Bezpieczne grzybobranie. Jak zabezpieczyć się przed niechcianym gościem z lasu?

Gdy aura jest jeszcze na tyle dobra, że wielu z nas decyduje się aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu, często wybieramy się do lasu, choćby na grzyby, które są bardzo smaczne i aromatyczne. Niekiedy wraz z koszem pełnym prawdziwków przynosimy do domu nieproszonego gościa – kleszcza.

Niektóre z tych niewielkich pajęczaków mogą przenosić bardzo groźne choroby. Najgłośniej mówi się o boreliozie, jednak równie niebezpieczne jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), które może prowadzić do poważnego uszkodzenia układu nerwowego.

1. Co to jest kleszczowe zapalenie mózgu?

Szacuje się, że nawet co szósty kleszcz może być zakażony wirusem KZM. Bytuje on w gruczołach ślinowych tych pajęczaków, stąd do zakażenia może dojść w pierwszych minutach po ukłuciu. W ciągu tygodnia pojawiają się objawy infekcji: ból mięśni i stawów, ból głowy, zmęczenie. Niekiedy towarzyszą im: gorączka, zapalanie górnych dróg oddechowych, wymioty i biegunka.

W skrajnych przypadkach dochodzi do porażenia nerwów, zaburzeń koordynacji ruchowej, zaburzeń świadomości, a nawet śpiączki. Tego rodzaju objawy pozwalają podejrzewać, że wirus przedostał się do ośrodkowego układu nerwowego, gdzie może powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

Choroba jest bardzo niebezpieczna. Może prowadzić do trwałej niepełnosprawności. Pacjenci, którzy się z nią zmagają, często borykają się z uszkodzeniami układu nerwowego. Pojawiają się u nich zaburzenia mowy, równowagi, pamięci, niedowłady. Wśród powikłań kleszczowego zapalenia mózgu są też m.in. depresja, zaburzenia pamięci czy zachowania.

2. Czy można ochronić się przed kleszczowym zapaleniem mózgu?

Skutki ukłucia kleszcza mogą być bardzo poważne. Na szczęście można im zapobiec, stosując profilaktykę. W Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, która niemal w 100 proc. chroni przed zachorowaniem na tę groźną chorobę.

Wystarczą dwie dawki, by móc czuć się bezpiecznie na łonie natury. Warto rozważyć szczepienie jesienią (aktywność kleszczy trwa nawet do listopada), by mieć pewność, że jesteśmy bezpieczni podczas grzybobrania.

Niestety, mimo coraz większej świadomości pacjentów problem kleszczowego zapalenia mózgu nadal bywa bagatelizowany. Stąd potrzeba szerzenia rzetelnych informacji na ten temat.

3. Jak chronić się przed kleszczami w lesie?

Warto pomyśleć o zastosowaniu specjalistycznych preparatów przeciwko kleszczom. Pomocny będzie też właściwy ubiór: długi rękaw, długie spodnie, wysokie skarpety naciągnięte na nogawki lub spodnie z ściągaczami oraz czapka z daszkiem. Wszystkie elementy odzieży powinny być jasnego koloru (łatwiej na nim zauważyć pełzającego pajęczaka).

Po powrocie do domu należy bardzo dokładnie skontrolować skórę, zwłaszcza w okolicach pach, pachwin, fałd skórnych oraz za małżowinami usznymi. Kleszcze, niezależnie od etapu rozwoju, są bardzo niebezpieczne i praktycznie niewidoczne w gęstwinie lasu.

Stanowią zagrożenie dla ludzi i zwierząt domowych – są nosicielami groźnych wirusów i patogenów. Na szczęście coraz więcej o nich wiemy i możemy skutecznie się przed nimi chronić.

Na stronie www.kleszcze.info.pl znaleźć można ponadto kompendium wiedzy na temat kleszczy i zagrożeń, jakie są z nimi związane.

Materiał zrealizowany w ramach kampanii edukacyjno-informacyjnej "Nie igraj z kleszczem – wygraj z kleszczowym zapaleniem mózgu".