Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dietetyk kliniczny Eliza Gosławska

Kandydoza – czym jest drożdżyca wywołana Candida albicans? Objawy zakażenia, przyczyny i metody leczenia

Avatar placeholder
05.12.2023 16:47
Candida Albicans może być przyczyną m.in. grzybicy jamy ustnej.
Candida Albicans może być przyczyną m.in. grzybicy jamy ustnej. (iStock)

Kandydoza to choroba grzybicza spowodowana zbyt dużą ilością drożdżaków z rodzaju Candida w organizmie. Infekcja może obejmować między innymi błony śluzowe, paznokcie lub skórę. Co to jest kandydoza? Jak zdiagnozować Candida? Jak oczyścić organizm z grzybów? Jak leczyć i jak wyleczyć Candidę?

spis treści

1. Czym jest Candida albicans?

Candida albicans (bielnik biały) to grzyb z rodzaju Candida (drożdżaków), który zasiedla ludzki organizm. U zdrowych ludzi nie jest przyczyną objawów chorobowych, ponieważ występuje w niewielkich, bezpiecznych dla zdrowia ilościach.

Jednak gdy dochodzi do spadku odporności, C. albicans gwałtownie się namnaża, powodując infekcję grzybiczą o nazwie kandydoza. Większość zakażeń jest spowodowanych właśnie przez tego drożdżaka z rodzaju Candida, który naturalnie zasiedla układ pokarmowy, oddechowy, moczowo-płciowy oraz skórę większości ludzi.

Zobacz film: "Czym jest grzybica?"

Znanych jest około 150 gatunków Candida - większość z nich pełni pożyteczne funkcje w organizmie, np. pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego. Tylko niektóre gatunki Candida spp. (określane jako Candida non albicans) wykazują działanie chorobotwórcze:

  • grzyb Candida albicans (występuje u ponad 44% osób z diagnozą kandydozy),
  • Candida glabrata (ok. 28% zakażeń),
  • Candida parapsilosis (ponad 10% zakażeń),
  • Candida catenulata,
  • Candida guilliermondii,
  • Candida kefyr,
  • Candida krusei,
  • Candida lusitaniae,
  • Candida parapsilosis,
  • Candida pulcherrima,
  • Candida tropicalis,
  • Candida zeylanoides,
  • Candida dattila,
  • Candida formata,
  • Candida glabrata,
  • Candida inconspicua.

2. Candida albicans – kiedy można zakazić się candidą?

Ponad 40% przypadków zagrzybienia organizmu to skutek namnożenia drożdżaków Candida albicans. Przyczyny kandydozy to przede wszystkim osłabienie funkcjonowania układu odpornościowego oraz zaburzenia składu mikroflory w organizmie.

Czynniki ryzyka, które przyczyniają się do wzrostu ilości drożdżaków Candida w organizmie (grzybów Candida) i wystąpienia kandydozy to:

  • choroby przewlekłe, takie jak AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności),
  • długotrwała antybiotykoterapia,
  • stosowanie tabletek antykoncepcyjnych,
  • leczenie immunosupresyjne,
  • chemioterapia w przebiegu chorób nowotworowych,
  • leczenie steroidami,
  • przebyte zabiegi operacyjne,
  • stres,
  • nieodpowiednia dieta, oparta na produktach z dużą ilością konserwantów,
  • zanieczyszczenie środowiska,
  • zażywanie narkotyków,
  • nadużywanie alkoholu,
  • oparzenia skóry (kandydoza skóry),
Poznaj produkty zwiększające naturalną odporność organizmu
Poznaj produkty zwiększające naturalną odporność organizmu [10 zdjęć]

Czosnek doskonale wpływa na na układ odpornościowy. Swoje właściwości zdrowotne zawdzięcza przede wszystkim

zobacz galerię

3. Kandydoza - objawy

Wiele osób początkowo nie zdaje sobie sprawy z tego, że mają drożdżaki w organizmie, które przyczyniają się do rozwoju grzybicy. Objawy kandydozy uogólnionej (objawy Candida u dorosłych) są podobne do tych, które towarzyszą wielu innym chorobom, np. nerwicy, grypie czy schorzeniom reumatycznym. Dlatego pacjenci dopiero po pewnym czasie odkrywają prawdziwą przyczynę swojego stanu zdrowia.

