiedy w naszym nosie gromadzi się dużo trudnego do usunięcia płynu lub śluzu. Towarzyszy zwykle przeziębieniu i grypie, ale może mieć także podłoże alergiczne. Lekarze wyróżniają trzy rodzaje kataru: infekcyjny, alergiczny i naczynioruchowy. Co na katar alergiczny sprawdza się najlepiej? Jak leczyć katar domowymi sposobami?

spis treści

1. Co to jest katar?

Katar to zwyczajowe określenie dla nieżytu nosa. Katarowi może towarzyszyć uczucie zatkanego nosa, choć nie jest to regułą. Przez to pojawiają się problemy z oddychaniem. Zwykle przyczyną kataru jest infekcja lub reakcja alergiczna.

Krótkotrwały katar może pojawić się na skutek zjedzenia czegoś ostrego, gorącego lub nagłej zmiany temperatury - kiedy wejdziemy z mroźnego podwórka do ciepłego mieszkania. Czasem możemy borykać się z przewlekłym katarem, którego przyczyna jest trudna do określenia. Katar chroniczny utrzymuje się przez okres 3 miesięcy lub powtarza się w formie napadów. Nieżyt nosa może mieć wiele postaci, wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów.

1.1. Alergiczny nieżyt nosa

Zobacz film: "Jak pozbyć się kataru?"

Powszechny rodzaj kataru to katar alergiczny. Znany również jako alergiczny nieżyt nosa lub katar sienny, objawia się nie tylko samym katarem, ale i kichaniem, podwyższonym ciśnieniem w zatokach, swędzeniem oczu oraz zatkanym nosem.

Alergiczny katar leczy się zwykle środkami przeciwhistaminowymi, dobrze jest także odizolować chorego od czynników drażniących. Jeśli więc jesteśmy uczuleni na pyłki (np. brzozy), powinniśmy unikać przebywania w jej pobliżu.

Jak powstaje katar alergiczny? Ten rodzaj nieżytu nosa jest spowodowany reakcją alergiczną na alergeny wziewne. Układ odpornościowy alergika błędnie identyfikuje niegroźne substancje (roztocza, pyłki lub sierść) jako zagrożenie i wydziela histaminy do krwiobiegu. Substancja ta wywołuje reakcję, która prowadzi do wystąpienia objawów kataru alergicznego.

Katar sienny pojawia się zwykle natychmiast po kontakcie z alergenem. Osoba uczulona na daną substancję oprócz tego, że musi funkcjonować z katarem może doświadczać kaszlu, łzawienia oczu, bólu twarzy, obrzęku pod oczami i osłabienia zmysłu smaku lub zapachu.

1.2. Jak wygląda katar zatokowy?

Skąd bierze się katar zatokowy i co jest najlepsze na katar tego rodzaju? Katar zatokowy najczęściej towarzyszy zapaleniu zatok, a także silnemu przeziębieniu i grypie.

Koloru kataru zatokowego znacznie różni się od barwy „zwykłego” kataru z nosa. W przebiegu nieżytu zatokowego wydzielina ma gęstą konsystencję oraz żółtą lub zieloną barwę. Może on być wynikiem ostrego nieżytu nosa. Dochodzi wtedy do zatkania zatok, wewnątrz których zaczynają namnażać się bakterie. Gęsty katar żółty lub gęsty katar zielony leczy się najczęściej za pomocą antybiotykoterapii.

Chorzy na katar zatokowy skarżą się dodatkowy na ból odczuwany u nasady nosa i w okolicy czoła, który nasila się przy nachylaniu. Podczas kataru zatokowego poczucie smaku pogarsza się, a spływająca do gardła wydzielina może powodować mdłości. Chorzy są osłabieni oraz mogą mieć podwyższoną temperaturę.

Katar można leczyć na wiele sposób, wszystko zależy od jego przyczyny
Katar można leczyć na wiele sposób, wszystko zależy od jego przyczyny (Shutterstock)

Katar nie musi być oznaką alergii – może być również objawem przeziębienia. Jak odróżnić katar sienny od zwykłego?

Katar alergicznyKatar w przeziębieniu
Objawy kataruRzadka, wodnista wydzielina z nosa, brak gorączki.Wodnista lub gęsta, żółta wydzielina z nosa, bóle, niezbyt wysoka gorączka.
Kiedy pojawia się katar?Bezpośrednio po kontakcie z danym alergenem.W ciągu 1-3 dni po styczności z wirusem przeziębienia.
Czas trwania kataruKatar utrzymuje się tak długo, jak alergik ma styczność z uczulającą go substancją.Katar mija po 3-7 dniach.

