8 faktów na temat fibromialgii

Oprócz boleści i wrażliwości osoby cierpiące na fibromialgię odczuwają sztywność (zwłaszcza rano), mrowienie i drętwienie rąk i stóp. Wielu pacjentów uskarża się na zaburzenia snu, dolegliwości bólowe głowy, permanentne zmęczenie. Niektóre osoby zauważają u siebie także zespół niespokojnych nóg (łac. asthenia crurum paraesthetica), inaczej syndrom RLS.

Chorzy na fibromialgię miewają problemy z jelitami, uskarżają się na mrowienie łydek. Niektórzy z nich obserwują u siebie zwiększoną wrażliwość na hałas. Dolegliwości bólowe w przebiegu choroby najczęściej mają charakter przewlekły. Boleć może zarówno kręgosłup, stawy barkowe, stawy łokciowe, jak i stawy kolanowe.

Mimo że etiologia fibromialgii nie została do końca wyjaśniona, lekarze diagnozują to schorzenie na podstawie określonych kryteriów. Amerykańskie Kolegium Reumatologiczne opracowało listę 18 miejsc, których mogą dotyczyć dolegliwości. Jeżeli pacjent odczuwa ból w 11 na 18 obszarach i inne przyczyny zostały wykluczone, możliwe jest rozpoznanie właśnie fibromialgii.

Pacjenci dotknięci schorzeniem borykają się z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi mięśniowo-stawowymi, a także bolesnością tzw. punktów uciskowych. Na nieprzyjemne bóle pacjenci uskarżają się zwłaszcza w godzinach porannych przy wykonywaniu jednostajnych czynności.

Najpowszechniejsze przekonanie wśród specjalistów jest takie, że choroba bierze się z zaburzenia funkcji układu nerwowego, które zmienia próg odczuwania bólu. Badania zdają się potwierdzać to przypuszczenie: w 2015 roku niemieccy naukowcy odkryli, że układ nerwowy osób cierpiących na fibromialgię inaczej reaguje na ból, niż ma to miejsce u osób zdrowych.

W normalnych warunkach mózg odbiera sygnały bólowe z ciała i przetwarza je odpowiednio. Jednak u osób z fibromialgią istnieje dysfunkcja w sposobie, w jaki mózg przetwarza te sygnały. Może to prowadzić do nadmiernego wzmocnienia sygnałów bólowych, co powoduje, że osoby te odczuwają ból nawet przy niewielkich bodźcach lub bez wyraźnej przyczyny.

Wielu pacjentów twierdzi, że fibromialgia jest wywołana u nich wysokim poziomem stresu. Specjaliści zajmujący się tym schorzeniem przyznają, że stres może wpływać na uszkodzenie lub zmianę pracy układu nerwowego, co w efekcie może skutkować wystąpieniem bólu.

Zdarzenie powodujące stres fizyczny lub emocjonalny może być czynnikiem wyzwalającym przypadłość. Znacząca trauma, na przykład po odbyciu misji wojskowej, może w połączeniu z przebytymi rozległymi urazami mechanicznymi może doprowadzić do rozwoju choroby.

Ryzyko zachorowania na fibromialgię wzrasta u pacjentów z przewlekłymi infekcjami bakteryjnymi, grzybiczymi bądź wirusowymi. Na rozwój schorzenia mogą wpływać np. wirus Epsteina-Barra lub borelioza. Inne zdiagnozowane schorzenia reumatologiczne, zaburzenia układu odpornościowego również zaliczane są do czynników ryzyka rozwoju fibromialgii.

U pacjentów uskarżających się na chroniczne bóle częściej obserwuje się niedobór witaminy D. Tak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie na temat bólu „Pain Physician”. Witamina D odgrywa niezwykle istotną rolę w mineralizacji kości i zębów. Ten rozpuszczalny w tłuszczach związek pełni też ważną funkcję w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Jako że witaminę D trudno jest przedawkować, warto zwiększyć jej spożycie wraz z codziennymi posiłkami. Doskonałym jej źródłem są tłuste ryby morskie np. łososie, śledzie i sardynki. Inne produkty żywnościowe zawierające witaminę D to oleje roślinne, jajka, mleko, masło, sery. Ponieważ witamina D wytwarzana jest pod wpływem światła słonecznego, wychodzenie na zewnątrz między godziną 10 a 15 również może być pomocne w pozyskaniu tej substancji.

Fibromialgia bywa mylona z zespołem chronicznego zmęczenia. Obie przypadłości mają wiele podobnych objawów, zwłaszcza ból i zmęczenie.
Jest jednak jedna wyraźna różnica: objawy fibromialgii ujawniają się stopniowo i nasilają się z czasem, podczas gdy syndrom chronicznego zmęczenia może pojawić się nagle i osiągnąć apogeum w przeciągu kilku dni.

U pacjentów cierpiących na zespół chronicznego zmęczenia, poza dolegliwościami bólowymi stawów i mięśni, zaobserwować można uczucie wyczerpania, problemy z koncentracją, problemy z pamięcią krótkotrwałą, uczucie dezorientacji, niechęć do podejmowania jakichkolwiek aktywności, zaburzenia snu.

Jeśli podejrzewasz, że cierpisz na zespół chronicznego zmęczenia, koniecznie udaj się do lekarza. Specjalista zleci wykonanie odpowiednich badań takich jak morfolofia krwi, poziom glukozy, TSH, badanie moczu, OB (odczyn Biernackiego).

Kobiety, w porównaniu do mężczyzn, trzy razy częściej chorują na fibromialgię. Chociaż przypadłość ta może pojawić się w każdym wieku, najczęściej spotyka się ją u pacjentek po czterdziestce. Czynniki środowiskowe i psychologiczne mogą odgrywać rolę w rozwoju fibromialgii, ale przyczyny tej choroby reumatycznej tkanek miękkich nie zostały do końca poznane.

Na przestrzeni lat specjalistom udało się zaobserwować, że choroby często doświadczają osoby spokrewnione. Ryzyko wystąpienia fibromialgii wzrasta ośmiokrotnie u bliskich krewnych osób chorych. Warto również wspomnieć, że choroba częściej diagnozowana jest u pacjentów, którzy wcześniej zmagali się z jakimś schorzeniem zakaźnym.

Za pomocą środków farmakologicznych i odpowiedniego stylu życia można zmniejszyć objawy fibromialgii. Mimo iż schorzenie nie jest zaliczane do chorób psychiatrycznych, w terapii wykorzystuje się zarówno leki przeciwbólowe, jak i przeciwdepresyjne (antydepresanty wpływają na zwiększenie stężenia serotoniny oraz innych neurotransmiterów, które uczestniczą w przewodzeniu bólu).

Jeśli chodzi o leki przeciwbólowe, pacjentom chorym na fibromialgię zazwyczaj podaje się paracetamol i tramadol. Stosowanie leków steroidowych, opioidowych nie jest zalecane. W zmniejszeniu objawów fibromialgii pomocne okazują się także środki o działaniu przeciwpadaczkowym np. pregabalina, gabapentyna.