Prowadzi do zapalenia serca, niszczy mózg. Lekarze apelują do Polaków
Od września 2022 r. do końca kwietnia 2023 r. zgłoszono ponad 5,5 mln zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, a 120 osób zmarło. By uniknąć podobnego scenariusza i w tym roku, lekarze zachęcają do szczepień - dla wielu osób będą dostępne za darmo.
1. Kolejna jesień pod znakiem "tridemii"?
Ostatni sezon infekcyjny był szczególnie ciężki i nic nie wskazuje na to, że ten będzie lepszy. Z raportu opublikowanego przez NIZP-PZH wynika, że od początku roku do końca sierpnia 2023 r. potwierdzono 10 835 przypadków grypy (od lipca br. raportowane są wyłącznie przypadki grypy potwierdzone testem - przyp. red.), z czego ponad połowę stanowiły zachorowania wśród dzieci poniżej 14. roku życia (5 566). To aż czterokrotnie więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wtedy zgłoszono 2 573 zachorowań.
To pokazuje skalę zagrożenia. Lekarze wskazują, że sezon infekcyjny znowu się zaczyna, a wraz z powrotem dzieci do szkół zachorowań będzie więcej.
- Infekcji już jest sporo. Najczęściej objawy są podobne: niewysoka gorączka, drapanie w gardle, kaszel, katar - wskazuje prof. Anna Boroń-Kaczmarska, specjalistka chorób zakaźnych.
Eksperci przypominają, że ubiegłej jesieni mierzyliśmy się z tridemią. Poza bardzo dużą liczbą zachorowań na grypę, atakowały też COVID-19 i RSV. W tym roku scenariusz może się powtórzyć. Warto wyciągnąć wnioski i w tym roku skorzystać ze szczepień ochronnych.
Grypa to nie przeziębienie, objawy mogą być podobne, ale w jej przebiegu, jak i później, mogą wystąpić groźne powikłania, które najczęściej są spowodowane nadkażeniem bakteryjnym - wirus grypy toruje drogę innym patogenom.
- Niestety, ogromna większość Polaków uważa, że grypa jest jak przeziębienie. Wynika to m.in. z tego, że przez wiele lat każde zakażenie górnych dróg oddechowych zwykło się nazywać grypą. Natomiast grypa z reguły przebiega stosunkowo ciężko i daje sporo powikłań, zwłaszcza w grupach ryzyka, u kobiet w ciąży, u seniorów, pacjentów kardiologicznych - przypomina wirusolog i mikrobiolog dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski.
- Mogą wystąpić powikłania grypy pod postacią np. zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, zapalenia ucha środkowego, zapalenia zatok. Grypa może się też zakończyć groźnymi powikłaniami, może dojść m.in. do zapalenia mięśnia sercowego i niewydolności serca, zapalenia osierdzia, zapalenia opon mózgowych - mówi dr n. med. Ewa Uścińska, lekarz rodzinny i kardiolog.
Grypa może też spowodować zaostrzenie chorób przewlekłych, m.in. choroby wieńcowej czy niewydolności serca.
2. Dla kogo darmowe szczepionki przeciw grypie?
Dr Uścińska przypomina, że powikłania grypy najczęściej dotykają osób z grup ryzyka, ale bywają wyjątki.
- Może się zdarzyć, że również osoba młoda, bez schorzeń przewlekłych będzie miała powikłania. Jako kardiolog widziałam kilkakrotnie, jak osoby dwudziestokilkuletnie miały po grypie zapalenie mięśnia sercowego, nawet z ciężkim przebiegiem - podkreśla lekarka.
- Wiemy, że skuteczność szczepienia przeciw grypie waha się między 70 a 90 proc. Natomiast nawet jeśli u osoby zaszczepionej wystąpi grypa, to przebieg jest znacznie łagodniejszy niż gdyby ta osoba nie była zaszczepiona, dlatego warto się szczepić - przekonuje.
W aptekach pojawiły się już szczepionki przeciw grypie na sezon 2023/2024.
Są całkowicie bezpłatne dla kilku grup:
- dzieci od 6. miesiąca życia do 18. roku życia,
- dorosłych powyżej 65. roku życia,
- kobiet w ciąży.
Pozostałym osobom przysługuje refundacja, przy czym jak informuje serwis szczepienia.pzh.gov.pl - 50 proc. refundacji przysługuje wszystkim dorosłym między 18. a 64. rokiem życia na preparat InfluvacTetra, a na szczepionkę VaxigripTetra tylko dla osób w wieku 18-64 z grup ryzyka.
- Nie wiem, dlaczego dla dorosłych poza grupami ryzyka VaxigripTetra ma być za pełną odpłatnością. Influvac Tetra - zawiera podjednostki białkowe wirusa grypy - hemaglutyninę i neuraminidazę. Vaxigrip Tetra - zawiera rozszczepionego wirusa grypy - wyjaśnia w mediach społecznościowych prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, biolożka specjalizująca się w wirusologii i immunologii.
- Skuteczność obydwu jest porównywalna - dodaje.
Do uzyskania refundacji lub bezpłatnej szczepionki konieczna jest recepta na szczepionkę wystawiona przez uprawnionego lekarza. Receptę na szczepionkę może wystawić również farmaceuta, ale wtedy szczepionka będzie pełnopłatna.
- Nie do końca jeszcze wiadomo, jak będzie wyglądała kwestia szczepień w aptekach, co byłoby bardzo dobrym rozwiązaniem, bo część farmaceutów ma stosowne przeszkolenie, a w każdej takiej aptece znajduje się zestaw przeciwwstrząsowy. Zresztą tego typu szczepienia przeciwko grypie organizowane są chociażby w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych - zaznacza dr Dzieciątkowski.
3. Eksperci wskazują najlepszy czas na szczepienie
Sezon grypowy trwa z reguły od października do kwietnia, przy czym szczyt zachorowań przypada najczęściej między styczniem a marcem. Eksperci, z którymi rozmawialiśmy, przekonują - nie ma co odkładać decyzji o szczepieniu.
- Wydaje się, że druga połowa września i początek października to najlepszy okres, żeby szczepić się przeciwko grypie. Szczepionki są już dostępne, jeżeli będziemy mieli wypisaną receptę od lekarza POZ, możemy ją zrealizować w aptekach. W związku z tym należy już myśleć, żeby umówić się do lekarza po receptę - radzi dr Dzieciątkowski.
W podobnym tonie wypowiada się dr Uścińska. - Najlepszy termin na zaszczepienie jest przed zbliżającym się szczytem zachorowań, czyli wczesną jesienią. Późniejsze zaszczepienie się też jest skuteczne, ale jest ryzyko, że zachorujemy zanim się zaszczepimy - przekonuje.
Kluczowe, aby szczepienia przyjęło jak najwięcej osób. Niestety dane z ubiegłych lat nie są optymistyczne. W ostatnim sezonie grypowym 2022/23 zaszczepiło się tylko 5 proc. populacji, w sezonie 2021/22 - 7 proc. Polaków.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