2. Przyczyny kataru

Katar może występować samodzielnie lub towarzyszyć innym chorobom. Zazwyczaj wywoływany jest przez wirusy takie jak adenowirusy, rhinowirusy i coronowirusy. Nieco rzadszą przyczyną kataru są bakteryjne infekcje. Zarazki roznoszą się poprzez kontakt z chorymi, np. za pośrednictwem kichnięcia.

Infekcjom sprzyja oziębienie lub nadmierne ogrzanie ciała. Przeziębienie może zaatakować praktycznie o każdej porze roku, w okresie pogorszonej odporności organizmu. Inną przyczyną kataru może być alergia. Katar alergiczny występuje sezonowo w przypadku alergii np. na pyłki roślin lub stale np. przy alergii na sierść, roztocza.

Do innych przyczyn kataru mogą przyczynić się następujące czynniki:

  • odruchowe (np. seksualne, emocjonalne, pokarmowe);
  • zawodowe (mogą być powiązane z alergia);
  • idiopatyczne;
  • hormonalne (np. niedoczynność tarczycy);
  • polekowe (np. po zażywaniu aspiryny, środków antykoncepcyjnych);
  • pierwotna dyskineza rzęsek.

3. Katar u niemowląt i małych dzieci

Katar u niemowląt może być wywołany infekcjami wirusowymi lub zanieczyszczeniami. Początkowo objawia się brakiem apetytu i rozdrażnieniem. Następnie można zaobserwować gęstą wydzielinę wydobywającą się z nosa. Nieleczony katar u niemowląt może doprowadzić do powikłań takich jak:

Posiadając małe dzieci pamiętajmy o utrzymaniu w pomieszczeniu odpowiedniej temperatury. Nie powinna być ona wyższa niż 21 stopni Celsjusza. Suche powietrze może wywołać różnego rodzaju infekcje. Aby temu zapobiec możemy również zainwestować w nawilżacz powietrza.

Zielony katar u dziecka – domowe sposoby

Wielu rodziców doskonale zdaje sobie sprawę, co jest dobre na katar u dziecka. Niestety, w przypadku pojawienia się mocno zielonego, a nie bezbarwnego gęstego kataru, domowe sposoby mogą okazać się niewystarczające.

Gęsty zielony katar może stanowić objaw zarówno infekcji o podłożu wirusowym, bakteryjnym, jak i grzybicznym. Wydzielina o specyficznym, zielonkawym kolorze może mówić również o bakteryjnym stanie zapalnym oskrzelików lub stanie zapalnym zatok. W takiej sytuacji nie warto ryzykować z domowymi metodami, tylko udać się od razu z maluchem do pediatry.

4. Katar w ciąży

Katar w ciąży może świadczyć o rozwijających się infekcjach. Nie należy lekceważyć problemu lub brać leków na własną rękę. Nawet krople do nosa mogą mieć negatywny wpływ na płód. Najlepiej problem skonsultować z lekarzem, który przepisze odpowiednie środki.

Najbardziej ryzykowne jest stosowanie różnych środków na katar w I trymestrze ciąży. W tym czasie kształtują się wewnętrzne narządy dziecka, a nieodpowiednie leki mogą temu zaszkodzić.

Leczenie kataru w ciąży najlepiej rozpocząć od domowych metod. Dopiero, gdy nie przyniesie ono skutku, lekarz przepisze leki.

5. Ile trwa katar

„Jak długo trwa katar”, „Ile dni trwa katar” – takie pytania bardzo często padają z ust pacjentów. Ponoć katar leczony trwa siedem dni, a nieleczony tydzień. W przypadku przeziębień powiedzenie jest częściowo prawdziwe.

Czasem jednak katar może utrzymywać się nawet 2 tygodnie. Jeśli nie chcemy doprowadzać do poważnych infekcji i powikłań, warto podjąć się leczenia tej dolegliwości. W przypadku nawracającego kataru warto udać się do laryngologa. Katar może informować o wielu schorzeniach, nawet nowotworach, chorobach nerek lub cukrzycy.

Nie możesz kupić swoich leków? Skorzystaj z KtoMaLek.pl i sprawdź, która apteka posiada potrzebny lek. Zarezerwuj go on-line i zapłać za niego w aptece. Nie trać czasu na bieganie od apteki do apteki.

6. Leczenie kataru

Metoda leczenia kataru uzależniona jest od jego przyczyny i rodzaju. Jeśli nie wynika z reakcji alergicznych, najczęściej wystarczą domowe sposoby. Czasem warto zgłosić się do lekarza lub farmaceuty, który poleci nam specjalne środki - najczęściej są to spraye lub krople.

