Koszerne potrawy - koszerność, zasady, koszerne rodzaje mięsa, inne produkty, przykłady
Koszerne potrawy jednoznacznie kojarzą nam się z kuchnią żydowską. Czym jest koszerność? Czy dotyczy tylko potraw? Jakie potrawy są koszerne? Jakie są zasady koszerności?
1. Co to jest koszerność?
Koszerność to pojęcie odnoszące się do reguł obowiązujących w prawie żydowskim. Mianem "koszerne" określa się rodzaje produktów, które można spożywać. Dotyczy to zarówno pokarmów, napojów jak i leków. Zasady koszerności określają w jaki sposób potrawy powinny być produkowane i spożywane.
Koszerne nie muszą być tylko potrawy. Czasami tym słowem określa się odpowiednie przygotowanie tekstów liturgicznych czy chust modlitewnych. W tym wypadku koszerność oznacza czystość, dokładność. Zasady koszerności są ściśle przestrzegane przez ortodoksyjnych Żydów. Natomiast Żydzi, którzy są wyznawcami judaizmu reformowanego są bardziej liberalni i nie przywiązują już takiej wagi do zasad koszerności.
2. Zasady koszerności
Halacha (prawo mojżeszowe) wyróżnia dwa rodzaje pokarmów: dozwolone (kaszer) oraz zakazane (teref). Żydzi mogą spożywać mięso zwierzęcia parzystokopytnego i jednocześnie przeżuwającego. Krew oraz nerw kulszowa są produktami zakazanymi. Mleko oraz jaja zwierząt, które są koszerne, również są dozwolone. Owoce powinny pochodzić z drzew, które mają co najmniej trzy lata.
Produkty mięsne nie mogą być spożywane razem z produktami mlecznymi. Dlatego też w kuchni żydowskiej stosuje się dwa rodzaje garnków i innych sprzętów kuchennych i nakryć. Takie postępowanie mogło być podyktowane także racjonalnym myśleniem, ponieważ mięso szybciej psuło się w połączeniu z mlekiem, a mięso wieprzowe było skażone przez pasożyty. Pomiędzy posiłkami mlecznymi a mięsnymi powinna zostać zachowana sześciogodzinna przerwa. Czas pomiędzy tymi produktami może się różnić w zależności od stopnia ortodoksji oraz miejsca zamieszkania.
Niektóre produkty aby były koszerne muszą być wytwarzane przez Żydów. Takim produktem jest wino. Wszystkie produkty powinny być wytwarzane pod nadzorem rabinatu, który wystawia stosowne certyfikaty.
3. Jakie mięso jedzą Żydzi?
Jakie rodzaje produktów są koszerne? Żydzi mogą jeść cielęcinę, wołowinę, sarninę, baraninę, jagnięcinę, kozinę. Zwierzęta te muszą być zabite w odpowiedni sposób. Odprawia się nad nimi błogosławieństwo, zabija 2-3 cięciami noża i pozbawia krwi przed przyrządzeniem. Niedozwolone gatunki mięsa to wieprzowina, dziczyzna, konina, oślina.
Koszerne ptactwo to kaczka, kura, gęś, indyk, gołąb, kuropatwa, przepiórka oraz bażant. Koszerne ryby to karp, pstrąg, śledź czy łosoś. Niedozwolone są jesiotry, rekiny, oraz węgorze.
4. Koszerne rośliny
W koszernej kuchni jest miejsce dla wielu gatunków roślin. Żydzi chętnie sięgają po cebulę, marchew, ziemniaki, bakłażan, cukinia, papryka. Fasola, soczewica i ciecierzycai) również są często jadane. Kuchnia koszerna obfituje w koszerne przyprawy takie jak czosnek, imbir, cynamon, goździki, gałka muszkatołowa oraz mieszanka ziół o nazwie zatar.
Koszerne jedzenie jest uznawane za tłuste. Bardzo popularne jest dodawanie do potraw gęsiego, kaczego lub kurzego smalcu.
5. Kuchnia żydowska
Żydzi jedzą często, ale małe porcje. Tradycyjne koszerne śniadanie przygotowane jest z produktów mlecznych takich jak twaróg, mleko czy jogurty. Na stołach pojawiają się pasty warzywne, rybne i jajeczne. Żydzi często sięgają po sałatki i hummus. Koszerne zupy są gęste. Chętnie przygotowuje się koszerny krupnik, koszerny rosół, barszcz czy ogórkową. Często przygotowuje się także zupę z soczewicą, fasolą oraz[kaszą pęczak. Zup które zawierają mięso nie zaprawia się śmietaną. W tym celu wykorzystuje się roztrzepane jajka.
W koszernej kuchni jest sporo miejsca na ryby. Na szczególną uwagę zasługuje ryba faszerowana. Z mięs przygotowuje się kotlety, gulasze, steki i pulpety. Bardzo często w kuchni koszernej jada się pierogi, placki ziemniaczane, placki z rodzynkami, naleśniki czy knedle.
Kuchnia koszerna to także desery. Kremy, leguminy, budynie, ciasta, kandyzowane i suszone owoce, orzechy, czekolady. W kuchni żydowskiej często przygotowuje się ciasta i torty z marchwi.