Hiperprolaktynemia – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Hiperprolaktynemia jest to krótko mówiąc podwyższone stężenie prolaktyny we krwi. Prolaktyna jest hormonem wytwarzanym przez przysadkę mózgową, wpływającym na prawidłowy rozwój zwłaszcza układu rozrodczego. Wbrew powszechnej opinii hiperprolaktynemia nie dotyczy jedynie kobiet – zbyt wysoki poziom prolaktyny we krwi może występować również u mężczyzn.
1. Hiperprolaktynemia – przyczyny
Hiperprolaktynemia nie zawsze jest powodem do paniki. Hiperprolaktynemia może występować w naszym organizmie naturalnie, w związku z ciążą, karmieniem piersią, stosunkiem płciowym, snem czy nawet spożywaniem posiłków. Dopiero gdy hiperprolaktynemia spowodowana jest czynnikami patologicznymi, należy się martwić.
Prolaktyna produkowana jest przez przysadkę mózgową, dlatego do grupy patologicznych przyczyn hiperprolaktynemii w szczególności zaliczać będą się zmiany w tym obrębie w postaci łagodnych guzów tzw. gruczolaków, które wytwarzają prolaktynę. Ponadto hiperprolaktynemia może być spowodowana innymi chorobami naszego organizmu takimi jak niedoczynność tarczycy, padaczka, zespół policystycznych jajników, półpasiec, rak nerek czy rak płuc.
Hiperprolaktynemia nie jest jednak charakterystycznym objawem zwłaszcza tych ostatnich chorób, więc nie należy panikować. Zwłaszcza, że badania wykazują, że do najczęstszych przyczyn patologicznych podwyższonej prolaktyny we krwi przyczynia się głównie przewlekły stres oraz przyjmowanie leków antydepresyjnych.
2. Hiperprolaktynemia – objawy
Hiperprolaktynemia u kobiet najpowszechniej objawia się poprzez zaburzenia cyklu menstruacyjnego – mogą być to zarówno zbyt rzadkie i nieregularne miesiączki jak również ich całkowity brak. Bywa jednak, że hiperprolaktynemia powoduje również skrócenie cyklu – niepokojąco krótkie są cykle o czasie trwania poniżej 21 dni.
I to ten z objawów jest nadzwyczaj charakterystyczny i przyczynia się do tego, że hiperprolaktynemia wykrywana jest dosyć często. Inne z objawów są mniej charakterystyczne i mogą być również objawami zupełnie innych chorób. Są to między innymi łojotok, ból podczas stosunków płciowych, tycie w obrębie brzucha, wzrost wagi, poczucie zmęczenia, płaczliwość, tkliwość piersi, produkcja mleka bez związku z laktacją/ciążą oraz bóle głowy.
Hiperprolaktynemia u mężczyzn objawia się głównie zaburzeniami erekcji czy powiększeniem piersi aczkolwiek pojawiają się również mniej standardowe objawy jak osteoporoza czy osteopenia. Jeżeli hiperprolaktynemia utrzymuje się zbyt długo może w przypadku obu płci doprowadzić do niepłodności.
3. Hiperprolaktynemia – diagnostyka
Hiperprolaktynemia nie jest sama w sobie gotową diagnozą a stanowi jedynie przesłankę do dalszych konsultacji medycznych w poszukiwaniu przyczyny takiego stanu rzeczy. Sposób obniżania poziomu prolaktyny we krwi jest ściśle związany z powodem, dla którego w naszym organizmie utrzymuje się hiperprolaktynemia.
Oczywiście najpierw należy wkluczyć naturalne powody w związku z którymi w naszym organizmie może utrzymywać się hiperprolaktynemia. Kiedy wykluczymy przyczyny naturalne a hiperprolaktynemia nadal występuje najważniejsze jest przede wszystkim w pierwszej kolejności wykluczenie innej choroby (zwłaszcza niedoczynności tarczycy), po za tym należy zastanowić się w konsultacji z innymi lekarzami nad odstawieniem leków, które mogą powodować wzrost prolaktyny we krwi.
W przypadku guzów przysadki mózgowej czy też innych guzów wewnątrzczaszkowych lekarz skieruje nas na MRI głowy.
4. Hiperprolaktynemia – leczenie
Nie wymaga leczenia niewielkie podwyższenie poziomu prolaktyny, występujące oczywiście bezobjawowo. Jeżeli hiperprolaktynemia jest czynnościowa, a więc nie występuje w związku z żadną zmianą organiczną (np. guz) to różne jest podejście do jej leczenia – aczkolwiek w przypadku gdy hiperprolaktynemia w takim wypadku powoduje nieregularne miesiączki czy mlekotok zazwyczaj stosuje się leczenie agonistami dopaminy.
W przypadkach gdy hiperprolaktynemia utrzymuje się długo zaleca się przyjmowanie odpowiednich leków (Bromokryptynę, Norprolac, Dostinex). W przypadku zmian organicznych (guzów) stosuje się zarówno leczenie farmakologiczne jak i operacyjne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.