6.1. Leczenie kataru siennego

Wielu pacjentów zastanawia się, jak zwalczyć katar sienny. Warto zdawać sobie sprawę, że najlepsza metoda leczenia kataru siennego to unikanie substancji, która go wywołuje. Niestety, nie zawsze jest to możliwe – wówczas warto rozważyć inne strategie. Jeśli objawy kataru alergicznego nie są zbytnio nasilone, leki dostępne na receptę mogą wystarczyć, by złagodzić objawy związane z alergią.

W przypadku gdy mamy do czynienia z uciążliwym katarem konieczne mogą się okazać leki przepisane przez lekarza. Najważniejsze jest odpowiednie dobranie leków na katar do pacjenta – często okazuje się, że optymalny efekt terapeutyczny uzyskuje się przy stosowaniu kilku różnych leków na katar jednocześnie.

Jak spokojnie przespać noc przy uciążliwym katarze?
Jak spokojnie przespać noc przy uciążliwym katarze? [7 zdjęć]

Czerwony nos, uciążliwa wydzielina i trudności z oddychaniem… Katar może znacznie utrudnić codzienne

zobacz galerię

6.2. Leczenie kataru związanego z przeziębieniem

Zwykły katar spowodowany przeziębieniem nie wymaga leczenia, ale gdy towarzyszy mu uczucie zatkanego nosa, wiele osób decyduje się na zastosowanie sprayu rozrzedzającego wydzielinę dróg oddechowych.

Tak zwane spraye mukolityczne cieszą się coraz większym zainteresowaniem, należy jednak pamiętać, że nie wolno podawać ich na katar małym dzieciom (ryzyko skutków ubocznych), a dorośli nie powinni stosować ich dłużej niż przez kilka dni. Zbyt długie aplikowanie preparatów na katar tego typu może bowiem powodować przewlekłe, nawracające stany zapalne błon śluzowych nosa.

Mimo, że katar bywa uciążliwy, odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. Pomaga on w pozbywaniu się wirusów i oczyszczeniu dróg oddechowych. Wirusy bardzo łatwo się roznoszą dlatego należy używać chusteczek jednorazowo, a po każdej czynności wydmuchiwania nosa powinniśmy umyć ręce.

6.3. Leczenie kataru zatokowego

Jak zatrzymać katar zatokowy? Jak leczyć żółty katar lub katar o specyficznej, zielonkawej barwie? Te pytania spędzają sen z powiek wielu osobom. Specjaliści zazwyczaj przepisują pacjentom środki do stosowania miejscowego, np. maści, krople do nosa z antybiotykiem. Dodatkowo, konieczne może być także zastosowanie antybiotyków ogólnoustrojowych, jeśli u pacjenta stwierdzono ostry stan zapalny zatok. Leczenie kataru zatokowego jest konieczne, gdyż zignorowanie problemu może doprowadzić do powikłań.

7. Domowe sposoby na katar

Istnieje wiele sposobów na katar, które możemy wypróbować bez wychodzenia z domu. Bardzo skuteczny sposób na katar to roztwór z łyżki soli i szklanki ciepłej wody. Jedna kropla wpuszczona do dziurki jest doskonałym sposobem na katar i pozbycie się substancji drażniącej.

PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

Inny dobry sposób na katar to napar z cebuli. Wystarczy zamoczyć plasterek świeżej cebuli w szklance wrzątku i pić po wystygnięciu w ciągu dnia. Sposobem na katar są również ostre przyprawy, które skutecznie udrożnią zatkany nos.

Jak wyleczyć katar, jeśli nie mamy pod ręką żadnych preparatów farmaceutycznych? Jedną z najpopularniejszych domowych metod zwalczania nieżytu nosa jest picie naparu z imbirem, miodem i cytryną. Napój wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe, co pomaga na katar i przeziębienie, a także wszelkie dolegliwości ze strony układu oddechowego.

Prosty sposób na katar to również czosnek. Jedzenie czosnku w okresie infekcji sprawi, że dolegliwości włącznie z katarem miną szybciej. W walce z katarem, pomoże nam również duża ilość ciepłych płynów, a jeśli przeziębienie i katar często do nas powraca, wspomóżmy swoją odporność olejkiem z oregano lub pichtowym.

7.1. Inhalacje w leczeniu kataru

Jedną ze skutecznych metod na walkę z katarem są inhalacje. Można je wykonywać na wiele sposobów. Pomagają one oczyścić i nawilżyć drogi oddechowe. Zabieg inhalacji trwa około 15 minut. Aby przyniósł oczekiwane efekty, należy wykonywać go regularnie przez około 6-7 dni. Do inhalacji można wykorzystać:

Ostatniego z wymienionych olejków nie powinny stosować kobiety w ciąży, dzieci oraz alergicy. Inhalacji nie można wykonywać podczas m.in.: gorączki, ataków astmy, niewydolności krążenia, zapalenia gardła lub nowotworów układu oddechowego.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze