Brak wapnia "daje w kość". Po czym go rozpoznać i jakie są skutki niedoboru?

Wapń to pierwiastek chemiczny o symbolu Ca. Jest szeroko rozpowszechnionym metalem występującym w przyrodzie w postaci węglanów, krzemianów i siarczanów. To także piąty pod względem ilości pierwiastek w organizmie po węglu, tlenie i azocie. Jego zawartość różni się w zależności od płci - w organizmie dorosłego mężczyzny jest około 1-1,5 kilograma wapnia, zaś organizm przeciętnej dorosłej kobiety zawiera ok. 1 kilograma tego pierwiastka. Niemal całość zlokalizowana jest w kościach (99 proc.), a pozostały 1 proc. krąży we krwi, płynach ustrojowych i komórkach.

Wapń pełni wiele istotnych funkcji. Najbardziej znaną rolą, jaką ma do wykonania, jest dbanie o odpowiednią wytrzymałość mechaniczną naszych kości i zębów. Część tego cennego pierwiastka, która znajduje się w kościach, jest traktowana jako budulec, zaś pozostała część stanowi rezerwy. Jeśli dochodzi do sytuacji nagłego spadku poziomu wapnia we krwi, to naruszona zostaje rezerwa. Pobierana jest w takim przypadku z banku kości w celu wsparcia innych funkcji organizmu. Na dłuższą metę takie interwencje mogą mieć negatywne skutki i przyczyniać się do niszczenia kości.

Wśród innych zadań, należących do wapnia, wymienia się utrzymywanie ciśnienia krwi na odpowiednim poziomie. Potwierdzają to wyniki pierwszego Państwowego Programu Badań nad Stanem Zdrowia i Wyżywienia w USA. Analiza badania wykazała zależność pomiędzy niskim poziomem wapnia a wysokim ciśnieniem krwi. Wiele innych badań w tym zakresie również nie pozostawia wątpliwości co do tego, że spożywanie właściwych dawek wapnia może okazać się skuteczne w walce z nadciśnieniem oraz przyczyniać się do obniżenia poziomu sodu (soli).

Wapń to także pierwiastek, który bierze udział w wielu innych procesach zachodzących w organizmie. Pełni wręcz niezbędną rolę w krzepnięciu krwi, kurczeniu się mięśni, uczestniczy w przenoszeniu sygnałów przez receptory nerwowe, czy w funkcjonowaniu rozmaitych enzymów. Właściwa ilość wapnia zmniejsza ryzyko występowania arytmii serca, chorób skóry, zapobiega bezsenności, stanów depresyjnych i zaburzeniom pracy mózgu.

Niedobór wapnia w organizmie znany jest jako hipokalcemia. Występuje dość rzadko, a jeśli już do niego dojdzie, to za przyczyny uznaje się rozmaite czynniki środowiskowe i antropogeniczne. Wśród tych pierwszych – środowiskowych – znajdują się głównie zaburzenia w jakości gleby, związane z dużą ilością kwaśnych opadów i nawożenia jednostronnego, które pogłębia zakwaszenie gleby. Warto podkreślić, że 80 proc. polskich gleb to właśnie gleby kwaśne.

Niedobór wapnia może mieć też inne źródła. Przede wszystkim może wynikać z niedostatecznej ilości spożywania tego pierwiastka w codziennej diecie. Ale to niejedyne przyczyny – wśród innych wymienia się: niedoczynność tarczycy, niedoczynność nadnerczy i przytarczyc, nadmiar witaminy A, niedobór witaminy D i miedzi, zaburzenia w zatrzymywaniu fosforu w ustroju i gromadzenie metali toksycznych.

Objawy związane z niedoborem wapnia mogą być różne, w zależności od danego organizmu i skali problemu. Istnieje wiele grup ryzyka niedoboru tego składnika mineralnego – w szczególności dotyczy jednak osób w podeszłym wieku. Jakie sygnały powinny nas zaniepokoić?

Z pewnością warto zbadać poziom wapnia we krwi, gdy mamy do czynienia z takimi objawami, jak:

• uczucie niepokoju,
• drażliwość,
• bezsenność,
• skurcze mięśni,
• choroby dziąseł,
• choroby zębów,
• konwulsje.

Brak odpowiedniej ilości wapnia może powodować zaburzenia w procesie wzrostu i przyczyniać się do rozwoju poważnych chorób – np. krzywicy, tężyczki, osteoporozy, czy zapalenia stawów. Może także prowadzić do złego i powolnego gojenia się ran, występowania kontuzji i wydłużenia rekonwalescencji po urazach.

Krzywica to choroba, która charakteryzuje się zaburzeniami w procesie kostnienia tkanek, co jest spowodowane niewielką ilością witaminy D, wapnia i fosforu. Tężyczka objawia się nadpobudliwością nerwów i mięśni. W wyniku tej dolegliwości dochodzi do mrowienia i skurczów mięśni w różnych obszarach ciała.

Osteoporoza to zaś schorzenie, które łączy się z niedoborem wapnia dostarczanym wraz z pożywieniem. Brak tego składnika jest przyczyną częstszych złamań kości – powołując się na badania opisane w książce "Abecadło witamin i pierwiastków" Stanisława K. Wiąckowskiego, w USA odnotowuje się w ciągu roku około 600 tysięcy złamań kości spowodowanych osteoporozą. W wielu innych krajach częste są przypadki uszkodzeń kręgosłupa (50 proc. z nich występuje na Kaukazie).

Podczas niedoboru wapnia organizm narażony jest na: zmęczenie, osłabienie, trudności z pamięcią i koncentracją, problemy z trawieniem, choroby krwi, częste krwawienia z nosa.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

1. Dagmara Dąbek