Kogo dotyczy łysienie anagenowe?
Łysienie (łac. alopecia) jest wstydliwym schorzeniem dotykającym coraz większej ilości osób w społeczeństwie. Powoduje ono obniżenie jakości życia i problemy w relacjach międzyludzkich. Osoby zwracające szczególną uwagę na wygląd zewnętrzny mogą popaść w depresję. Nie można jednak powiedzieć, że po przekroczeniu pewnej granicy wieku każdy powinien obawiać się utraty włosów. Dlatego ludzi interesuje, czy są w grupie ryzyka zagrożonej utratą włosów.
1. Łysienie anagenowe
Łysienie to, inaczej zwane dystroficznym (anagen effluvium), jest tym rodzajem łysienia, które może dotknąć osoby w każdym wieku. Jest to łysienie rozlane, postępujące w krótkim czasie, ponieważ dotyczy włosów w fazie anagenu (najwyższy odsetek 66-96%). Łysieniu nie towarzyszy stan zapalny, powodujący uszkodzenie cebulek, dlatego włosy samoistnie odrastają.
Wypadanie włosów zostaje zapoczątkowane przez czynnik zewnętrzny uszkadzający dzielące się intensywnie mieszki włosowe. Łysienie anagenowe następuje kilka dni lub tygodni po jego zadziałaniu. Włosy stają się coraz cieńsze, słabsze, łamliwe i bardzo podatne na urazy, charakterystyczne są zwężenia trzonu włosa z pęknięciami. Po wyeliminowaniu czynnika sprawczego włosy odrastają.
2. Osoby narażone na łysienie anagenowe
Nie wszystkie osoby w społeczeństwie utracą włosy w fazie anagenu, do uszkodzenia cebulek potrzebny jest czynnik sprawczy, hamujący podziały mitotyczne. Należy pamiętać, że łysienie w tym przypadku nie jest zależne od wieku i płci. Łysienie anagenowe mogą spowodować natomiast inne czynniki.
Osoby cierpiące na chorobę nowotworową stają się podatni na łysienie podczas chemioterapii. Jednak nie wszyscy leczeni wyłysieją, wypadanie włosów jest uzależnione od wrażliwości osobniczej organizmu, dawki chemioterapeutyku i ilości leków. Najczęściej łysienie anagenowe powodują:
- doksorubicyna,
- cyklofosfamid,
- bleomycyna,
- daunorubicyna,
- daktynomycyna,
- fluorouracyl,
- allopurynol,
- metotreksat.
Chemioterapia powoduje zahamowanie intensywnie dzielących się komórek nowotworowych. Nie są to leki wybiórcze, ponieważ blokują podziały także w innych miejscach w organizmie, m.in. szpiku, skórze, cebulkach włosowych. Włosy wypadają kilka dni do kilku tygodni po rozpoczęciu leczenia. Utrata włosów głównie jest rozlana i wypadają one jednocześnie. Włosy po chemioterapii odrastają samoistnie po kilku tygodniach.
Radioterapia jest również terapią choroby nowotworowej. Działanie promieniowania także polega na zahamowaniu podziałów komórkowych. Wraz z przerwaniem podziałów komórek nowotworowych powodują blokadę podziałów mitotycznych macierzy włosa. Mechanizm wypadania włosów jest identyczny jak w chemioterapii. Utrata włosów jest rozlana i występuje w krótkim czasie.
Osoby narażone na kontakt z promieniowaniem jonizującym również ryzykują utratę włosów. Źródłem promieniowania są m.in. izotopy pierwiastków. Promieniowanie to uszkadza intensywnie dzielące się komórki organizmu, w tym mieszki włosowe. Łysienie plackowate (łac. alopecia areata) jest chorobą skórną o nieznanym podłożu (możliwe są przyczyny genetyczne, immunologiczne, naczyniowe, psychiczne, zaburzenia układu nerwowego). Charakterystyczne jest wypadanie włosów w sposób rozlany oraz z całej powierzchni ciała. Dotyczy około 2% osób cierpiących na łysienie. Ogniska pozbawiane włosów nie są objęte stanem zapalnym, a włosy mogą odrosnąć. Włosy wypadające występują także w fazie anagenu.
