Leczenie zakupoholizmu

Zakupoholizm to kompulsywne robienie zakupów, bez namysłu i refleksji nad ich konsekwencjami. Jak go leczyć? Najlepszym rozwiązaniem jest psychoterapia, ale czasami trzeba łączyć terapię psychologiczną z farmakoterapią. Okazuje się bowiem, że u zakupoholików występuje korelacja między poczuciem przymusu kupowania a depresją, dlatego leczenie może opierać się na podawaniu antydepresantów. Jak wygląda terapia uzależnienia od zakupów? Jak wyrwać się z rujnującego finansowo nałogu?

1. Rady dla zakupoholików

Kiedy swój wolny czas spędzasz tylko w supermarketach i centrach handlowych, nie możesz napatrzeć się na wystawy sklepowe, a twój dom pęka w szwach od masy niepotrzebnych bibelotów, to znak, że nie potrafisz kontrolować robienia zakupów. Stały się one nałogiem i antidotum na twoje problemy. Co robić, by nie uzależnić się od zakupów i nie narazić się na konieczność spłacania wysokich długów? Jak rozsądnie robić zakupy? Oto kilka rad.

1. Planuj, co kupisz, zanim wejdziesz do sklepu – zrób listę potrzebnych produktów i ściśle się jej trzymaj, nie kupując nic spoza niej.
2. Kartę kredytową zostaw w domu – wirtualne pieniądze bardzo łatwo się wydaje, dlatego łatwo popaść w długi.
3. Na zakupy zabieraj wyliczoną sumę pieniędzy – w ten sposób unikniesz „spontanicznego” kupowania niepotrzebnych rzeczy.
4. Pamiętaj o kontrolowaniu budżetu domowego – rozpisuj, co trzeba kupić w danym tygodniu czy miesiącu i zapisuj wszystkie wydatki, dzięki czemu będziesz wiedzieć, na co poszły wydane pieniądze.
5. Ustal w banku dzienny limit wypłat z karty płatniczej – płacąc kartą, będziesz musiał w pewnym momencie zaprzestać kupowania, gdy wydasz ustaloną na dzień kwotę „wydatków”.
6. Spłacaj systematycznie swoje długi – w ten sposób stopniowo wyjdziesz na prostą i zmniejszysz wysokość zadłużenia.
7. Zastanów się zanim coś kupisz – nie kupuj pod wpływem chwili, emocji czy impulsu. Koniecznie przemyśl, czy potrzebujesz danej rzeczy, czy jest ona niezbędna.

2. Terapia zakupoholizmu

Zobacz film: "Depresja - przyczyny"

Robienie zakupów stanowi dla zakupokolików to samo, co alkohol dla alkoholików. Tyle że kompulsywne zakupy nie dają skutków w postaci intoksykacji. Mechanizm uzależnienia jest jednak podobny – zakupy stają się sposobem radzenia sobie z negatywnymi emocjami, stresem, życiowymi problemami. Dzięki nim można zapomnieć o szarej rzeczywistości. Pojawiają się jednak konsekwencje finansowe. Leczenie zakupoholizmu bazuje na farmakoterapii (podawaniu leków antydepresyjnych) i psychoterapii, najlepiej w nurcie poznawczym, która pozwala znaleźć środki zastępcze dla łagodzenia frustracji, stresu i złości. Terapia kognitywna umożliwia też zmianę argumentów mających usprawiedliwiać kolejne nieuzasadnione zakupy.

Pierwszy krok psychoterapii to uświadomienie sobie skali szkód, jakie niesie ze sobą zakupoholizm. Drugi krok to poszukiwanie wsparcia dla zakupoholika wśród najbliższych, rodziny. Osobie znającej problemy zakupoholika proponuje się, by stała się jego towarzyszem w trakcie robienia zakupów – w ten sposób zmusza się nałogowca do kontrolowania przymusu kupowania. Ponadto stosuje się techniki poznawczo-behawioralne, np. technikę zalecenia objawu, która polega na tym, że pacjentowi wydaje się polecenie („zalecenie objawu”) – „Albo nie kupisz niczego, albo kupisz aż X egzemplarzy tego produktu”. Unika się stosowania zakazu (w pacjencie nie rodzi się bunt, by złamać zakaz), daje się możliwość wyboru (albo – albo), przez co chory odzyskuje stopniowo kontrolę nad objawem, który na początku jawił mu się jako niemożliwy do odparcia. Dodatkowo zapoznaje się uzależnionych od zakupów z takimi radami, jak np. planowanie budżetu, realne pieniądze zamiast kart płatniczych itp.

Aby terapia była skuteczna, należy zdemaskować powody, dla których nałogowiec robi kompulsywne zakupy. Bardzo często bowiem okazuje się, że źródłem zakupoholizmu jest niska samoocena. Zakupoholik, chcąc niejako podnieść poczucie własnej wartości i dodać sobie uznania, wpada w wir nałogowych zakupów. Najlepszym rozwiązaniem jest terapia indywidualna albo terapia par (zakupoholik i współuzależniony partner). Czasem jednak leczenie opiera się na terapii grupowej i daje podobnie dobre rezultaty. W ramach terapii grupowej, czyli tzw. grup wsparcia, realizuje się programy 12 kroków. Ponadto terapia grupowa oferuje wsparcie nie tylko dla nałogowca, ale też dla jego rodziny.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.