Nienasycone kwasy tłuszczowe- charakterystyka, występowanie, rola, niedobór
Nienasycone kwasy tłuszczowe, nazywane również niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (NNKT) są obecne w wielu produktach żywnościowych, m.in. w morskich rybach, takich jak łosoś, śledź, czy dorsz. Stanowią również składnik oleju rzepakowego, oleju lnianego, oleju sojowego. Nienasycone kwasy tłuszczowe należy dostarczać wraz z pożywieniem, ponieważ organizm ludzki nie potrafi ich samodzielnie syntezować. Co jeszcze warto wiedzieć na temat NNKT? Jaką rolę spełniają?
1. Charakterystyka i występowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych
Nienasycone kwasy tłuszczowe, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) są nieodzowne dla prawidłowego rozwoju naszego organizmu. Nasze ciało nie jest w stanie samodzielnie ich wytwarzać, z tego powodu niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe muszą być dostarczane wraz z pożywieniem.
Nienasycone kwasy tłuszczowe dzieli się na kwasy omega-3(https://zywienie.abczdrowie.pl/kwasy-tluszczowe-omega-3), kwasy omega-6 i kwasy omega-9. Kwasy z grupy omega-3 występują przede wszystkim w morskich rybach, takich jak:
- halibut,
- łosoś,
- śledź,
- dorsz,
- makrela,
- sardynki.
Oprócz tego, kwasy omega-3 występują również w orzechach włoskich, nasionach lnu, rzepaku, oleju lnianym, oleju rzepakowym, oleju sojowym, czy oleju z pestek dyni. Specjaliści zalecają spożywać dziennie 1–1,5 g kwasów omega-3.
Zapotrzebowanie na te nienasycone kwasy tłuszczowe jest nieco większe u kobiet ciężarnych i matek karmiących. Kobiety w ciąży powinny spożywać o 100 do 200 mg więcej niż stanowi dzienna zalecana dawka. Jednym z najważniejszych kwasów omega-3 jest kwas α-linolenowy.
Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 są równie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, co kwasy omega-3. Nasz organizm nie syntezuje kwasów omega-6, z tego powodu musimy dostarczać je wraz z jedzeniem.
Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 to przede wszystkim: kwas linolowy, kwas gamma-linolenowy, a także kwas arachidonowy. Największe ilości kwasów omega-6 znajdziemy w:
- oleju kukurydzianym,
- oleju sojowym,
- oleju z nasion sezamu,
- oleju z wiesiołka,
- oleju słonecznikowym,
- oleju z ogórecznika,
- oleju na bazie kiełków pszenicy.
Ponadto, kwasy te występują w nasionach słonecznika, pestkach dyni, nasionach sezamu, orzechach.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy zioła wiesiołek i kozieradka obniżają skuteczność tabletek antykoncepcyjnych? - odpowiada dr n. med. Artur Kowalski
- Czy można przyjmować olej z wiesiołka, który jest trzy miesiące po terminie ważności? - odpowiada mgr inż. Katarzyna Krupińska
- Sposób stosowania oleju z wiesiołka w kapsułkach - odpowiada mgr inż. Joanna Brejecka-Pamungkas
2. Jaką rolę spełniają nienasycone kwasy tłuszczowe?
Nienasycone kwasy tłuszczowe spełniają wiele ważnych ról w naszym organizmie. Uczestniczą one w procesie przemiany materii, usprawniają funkcjonowanie układu immunologicznego i układu krążenia, chronią ścianki naczyń krwionośnych i zapobiegają powstawaniu zakrzepów naczyniowych.
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe chronią nas przed trombocytopenią, czyli małopłytkowością, a także skazą krwotoczną pochodzenia płytkowego. W przebiegu małopłytkowości u pacjentów mogą pojawić się częste krwawienia z błon śluzowych, a także wybroczyny pojawiające się na skórze kończyn oraz tułowia. Dodatkowo, trombocytopenia może objawiać się krwawieniem z dziąseł, krwotokami z nosa, krwawieniami z dróg rodnych.
Nienasycone kwasy tłuszczowe wykazują działanie przeciwmiażdżycowe. Redukują nadmiar cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Odpowiednie stężenie nienasyconych kwasów tłuszczowych w organizmie zapobiega powstawaniu chorób mięśnia sercowego. NNKT wykazują działanie przeciwcukrzycowe, antynowotworowe, przeciwwirusowe, a także przeciwzakrzepowe.
Warto nadmienić również, że przeprowadzone kilka lat temu badania naukowców z Uniwersytetu Pernambuco w Brazylii potwierdziły, że nienasycone kwasy tłuszczowe mogą łagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
3. Objawy niedoboru nienasyconych kwasów tłuszczowych
Objawy niedoboru nienasyconych kwasów tłuszczowych to przede wszystkim:
- stany zapalne i infekcje organizmu,
- zaburzenia czynności wielu tkanek i narządów (problemy z sercem, wątrobą, nerkami, czy gruczołami dokrewnymi),
- problemy skórne (np. przesuszona skóra, świąd skóry),
- zahamowanie wzrostu niemowląt i dzieci,
- problemy z koncentracją,
- problemy z pamięcią,
- bezsenność,
- obniżony nastrój,
- problemy z zasypianiem,
- zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego,
- matowość włosów,
- niedobór płytek krwi (trombocytów),
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.