Do objawów, które mogą pojawić się w przebiegu kandydozy (Candida species objawy) zalicza się m.in. dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak:

  • częste bóle brzucha,
  • zaparcia,
  • wzdęcia,
  • biegunka,
  • nudności,
  • problemy trawienne.

Objawy Candida albicans, czyli objawy drożdżycy grzybicy mogą pochodzić również ze strony układu oddechowego:

W czasie zakażenia kandydozy często pojawiają się też objawy neurologiczne Candida:

Objawy infekcji Candida (objawy przerostu Candidy) to również zaburzenia miesiączkowania oraz infekcje narządów płciowych. Grzyby mogą być przyczyną m.in. grzybicy pochwy lub penisa.

Candidiasis albicans może powodować grzybicę skóry (Candida albicans na skórze), grzybicę paznokci czy grzybicę stóp. Skutkiem inwazji tego drożdżaka mogą być także tzw. wyprzenia, czyli zmiany zapalne na skórze (objawy kandydozy skóry).

Ciężkie inwazyjne postacie kandydozy (np. narządowa oraz rozsiana/układowa) mogą doprowadzić do kandydemii, która oznacza obecność grzybów we krwi.

Dlaczego ten drożdżak ma tak negatywny wpływ na zdrowie? Dzieje się tak między innymi dlatego, że grzyby Candida uwalniają niebezpieczne dla organizmu toksyny, które uszkadzają błonę śluzową w jelicie cienkim i tym samym utrudniają wchłanianie składników odżywczych.

W wyniku ich działania do organizmu łatwiej przedostają się metale ciężkie oraz alergeny pokarmowe. Szczególnie niebezpieczna jest wytwarzana przez drożdżaki neurotoksyna, która zaburza prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego.

Może być przyczyną wahań nastroju, problemów emocjonalnych, a nawet agresji i stanów depresyjnych oraz zachowań charakterystycznych dla nerwicy.

Candida objawy, które są wskazaniem do wizyty u lekarza to wszystkie dolegliwości, które negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.

Wśród nich wymienia się przewlekłe problemy z układem pokarmowym, candida objawy skórne, symptomy wskazujące na nerwicę czy depresję.

Warto pamiętać, że objawy grzyba Candida albicans mogą występować w różnym wieku. Objawy kandydozy u dzieci to:

  • wzdęcia, zaparcia lub biegunki (objawy candida albicans w kale),
  • silna ochota na słodycze i chleb,
  • unikanie kwaśnych pokarmów i warzyw,
  • opuchlizna na twarzy,
  • zapach acetonu z ust,
  • odparzenia dookoła odbytu,
  • świąd sromu,
  • ataki euforii i skłonność do agresji.

Objawy Candida u niemowlaka to dodatkowo ciemne obwódki pod oczami, wymioty i rumień pieluszkowy. Objawy zakażenia drożdżakami zwykle występują przewlekle, mają umiarkowane lub intensywne natężenie. Objawy bielnika białego są jednak na tyle uporczywe, że zmuszają do szukania przyczyny pogorszenia stanu zdrowia.

4. Candida albicans – jakie choroby wywołują drożdżaki?

Grzyb Candida może spowodować wystąpienie choroby zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz organizmu. Przerost Candidy często obejmuje błony śluzowe, skórę, paznokcie (drożdżaki paznokci) czy włosy.

Bardzo często rozpoznawane jest grzybicze zakażenie pochwy, grzybica moszny, choroby układu moczowego (drożdżaki w moczu) czy przewodu pokarmowego (Candida w kale, drożdżaki w kale). Grzyby w organizmie mogą też stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjenta.

Dzieje się tak w przypadku zakażenia krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego czy centralnego układu nerwowego. Najpoważniejszą diagnozą jest fungemia, czyli zakażenie drożdżakami krwi i innych układów w organizmie człowieka.

Choroba ta jest oporna na leczenie i cechuje się dużą śmiertelnością. Grzybica Candida obejmująca skórę czy paznokcie zwykle wymaga leczenia miejscowego i nie stanowi dużego zagrożenia, ale powrót do zdrowia wymaga sporo czasu i cierpliwości.