Białaczka jest chorobą nowotworową układu krwiotwórczego. W trakcie trwania choroby dochodzi do zmian metabolicznych, cytokinetycznych i antygenowych. Zmiany te dotyczą również intensywnie dzielących się komórek macierzy włosa, prowadząc do zahamowania mitozy i osłabienia struktury włosa, a w konsekwencji jego wypadnięcia.
Ziarniniak grzybiasty (łac. mycosis fungoides) to najczęstszy pierwotny chłoniak skóry z limfocytów T. Głównymi zmianami są:
- rumienie,
- zmiany złuszczające, wypryskowe,
- nacieki,
- guzy występujące na skórze.
W trakcie przebiegu choroba może zająć również narządy wewnętrzne (wątroba, płuca, śledziona) i węzły chłonne. Zmiany skórne szerzą się obwodowo, towarzyszy im silny świąd, a guzy mają tendencję do rozpadu i tworzenia owrzodzeń. Zmiany występujące na skórze owłosionej głowy, powodują w niektórych przypadkach zaburzenie procesu podziału i samoistnej remisji choroby pod wpływem nasłonecznienia.
Pęcherzyca zwykła (łac. pemphigus vulgaris) jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, dotykającą głównie ludzi starszych. Podłożem zmian są produkowane przeciwciała skierowane przeciw desmogleinie 3 klasy IgG. Powodują one akantolizę - zaburzenie w połączeniach międzykomórkowych. Powstałe w chorobie pęcherze śródnaskórkowe mają tendencję do pękania i tworzenia nadżerek szerzących się obwodowo, goją się bez pozostawienia blizn. Towarzyszy im świąd, niekiedy również ból. Poza skórą dochodzi również do zajęcia błon śluzowych (90%)- nadżerki w jamie ustnej, w obrębie worka spojówkowego, w przełyku. Przeciwciała pemphigus skierowane są również przeciwko komórkom mieszka włosowego, hamując zachodzące w nim podziały - powodują więc łysienie anagenowe.
Także osoby przyjmujące inne leki są narażone na łysienie anagenowe:
- Cyklosporyna jest lekiem hamującym podziały komórkowe we wczesnych fazach cyklu- G0 i G1, hamuje także odpowiedź komórkową i humoralną organizmu, modyfikuje przebieg zapalenia - hamuje produkcję przeciwciał i aktywację makrofagów. Stosowana jest w leczeniu po przeszczepach, ATZ, łuszczycy. Hamowanie podziałów komórkowych dotyczy także mieszka włosowego i powoduje osłabienie kondycji włosów.
- Kolchicyna jest organicznym związkiem chemicznym (alkaloidem) o silnym działaniu. Wykazuje działanie przeciwzapalne, antymikrotubularne oraz zmniejsza wytwarzanie kwasu moczowego. Głównym wskazaniem do leczenia są napadowe bóle stawów w przebiegu dny moczanowej oraz w leczeniu rodzinnej gorączki śródziemnomorskiej. Nawet dawki terapeutyczne stosowane przez dłuższy czas powodują odkładanie się trucizny w organizmie, hamując podziały komórkowe doprowadzają do łysienia, agranulocytozy, zahamowania spermatogenezy.
Metale ciężkie są to pierwiastki chemiczne charakteryzujące się dużą gęstością i właściwościami toksycznymi. Metale takie mogą kumulować się w organizmie (kości, nerki, mózg), prowadzić do rozwoju nowotworów, chorób układu krążenia, układu nerwowego, nerek, zatruć ostrych i przewlekłych. Niektóre z nich (tal, arsen, bor, ołów, złoto, bizmut) mają zdolność do kumulacji w mieszkach włosowych. Znajdując się tam zaburzają podziały mitotyczne i powodują osłabienie i wypadanie włosów, a w konsekwencji łysienie anagenowe.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.