Len zwyczajny – zastosowanie, właściwości i wygląd

Len zwyczajny należy do rodziny lnowatych. To roślina, która znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach życia i gałęziach przemysłu. Wykorzystuje się go w produkcji tkanin, płótna, papieru czy nici. To także roślina lecznica. Surowcem o walorach terapeutycznych są nasiona lnu, siemię lniane olej lniany. Jakie ma walory? Na co pomaga?

1. Co to jest len zwyczajny?

Len zwyczajny to jednoroczna roślina z rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu. Obecnie nie występuje w stanie dzikim. Uprawia się go, także w Polsce. Najwięksi producenci lnu na świecie to Kanada, Chiny, Rosja i Indie.

Jak wygląda len? Len osiąga wysokość 70 cm. Posiada prostą łodygę, lancetowate liście i niebiesko-fioletowe kwiaty. Kwitnie od czerwca do lipca. Owoc stanowi kulista torebka z 10-12 płaskimi, brązowymi nasionami.

2. Zastosowanie lnu zwyczajnego

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Len jest rośliną, która znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia i gałęziach przemysłu. Wykorzystuje się ją w medycynie naturalnej i kosmetyce, ale i przemyśle spożywczym. Jego nasiona dodaje się do pieczywa, paluszków, ciastek czy musli. Olej lniany z kolei używany jest do przygotowywania potraw. Len wykorzystuje się także w produkcji papieru, tkanin, płótna, nici. Traktuje się także jako roślinę ozdobną, sadzoną w parkach czy ogrodach.

3. Len - właściwości lecznicze

Len to roślina lecznica. Surowcem o walorach terapeutycznych są nasiona lnu (Semen Lini), siemię lniane (siemię lniane i len mielony to ten sam produkt) oraz wytłaczany z nasion olej lniany (Oleum Lini).

Jakie mają właściwości? Nasiona są zasobne w substancje śluzowe. Olej to źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) – omega-3, omega-6 i omega-9.

Inne cenne składniki nasion lnu to białka, błonnik, glikozydy cyjanogenne, fitosterole, enzymy, witaminy (C, E, B1, B2, B3, B5, B6, kwas foliowy) i związki mineralne (wapń, magnez, fosfor, miedź, cynk).

4. Len mielony - na co pomaga?

Jak działa len? Jakie są wskazania do jego stosowania? Roślina wspiera leczenie zaburzeń i schorzeń w obrębie układu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zaparcia (dobrym sposobem na zaparcia jest picie siemienia lnianego, czyli „kisielu” z zalanych nasion lnu) czy hemoroidy. Działa regenerująco i powlekająco na błony śluzowe – osłania przewód pokarmowy. Ma działanie lekko przeczyszczające (nasiona wpływają na formowanie mas kałowych i ich pasaż przez jelita).

Siemię lniane stosowane jest też często przy zapaleniu oskrzeli, kaszlu, oparzeniach i odmrożeniach. Ponadto len obniża poziomu cholesterolu i cukru we krwi, przeciwdziała miażdżycy, łagodzi stany zapalne, pomaga w redukcji wagi w przypadku nadwagi czy otyłości (stanowi źródło błonnika warunkującego uczucie sytości), wpływa na regulowanie gospodarki hormonalnej u kobiet.

Stosowany zewnętrznie len, na przykład w postaci oleju lnianego, sprawdza się przy podrażnieniach i pękaniu oraz łuszczeniu się naskórka, w stanach zapalnych, trądziku, świądzie, AZS (atopowe zapalenie skóry) czy odleżynach.

5. Len - właściwości kosmetyczne

Nasiona lny mają także pozytywny wpływ na skórę, włosy i paznokcie. Nie tylko poprawiają jej kondycję, ale i zapobiegają wysuszaniu skóry oraz powstawaniu wyprysków i stanów zapalnych. Mają właściwości zmiękczające, oczyszczające i przeciwzapalne. Poprawia zdolność regeneracji naskórka. Poprawia odporność na szkodliwe czynniki zewnętrzne.

Z tego powodu len wykorzystuje się go do produkcji różnych kosmetyków: mydeł, kremów, maseczek i szamponów do włosów (używany jest zarówno ekstrakt z nasion lnu, jak i olej lniany). Preparaty, które go zawierają, sprawdzają się zwłaszcza w pielęgnacji skóry suchej, zniszczonej i łuszczącej się.

6. Jak spożywać len?

Nasiona lnu można stosować w całości lub po zmieleniu, dodając do wypieków, ale także jogurtu czy musli. Warto także przygotować z niego kisiel, zalewając łyżeczkę siemienia lnianego gorącą wodą. Można również wykorzystać nasiona. W jaki sposób?

By uzyskać efekt delikatnie przeczyszczający, najlepiej sprawdzą się całe nasiona. Wystarczy stołową łyżkę uprzednio namoczonych w wodzie nasion przyjmować 2-3 razy dziennie, popijając wodą. Można również przygotować z nich odwar, gotując nasiona lnu kilkanaście minut i filtrując.

Gdzie kupić len? W aptekach, sklepach zielarskich i ze zdrową żywnością, w supermarketach - tak stacjonarnie, jak i online. Nie jest to surowiec drogi. Kilogram nasion lnu kosztuje kilkanaście złotych. Standardowe opakowanie siemienia lnianego – mniej niż 10 zł. Olej lniany kosztuje około 30 złotych za litr.

7. Przeciwwskazania, środki ostrożności i skutki uboczne

Len jest produktem bezpiecznym nawet dla dzieci i kobiet w ciąży. Warto jednak pamiętać, by nie spożywać go w nadmiarze (wystarczy jedna łyżeczka dziennie. Zmielonego siemienia lnianego nie należy jednorazowo spożywać więcej niż dwie łyżki), a i pić większe ilości płynów. Dlaczego?

Len może mieć własności trujące. W niedojrzałych nasionach występuje toksyczny aminokwas – linatyna, która w przewodzie pokarmowym ulega rozkładowi między innymi na kwas cyjanowodorowy. Ten jest szkodliwy.

Zalecany jest także co najmniej godzinny odstęp między stosowaniem lnu i innych leków, z uwagi na to, że obecny w lnie śluz zobojętnia sok żołądkowy (to może wpływać na wchłanianie innych leków).

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.