Krtań - czym jest, zapalenie krtani, rak krtani
Krtań to element układu oddechowego łączący gardło i tchawicę. Wedle statystyk na raka krtani najczęściej zapadają dojrzali mężczyźni. Przyczyną nowotworu krtani jest m.in. palenie papierosów i picie alkoholu. Z kolei dzieci, ze względu na niedojrzałość układu oddechowego, narażone są na zachorowanie na zapalenie krtani. Jakie objawy mu towarzyszą? Na czym polega leczenie zapalenia krtani?
1. Czym jest krtań?
Krtań to element układu oddechowego o długości około 5 centymetrów. Łączy gardło i tchawicę. Spełnia funkcję foniczną. To, jak wysokie dźwięki wydajemy, zależy od rozmiaru krtani, jej położenia względem gardła, a także od długości i tempa zmiany kształtu warg. Z kolei o barwie głosu decyduje cewa przystawkowa (zbudowana z gardła, jamy nosowej i jamy ustnej). Natomiast siła powietrza, które przechodzi przez krtań, wpływa na głośność wypowiedzi.
2. Zapalenie krtani u dorosłych
Na zapalenie krtani najczęściej zapadają osoby palące papierosy i nadużywające alkoholu. Jest to choroba typowa dla alergików i osób z zaburzeniami hormonalnymi. Ponadto zapalenie krtani często występuje u osób, które ze względu na wykonywany zawód nadmiernie używają głosu, na przykład u nauczycieli i pracowników mediów.
Na zapalenie krtani wskazują następujące objawy: ból gardła, trudności w połykaniu i gorączka. Symptomy te powodują, że chory ma złe samopoczucie. Ponadto odczuwa on drapanie i suchość w krtani. Pojawia się chrypka. Z czasem do tych objawów dołącza bezgłos, a każda próba wypowiedzenia kilku słów wiąże się z bólem.
W diagnostyce chorób krtani podstawową metodą jest laryngoskopia. Chory z zapaleniem krtani powinien odpoczywać w domu i nie nadużywać głosu. Podaje mu się leki przeciwko kaszlowi, obrzękowi i gorączce. Ponadto przyjmuje on leki mukolityczne, które rozrzedzają śluz w drogach oddechowych. Jako leczenie uzupełniające można stosować inhalacje z wykorzystaniem rumianku lub szałwii.
3. Zapalenie krtani u dzieci
Zapalenie krtani u dzieci ma zazwyczaj podłoże wirusowe. Inne przyczyny zapalenia krtani to choroba refluksowa żołądka, długotrwały kaszel czy podrażnienie spowodowane dymem papierosowym lub przeziębieniem. W przebiegu choroby dziecko ma problemy z mówieniem i przełykaniem. Pojawia się u niego chrypka i szczekający kaszel. Ponadto skarży się na podwyższoną temperaturę ciała i dreszcze. Można zaobserwować powiększenie węzłów chłonnych i afonię.
Zaniechanie leczenia zapalenia krtani u dzieci może doprowadzić do uszkodzenia strun głosowych oraz groźnej dla życia duszności. Jeżeli chorobę spowodował wirus, leczy się jej objawy. W czasie terapii warto podawać dziecku duże ilości płynów oraz umieścić je w dobrze przewietrzonym pokoju. Jeżeli zapalenie krtani ma podłoże bakteryjne (co zdarza się rzadko), podaje się antybiotyki.
4. Rak krtani
Na nowotwór krtani zazwyczaj chorują osoby w wieku 45-70 lat. Aż 10 razy częściej zapadają na niego mężczyźni niż kobiety. Przyczyny powstania raka krtani to nałóg papierosowy, nadużywanie alkoholi wysokoprocentowych oraz zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. W grupie ryzyka znajdują się osoby, które chorują na przewlekłe zapalenie krtani, oraz te, które ze względu na wykonywany zawód są narażone na działanie m.in. azbestu, chromu. Nauczyciele i piosenkarze także są objęci ryzykiem zachorowania na ten nowotwór.
Objawy typowe dla nowotworu krtani:
- kilkutygodniowa chrypka,
- zmiana głosu,
- odkrztuszanie dużych ilości plwociny,
- ból gardła,
- problemy z przełykaniem,
- duszność,
- kaszel,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- spadek wagi,
- bladość skóry.
Sposób leczenia nowotworu krtani zależy od rodzaju zmiany i stopnia zaawansowania choroby. Jeśli rak zostały wykryty wcześnie, laryngolog wykonuje chordektomię, czyli wycina fałd głosowy z marginesem tkanek zdrowych lub kieruje pacjenta do radykalnej radioterapii. Jeżeli choroba jest w zaawansowanym stadium, przeprowadza się laryngektomię całkowitą lub częściową i w wybranych przypadkach wykonuje się radioterapię lub rzadziej chemioterapię. Po zabiegu całkowitego usunięcia krtani wykonuje się dodatkowo tracheostomię, czyli wyprowadza się tchawicę na zewnątrz szyi.
Profilaktyka raka krtani obejmuje porzucenie palenia papierosów i dietę ubogą w tłuszcze. Warto również zmniejszyć ilość używanej do przygotowywania posiłków soli kuchennej, zrezygnować ze spożywania alkoholu lub je ograniczyć.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.