Dużym wyzwaniem jest też choroba Candida u dziecka (przerost Candida u dziecka), które źle znosi świąd i inne dolegliwości. Dodatkowo grzybica kandydoza u dzieci często stanowi powód do niepokoju dla rodziców.

Skutki nieleczonej kandydozy to:

  • zapalenie pochwy,
  • zapalenie odbytnicy,
  • kandydoza układu moczowego,
  • drożdżyca rozsiana,
  • zmiany rozrostowe sromu,
  • zmiany rozrostowe szyjki maiccy,
  • zmiany w pachwinach lub między pośladkami,
  • zapalenie cewki moczowej lub pęcherza moczowego.

Warto pamiętać, że po rozpoznaniu zakażenia C. albicans należy niezwłocznie rozpocząć leczenie kandydozy i stosować się do zaleceń lekarza (przede wszystkim przyjmować leki na Candidę). Grzyby drożdżaki w organizmie mogą w niedługim czasie doprowadzić do znacznie poważniejszych chorób:

Dobrym przykładem jest również grzybica pochwy, której powikłaniem jest zakażenie kanału szyjki macicy i jajowodów, grzybica przydatków (zagrożenie bezpłodnością), a także grzybica narządów wewnętrznych.

Dostępność potrzebnych leków przeciwgrzybiczych sprawdzisz za pomocą wyszukiwarki KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność leków w ponad 10 800 aptekach w Polsce! Zarezerwuj swój lek online i zapłać za niego w aptece.

5. Kandydoza – jak diagnozować zakażenie?

Jak zdiagnozować kandydozę? Diagnostyka kandydozy (diagnoza Candida) opiera się na kilku różnych metodach, podstawowa to badanie serologiczne krwi (Candida antygen krążący) oraz badanie na obecność grzybów za pomocą mikroskopu w różnych próbkach, które dobiera się na podstawie podejrzeń i występujących objawów. Jak sprawdzić czy organizm jest zagrzybiony?

  • badanie kału (grzyby w kale, Candida albicans w kale),
  • badanie plwociny,
  • badanie popłuczyn oskrzelowych lub oskrzelikowo-pęcherzykowych,
  • wymaz z cewki moczowej,
  • wymaz z szyjki macicy,
  • posiew płynów ustrojowych,
  • badanie moczu,
  • badanie nasienia,
  • badanie zeskrobin skórnych (kandydoza skóry, Candida na skórze),
  • badanie zeskrobin z paznokci,
  • badanie włosa z cebulką.

Niekiedy pacjent kierowany jest też na badanie endoskopowe z pobraniem wycinka, USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Test wykrywający DNA grzybów drożdżakopodobnych w różnego rodzaju próbkach (test na Candida, grzyb Candida test) kosztuje 150-250 zł. Istnieją również domowe testy na kandydozę, na przykład Candida albicans test ślinowy.

Candida badania można wykonać również w placówkach medycznych prywatnie lub na zlecenie lekarza. Wśród najpopularniejszych badań na kandydozę wymienia się morfologię krwi, badanie moczu i kału. Powrót do zdrowia znacznie przyspiesza szybka diagnostyka Candida i wprowadzenie leczenia drożdżaków.

Jak zapobiegać grzybicy?
Jak zapobiegać grzybicy?

Grzybica, tak jak inne infekcje jest chorobą zakaźną. Podatność na zakażenie może mieć różne podłoże.

zobacz galerię

6. Kandydoza – leczenie drożdżycy

Jak leczyć kandydozę? Leczenie kandydozy (Candida leczenie) polega przede wszystkim na stosowaniu kilku grup leków na odgrzybienie organizmu (oczyszczenie organizmu z grzybów).

Należą do nich między innymi popularne azole. Leki Candida albicans cechuje szerokie spektrum dróg przyjmowania – od doustnego, przez dożylne, a nawet miejscowe. Są one również składnikiem niektórych szamponów przeciwłupieżowych. Co ciekawe, ich zastosowanie ma również miejsce w leczeniu grzybic miejsc intymnych.

Azole nie są pozbawione wad - w zależności od danego leku na kandydozę mogą występować pewne efekty uboczne po ich zastosowaniu. Zaliczamy do nich między innymi zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Jednak tego typu efekty należą do częstych zdarzeń, nie tylko w przypadku stosowania azoli.

