Leki przeciwwymiotne - rodzaje, działanie, wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Leki przeciwwymiotne są substancjami farmaceutycznymi stosowanymi do leczenia nudności i wymiotów. Preparaty te mogą być zażywane w przebiegu różnych chorób, po operacjach lub w celu złagodzenia efektów ubocznych leków bądź chemioterapii. Niekiedy są też przyjmowane przez osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną lub morską. Jakie są wskazania do stosowania leków przeciwwymiotnych? Czy leki przeciwwymiotne mają skutki uboczne?
1. Co to są leki przeciwwymiotne?
Leki przeciwwymiotne (leki antyemetyczne, antyemetyki) to substancje farmaceutyczne stosowane do leczenia nudności i wymiotów, niezależnie od ich przyczyny. Nudności i wymioty są reakcjami obronnymi organizmu na różnorodne bodźce, takie jak choroby, działanie niektórych leków czy zaburzenia układu trawiennego. Leki przeciwwymiotne działają na różne szlaki neurologiczne lub chemiczne, blokując impulsy wywołujące te objawy.
2. Jakie są różnice między nudnościami a wymiotami?
Nudności i wymioty są dwoma różnymi objawami związanymi z układem pokarmowym, choć mogą występować jednocześnie. Nudności to uczucie dyskomfortu w żołądku, które może być opisywane jako chęć wymiotowania, ale istnieją bez rzeczywistego ruchu mięśni brzucha prowadzącego do wydalenia treści pokarmowej z żołądka.
Wymioty to natomiast fizyczny proces wydalenia treści żołądkowej przez usta i gardło. Są wynikiem skurczów mięśni brzucha i przepony, które prowadzą do wypchnięcia treści pokarmowej z żołądka na zewnątrz. Jest to reakcja obronna organizmu na różne bodźce, mająca na celu usunięcie substancji drażniących lub toksycznych.
3. Jakie są główne przyczyny nudności i wymiotów?
Nudności i wymioty mogą być spowodowane przez różnorodne czynniki:
- infekcje wirusowe lub bakteryjne,
- schorzenia układu pokarmowego,
- zatrucie pokarmowe,
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- wrzody żołądka,
- choroby jelit,
- migrena,
- cukrzyca,
- niewydolność nerek,
- choroby wątroby,
- reakcje alergiczne,
- niektóre leki (np. antybiotyki),
- chemioterapia,
- choroba lokomocyjna,
- choroba morska,
- silny stres i emocje,
- wczesna ciąża
- nadmierne spożycie alkoholu.
4. Rodzaje leków przeciwwymiotnych
Istnieje kilka rodzajów leków przeciwwymiotnych, które są stosowane w zależności od przyczyny pojawienia się nudności oraz wymiotów:
- antagoniści receptora 5-HT3 - to leki, które blokują receptory serotoninowe (5-HT3) w ośrodku wymiotów w mózgu, są skuteczne w zapobieganiu i leczeniu objawów spowodowanych przez chemioterapię lub zabiegi chirurgiczne,
- antagoniści dopaminy - to leki, które blokują receptory dopaminowe w mózgu, są stosowane w leczeniu nudności i wymiotów związanych z migreną, chorobą lokomocyjną oraz operacjami,
- antagoniści receptora H1 - to leki, które blokują receptory histaminowe, są wykorzystywane w leczeniu dolegliwości związanych z chorobą lokomocyjną lub reakcjami alergicznymi,
- kortykosteroidy - środki te mogą być stosowane w leczeniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią,
- leki przeciwhistaminowe - preparaty, które mogą być skuteczne w leczeniu nudności i wymiotów, szczególnie związanych z chorobą lokomocyjną lub ciążą,
- cholinolityki - preparaty skuteczne w leczeniu wymiotów pochodzenia błędnikowego.
5. Działanie leków przeciwwymiotnych
Leki przeciwwymiotne działają na różne sposoby, niektóre z nich blokują receptory serotoniny lub dopaminy, inne ograniczają działanie receptorów histaminowych lub wpływają na przywspółczulny układ nerwowy. Preparaty tego rodzaju mogą być stosowane w różnych kombinacjach lub pojedynczo, w zależności od przyczyny i nasilenia objawów.
6. Skutki uboczne leków przeciwwymiotnych
Leki przeciwwymiotne mogą spowodować wystąpienie skutków ubocznych u niektórych osób:
- zmęczenie i senność,
- biegunka lub zaparcia,
- suchość w ustach,
- zawroty głowy,
- wahania nastroju,
- problemy z koncentracją,
- zaburzenia równowagi,
- reakcje alergiczne,
- utrata apetytu,
- skurcze mięśni,
- zaburzenia snu,
- zmiany ciśnienia krwi,
- obrzęki.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.