Endokrynolog - kim jest i czym się zajmuje? Jakie choroby leczy endokrynolog?

Endokrynolog jest lekarzem specjalistą, do którego zgłasza się mnóstwo osób. Zajmuje się układem hormonalnym i pomaga w sytuacji, kiedy jest on rozregulowany w jakikolwiek sposób. Pacjenci zgłaszający się do endokrynologa, mają różne dolegliwości i mogą cierpieć na choroby obejmujące każdy układ w organizmie, ponieważ każdy z nich regulowany jest w ten czy inny sposób poprzez hormony. Czym zajmuje się endokrynolog i jakie choroby leczy?

1. Kim jest endokrynolog?

Endokrynolog to lekarz specjalista, który zajmuje się dolegliwościami o podłożu hormonalnym. Leczy zaburzenia związane z nieprawidłową pracą gruczołów dokrewnych, czyli przede wszystkim:

• tarczycy i przytarczyc,
• trzustki,
• jajników i jąder,
• nadnerczy,
• grasicy,
• szyszynki,
• przysadki mózgowej,
• podwzgórza.

Zobacz film: "Na chorą tarczycę cierpi co piąty Polak"

Tak szeroki zakres wiedzy sprawia, że endokrynolog jest w stanie rozpoznać mnóstwo schorzeń i dolegliwości, których objawy mogą być nieoczywiste i pozornie wskazywać na coś całkiem innego. Do endokrynologa wymagane jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty, jeśli chcemy umówić się na wizytę w ramach NFZ.

Prywatna wizyta u endokrynologa to koszt od 100 do 300 złotych.

2. Czym zajmuje się endokrynolog?

Endokrynolog zajmuje się problemami związanymi z zaburzeniem wydzielania hormonów w danym gruczole dokrewnym.

Pierwsze skojarzenie, jakie nasuwa nam się, kiedy ktoś mówi, że chodzi do endokrynologa, to problemy z tarczycą. Nadczynność i niedoczynność tego gruczołu, a także choroba Hashimoto to rzeczywiście jedne z najczęstszych problemów, które diagnozuje ten specjalista, ale nie jedyne.

Choroby układu dokrewnego to szeroko pojęte problemy z syntezowaniem hormonów. Mogą one poważnie zaburzać funkcjonowanie całego organizmu, dlatego należy zgłosić się do lekarza, kiedy tylko zauważymy niepokojące objawy lub dostaniemy skierowanie od lekarza POZ.

Gruczoły dokrewne wydzielają do krwi substancje, których zadaniem jest produkcja i kontrola hormonów. Endokrynolog zajmuje się badaniem działania tychże gruczołów i rozwiązywaniem problemów związanych z ich nieprawidłową pracą.

Endokrynolog ustala, dlaczego gruczoły produkują za mało lub za dużo hormonów i szuka odpowiedniej metody leczenia. Zajmuje się także nowotworami tych gruczołów, a także chorobami autoimmunologicznymi, które mogą rozwijać się na skutek zaburzeń pracy układu dokrewnego.

Z powodu szerokiego zakresu zainteresowań i mnogości możliwych schorzeń, endokrynolog często ma podwójną, a nawet potrójną specjalizację. Najczęściej spotyka się:

• endokrynologa-ginekologa
• endokrynologa-diabetologa
• endokrynologa-diabetologa-ginekologa

3. Jakie choroby leczy endokrynolog?

Endokrynolog rozpoznaje i leczy mnóstwo schorzeń, które związane są z układem dokrewnym, ale nie muszą wiązać się bezpośrednio z danym gruczołem. Często diagnozuje choroby autoimmunologiczne, których przyczyną jest nie tylko zaburzenie pracy hormonów, ale także osłabiona odpornośc i stale utrzymujący się stan zapalny.

Najczęściej endokrynolog zajmuje się takimi chorobami, jak:

• niedoczynność i nadczynność tarczycy,
• choroba Hashimoto,
• niedoczynność i nadczynność nadnerczy,
• choroba Gravesa-Basedowa,
• choroba Cushinga,
• zespół Cushinga,
• choroba Addisona,
• akromegalia,
• cukrzyca,
• PCOS,
• zaburzenia miesiączkowania,
• endometrioza,
• zaburzenia płodności,
• nadmierne owłosienie lub łysienie,
• trądzik hormonalny,
• hipoaldosteronizm.

Do endokrynologa można zgłosić się także z podejrzeniem nowotworu - zlecone przez niego badania pomagają wykrywać guzy trzustki, nadnerczy i tarczycy, a także przysadki mózgowej.

3.1. Endokrynolog a ciąża

Lekarz endokrynolog często ma pod swoją opieką kobiety w ciąży. Dzieje się tak dlatego, że w tym okresie w ciele kobiety zachodzi mnóstwo zmian hormonalnych, które mogą wymagać kontroli. Najczęściej przyszłe mamy zgałszają się do endokrynologa z tzw. ciążową niedoczynnością tarczycy. Schorzenie to nie może być zbagatelizowane, ponieważ odpowiedni poziom hormonów tarczycowych warunkuje wspiera rozwój płodu.

W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na hormony tarczycy, dlatego, że to one odpowiadają za prawidłowy rozwój płodu. Do 12 tygodnia życia to tarczyca matki jest głównym i jedynym źródłem hormonów dla rozwijającego się życia. Wartości hormonu TSH w czasie ciąży mają inne normy, niż te przyjmowane dla osoby, która w ciąży nie jest, dlatego kobieta musi o swoim stanie poinformować lekarza jeszcze zanim ten zacznie analizować wyniki.

4. Kiedy umówić się do endokrynologa?

Wskazaniem do wizyty u endokrynologa są wszelkie niepokojące objawy, które mogą mieć związek z układem hormonalnym. Niestety, schorzenia endokrynologiczne mogą objawiać się na wiele różnych sposobów - fizycznych, psychicznych i somatycznych, dlatego na początku warto zgłosić się do lekarza POZ, aby stwierdził, czy nasz problem rzeczywiście może wynikać z zaburzeń układu dokrewnego.

Oczywiście możemy udać się także bezpośrednio do endokrynologa, jeśli mamy pewność, że nasze problemy wynikają z zaburzeń endokrynologicznych (bo np. w naszej rodzinie są przypadki choroby Hashimoto).

Najczęściej objawy chorób układu dokrewnego to:

• nagły wzrost lub spadek wagi, niezwiązany ze zmianą stylu życia
• pojawienie się nadmiernego owłosienia lub łysienia (szczególnie u kobiet)
• zaburzenia miesiączkowania
• problemy z zajściem w ciążę
• wahania nastroju
• częste uczucie zmęczenia
• nagłe pojawienie się trądziku lub nasilenie przetłuszczania skóry.

4.1. Jakie badania warto wykonać przed wizytą u endokrynologa?

Jeśli mamy taką możliwość, warto poprosić lekarza POZ o skierowanie na komplet badań lub wykonać je prywatnie przed wizytą u endokrynologa. Pozwoli to od razu dać specjaliście pewien obraz stanu naszego zdrowia. Dodatkowo jeśli umawiamy się na wizytę prywatną, nie musimy płacić dodatkowo za pierwsze spotkanie, na którym jedynie dostaniemy skierowanie na badania (bo bez nich specjalista nie zacznie nas leczyć).

Badania, które warto wykonać przed wizytą u endokrynologa to:

• morfologia,
• poziom glukozy we krwi,
• TSH,
• poziom FT3 i FT4,
• poziom FSH,
• kortyzol,
• poziom sodu,
• poziom witaminy D,
• badanie moczu,
• poziom witaminy B12.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.