U niektórych pacjentów wyraźnie dają się we znaki objawy obumierania Candidy, co negatywnie wpływa na samopoczucie. Innym środkiem stosowanym w przypadku zakażenia Candidą są leki zawierające w swoim składzie amfoterycynę B, która często jest podawana w przypadku ciężkich zakażeń.

Efekty uboczne związane z jej stosowaniem to również nudności i wymioty, a także uszkodzenie nerek (nazywane nefrotoksycznością), a także zły wpływ na pracę wątroby. Inną grupą leków stosowanych w leczeniu Candidy są echinokandyny.

Aby wdrożyć odpowiednie leczenie Candida albicans, konieczna jest konsultacja lekarska. Pod żadnym pozorem nie wolno samemu podejmować decyzji o zażywaniu tego typu leków. Jedynie specjalista na podstawie wywiadu oraz odpowiedniego badania fizykalnego lub przeprowadzonych badań laboratoryjnych decyduje o wprowadzeniu do leczenia konkretnego preparatu.

Warto pamiętać, że terapia bakterii Candida jest różna w zależności od gatunku grzybów. Leczenie Candida krusei może być zupełnie inne niż leczenie Candida glabrata czy leczenie Candida parapsilosis.

Stosowane preparaty różnią się też w zależności od miejsca dotkniętego grzybicą, zakażenie drożdżakowe skóry będzie leczone w inne sposób niż wewnętrzne zakażenie kandydozą (np. grzyby drożdżopodobne w kale lub Candida spp w kale).

Wiele osób zastanawia się, czy kandydoza jest zarażliwa. Grzyby są obecne w składzie układu pokarmowego, moczowego, płciowego czy oddechowego, występują również na powierzchni skóry. W większości przypadków nie wywołują infekcji, dzieje się tak jedynie w przypadku np. obniżonej odporności organizmu.

7. Kandydoza a dieta – jakie produkty mogą wspierać walkę z candidą?

W leczeniu infekcji grzybiczej Candida ważną rolę odgrywa odpowiedni styl życia i sposób odżywiania, można wypróbować również domowe sposoby na odgrzybienie organizmu. Konieczna jest eliminacja cukru z diety na odgrzybienie organizmu, produktów z zawartością konserwantów, serów pleśniowych.

Wskazane jest picie dużej ilości wody oraz spożywanie dużej ilości kwaśnych warzyw i owoców. Pomocne mogą okazać się naturalne składniki czy zioła na Candidę, takie jak oregano, szałwia, wrotycz, glistnik, berberys oraz wyciąg z nasion grejpfruta o właściwościach grzybobójczych i antybakteryjnych.

Wymienione wyżej metody sprawdzają się w przypadku infekcji Candida, szczególnie skuteczne jest leczenie naturalne grzybicy przewodu pokarmowego. Zmiana diety sprawia, że pacjenci rzadziej skarżą się na zgagę, wzdęcia czy ból brzucha. Podobnie jest w przypadku leczenia Candida u dzieci.

Produkty dozwolone w diecie przeciwgrzybiczejProdukty niedozwolone w diecie przeciwgrzybiczej
kasze gruboziarnistewypieki cukiernicze
ryż brązowy i dzikimiód, dżem, ciasta i czekolady
jogurty naturalnesery pleśniowe, topione i żółte
orzechyżywność przetworzona
siemię lnianewyroby z pszennej mąki
sezonowe warzywaostre przyprawy
owoce cytrusowebanany, śliwki
jabłkagruszki
chleb na zakwasiechleb z dodatkiem drożdży
nierafinowane oleje roślinnetłuszcze zwierzęce
soczewica, ciecierzyca, fasolawędliny i tłuste mięso
herbaty ziołowealkohol, piwo i napoje gazowane
ryby i owoce morzamięso w gotowych marynatach

W utrzymaniu prawidłowej diety niezwykle pomocny może okazać się ułożony z wyprzedzeniem jadłospis diety przeciwgrzybiczej. W czasie leczenia kandydozy nie można zapominać o aktywności fizycznej. Warto także znaleźć czas na odpoczynek i odpowiednią ilość snu, które są niezbędne do regeneracji organizmu.

Zobacz też:

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Pasożyty
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze