Tak stres i zła dieta wykańczają jelita. Objawy od razu widać na skórze
Coraz częściej mówi się o osi jelito-mózg, tymczasem niewiele osób wie o tym, że mikrobiom jelitowy ma wpływ także na stan naszej skóry. Egzema, łuszczyca, trądzik pospolity czy różowaty to sygnał, że w naszych jelitach dzieje się źle. Od niewłaściwej diety, przez zespół jelita drażliwego, aż po celiakię i chorobę zapalną jelit. - Ten dwukierunkowy dialog jelita-skóra powoduje, że aby osiągnąć dobre efekty terapeutyczne, należy regulować oba środowiska – przyznaje dr n. med. Edyta Adamczyk-Kutera z Akademii Leona Koźmińskiego, członkini Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging.
1. Skóra a jelita – w jaki sposób się łączą?
Mikrobiom to wszystkie mikroorganizmy, które zasiedlają organizm ludzki, a w zależności od ich rodzaju i miejsca, gdzie bytują, mówimy o mikrobiomie dróg oddechowych, układu pokarmowego czy wreszcie skóry. Na jeden centymetrze kwadratowym znajduje się nawet milion mikroorganizmów.
- Zarówno skóra jak i jelita skolonizowane są przez niezwykle bogaty świat mikrobiologiczny. Wielu z przedstawicieli tego mikrokosmosu ma zasadnicze znaczenie dla gospodarza, zapewniając kształtowanie układu odpornościowego, ochronę przed patogenami, metabolizm składników odżywczych czy utrzymywanie funkcji barierowych – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Adamczyk-Kutera.
W dermatozach (chorobach skóry) to mikrobiom skóry zostaje zaburzony, ale badania wykazały, że zaburzeniu ulegać może także mikrobiom jelitowy. Dysbioza skóry i/lub dysbioza jelit to przede wszystkim zmieniona odpowiedź immunologiczna, a ta z kolei przekłada się na choroby skóry takie jak m.in. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry (AZS), trądzik, łupież.
- Mikrobiom jelitowy jest bardzo aktywny wydzielniczo, syntetyzuje związki hormonopodobne, neuroprzekaźniki, wtórne kwasy żółciowe, kortyzol. Związki te uwalniane do krwioobiegu mogą oddziaływać na odległe narządy, w tym skórę - podkreśla ekspertka.
- Jelita od dawna uważane są za kluczowy organ metabolizmu, ale skóra to również ważny organ metaboliczny. Zakres aktywności enzymatycznej skóry może dorównywać aktywności jelit i wątroby. Szczególnie aktywną metabolicznie strukturą w skórze jest mieszek włosowy - jednostka mieszkowo-łojowa funkcjonuje jako niezależny endokrynologiczne organ – dodaje.
2. Dermatozy a mikrobiom jelitowy
Trądzik różowaty to przewlekła, zapalna choroba skóry z charakterystycznym rumieniem i teleangiektazjami (poszerzonymi naczyniami krwionośnymi), grudkami i krostami. Według badań, w tym najnowszych z "Advances in Therapy", podobnie jak inne choroby skóry trądzik różowaty częściej występuje u pacjentów z chorobami zapalnymi jelit lub zaburzeniami jelitowymi.
- Trądzik różowaty często towarzyszy rozrostowi bakteryjnemu w jelicie cienkim czyli SIBO, a eradykacja SIBO u dużej grupy pacjentów prowadzi do poprawy stanu skóry - podkreśla ekspertka.
- Ryzyko rozwoju atopowego zapalenia u skóry u dzieci wzrasta, jeśli mają zmniejszoną różnorodność mikrobioty jelitowej we wczesnym okresie życia, to jest między pierwszym tygodniem a 18. miesiącem życia - mówi i dodaje: - Badania obserwacyjne plemion żyjących jak dawni łowcy-zbieracze wskazują na brak w tych społecznościach chorób zapalnych jelit i dermatoz.
3. Dieta zachodnia i jej konsekwencje?
Zauważalny wzrost chorób jelit, to zdaniem ekspertów, w dużej mierze konsekwencja tzw. zachodniego modelu żywienia. Żywność wysokoprzetworzona, fast food, duża ilość tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów w diecie mają niebagatelny wpływ na mikrobiom.
- Dermatozą spowodowaną wysokim ładunkiem glikemicznym typowym dla diety zachodniej, jest trądzik pospolity. U pacjentów z trądzikiem pospolitym obserwuje się bogate unerwienie i zwiększoną liczbę zakończeń zawierających substancję P [neuropeptyd odpowiedzialny za rozszerzanie naczyń krwionośnych, przyp.red.]. - mówi dr Adamczyk-Kutera i dodaje: - Wprowadzenie diety niskoglikemicznej, odpowiedniej pro- i postbiotykoterapii poprawia stan kliniczny pacjentów, opornych na leczenie antybiotykami.
Jednocześnie, badania wskazują, że oś jelito-skóra działa dwukierunkowo, a w dodatku sieć zależności jest znacznie bardziej złożona. Np. ekspozycja skóry na promieniowanie UVB, a co za tym idzie zwiększenie poziomu witaminy D w skórze, wpływa pozytywnie na różnorodność mikrobiomu jelitowego.
4. Trądzik związany z "przesiąkliwym jelitem"
"Dysbioza jelitowa (czyli przerost bakteryjny SIBO, grzybiczy IMO), pasożyty, nieodpowiednia dieta - to tylko niektóre czynniki, które wywołują stan zapalny w jelitach. A stan zapalny przyczynia się do powstania przesiąkliwego jelita" – pisze w poście dr Magdalena Cubała-Kucharska. To określenie odnosi się do sytuacji, w której patogenne związki mogą przenikać barierę jelitową i dostawać się do krwiobiegu. Stamtąd mają otwartą drogę do każdego zakątka organizmu - w tym skóry.
Ostatnim elementem układanki składającej się na związek pomiędzy jelitami i skórą jest stres.
- Skórne neuropeptydy obecne są w zakończeniach nerwowych, wydzielane są przez liczne komórki skóry. Również w jelitach bogato reprezentowany jest układ neuroendokrynny. Ta bogata reprezentacja komórek neuroendokrynnych tłumaczy szczególną wrażliwość obu struktur na stres psychiczny – przyznaje dr Adamczyk-Kutera.
- Obie tkanki są wrażliwe na stres i niepokój, ponieważ stają przed podobnymi wyzwaniami. Takie choroby jak nieswoiste zapalenie jelit i łuszczyca obejmują zaburzenia bariery nabłonkowej i zwiększone tempo obrotu komórkowego. Zwiększona przepuszczalność naskórka i bariery jelitowej wynika ze zwiększonej interakcji z patogenami - podsumowuje.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
