Kamień nazębny - płytka nazębna, jak usunąć kamień nazębny, usuwanie kamienia nazębnego, piaskowanie zębów, skalling
Kamień nazębny to twardy osad, który powstaje ze zwapniałej płytki nazębnej. Jego pojawianiu się sprzyja niewłaściwa higiena jamy ustnej, palenie papierosów oraz picie kawy i herbaty. Ponieważ jego obecność ma szkodliwy wpływ na tkanki otaczające zęby, usuwanie kamienia nazębnego jest koniecznością. To nie tylko defekt kosmetyczny, ale także przyczyna próchnicy i chorób dziąseł. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest kamień nazębny?
Kamień nazębny to zmineralizowana, zwapniała płytka nazębna o ciemnym zabarwieniu, która składa się głównie z:
- substancji zawartych w ślinie,
- bakterii próchnicotwórczych i ich produktów przemiany materii,
- złuszczonych komórek nabłonka,
- związków wapnia i fosforu,
- resztek pożywienia.
Kamień najczęściej gromadzi się w pobliżu ujść ślinianek: na wewnętrznej stronie zębów przednich w żuchwie oraz zewnętrznej stronie zębów trzonowych szczęki. Tworzy się wokół zębów, w okolicach szyjek zębowych, w miejscu gdzie dziąsło powinno szczelnie przylegać do zęba.
Osadza się także w trudno dostępnych miejscach, do których nie może dotrzeć szczoteczka. Może przybierać różne odcienie, w zależności od substancji, które dostają się do jamy ustnej (np. kawa, herbata, papierosy). Zwykle jest ciemniejszy niż barwa zębów.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Przyczyny kamienia nazębnego
Płytka nazębna pojawia się niedługo po umyciu zębów, a powstawanie kamienia nazębnego z osadu rozpoczyna się już kilkadziesiąt godzin od ostatniego mycia zębów. Przyczyną jest zbyt krótkie lub nieprawidłowe czyszczenie zębów. Wówczas pozostające na powierzchni zębów bakterie tworzą początkowo niezauważalny miękki osad. Wskutek dużej aktywności patogenów oraz szorstkiej powierzchni płytki, jego ilość szybko się powiększa.
O ile miękka płytka nazębna jest łatwa do usunięcia szczoteczką podczas czyszczenia jamy ustnej, o tyle z czasem, nieusuwana, zamienia się w twardy kamień na zębach. Ma to związek ze składem śliny: obecne w niej sole minerale reagują z płytką nazębną i mineralizują ją.
3. Skutki kamienia nazębnego
Czy trzeba usuwać kamień nazębny? Koniecznie, ponieważ zarówno płytka nazębna, jak i kamień są szkodliwe dla zębów:
- wywołują choroby dziąseł i przyzębia, takich jak paradontoza czy zapalenie przyzębia. Kamień nazębny może wywołać stan zapalny dziąseł. Dzieje się tak, ponieważ jego obecność powoduje odsunięcie dziąsła od zęba i umożliwia wnikanie bakterii, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Przy znacznym zaawansowaniu procesu chorobowego może nawet dojść do utraty zębów,
- przyczyniają się do demineralizacji szkliwa,
- zawarte w osadzie nazębnym bakterie prowadzą do zakwaszenia środowiska w ustach. Kwasy działają niszcząco na szkliwo zębów, co wywołuje próchnicę.
4. Jak usunąć kamień nazębny?
Osad nazębny jest miękki i łatwo go usunąć. Niestety gdy się zmineralizuje, staje się twardy. Wówczas nie usunie go ani szczoteczka i pasta, ani płyn do płukania jamy ustnej, ani domowe sposoby (np. woda utleniona, soda czy ocet jabłkowy). W takiej sytuacji, by usunąć kamień nazębny, należy udać się dentysty.
Specjalista podczas wizyty w gabinecie stomatologicznym, w zależności od ilości kamienia, zastosuje skaling, najczęściej skaling ultradźwiękowy lub piaskowanie (gdy problemem jamy ustnej jest głównie osad). Zabieg powinno się przeprowadzać 1-2 razy w roku. W przypadku palaczy nieco częściej. Cena usługi wynosi zwykle 150-200 zł.
5. Jak zapobiegać pojawieniu się kamienia na zębach?
Aby ograniczyć pojawianie się płytki nazębnej, trzeba skupić się na działaniach, które zapobiegną osadzaniu i utwardzaniu się osadu, z którego z czasem powstaje kamień nazębny. Co należy robić?
Bardzo ważne jest, by:
- myć zęby rano, po każdym posiłku i przed położeniem się spać. Należy używać odpowiedniej szczoteczki do zębów (najlepiej o średniej twardości) oraz past do zębów wysokiej jakości, w składzie których znajdują się substancje naturalne. Dentyści polecają używanie szczoteczki sonicznej i szczególną dbałość o czyszczenie okolic szyjek zębów,
- korzystać z nici dentystycznych i płynów do płukania jamy ustnej zawierającymi fluor,
- decydować się na stomatologiczne zabiegi profilaktyczne, takie jak lakierowanie zębów,
- przeprowadzać fluoryzacje domowe,
- przychodzić do stomatologa na wizyty kontrolne, najlepiej raz na pół roku.
Warto pamiętać, że niektórzy są szczególnie podatni na odkładanie się płytki nazębnej, a co za tym idzie, także kamienia nazębnego. Ma to związek zarówno w predyspozycjami genetycznymi, jak i cukrzycą czy paleniem papierosów. W takiej sytuacji o higienę jamy ustnej należy dbać szczególnie.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.