Objawy, które mogą świadczyć o raku tarczycy

Na początku nie daje żadnych objawów. Rozwija się w ukryciu. Z czasem pojawiają się pierwsze, niepozorne oznaki. Mało kto wiąże je z nowotworem. Ból gardła, chrypka, ból karku i szyi - symptomy uznawane za błahe, nieważne. A to może być rak tarczycy.

1. Rzadki nowotwór, na który choruje coraz więcej osób

To jeden z najrzadziej występujących nowotworów. Z danych wynika, że stanowi zaledwie 1 proc. wszystkich nowotworów złośliwych. W Polsce rocznie diagnozuje się ok. 3-4 tys. przypadków raka tarczycy. Trzy razy częściej chorują kobiety.

Z roku na rok jest jednak coraz więcej potwierdzonych zachorowań. Dlaczego?

‐ Gwałtowny wzrost zapadalności na nowotwory złośliwe tarczycy zaobserwowano po katastrofie elektrowni atomowej w Czarnobylu, szczególnie u mieszkańców, jak i osób zamieszkujących sąsiadujące regiony. Znacznie większe ryzyko rozwoju raka tarczycy wystąpiło już kilka lat po katastrofie i dotyczyło głównie dzieci, które w czasie awarii elektrowni nie miały ukończonych 5 lat, co ewidentnie wskazuje na większą wrażliwość tej grupy wiekowej na mutagenne działanie promieniowania jonizującego - mówi WP abcZdrowie Marek Derkacz, endokrynolog.

Zobacz film: "Rak prostaty. Historia Stanisława"

Wyróżnia się cztery typy nowotworów tarczycy:

• brodawkowaty,
• pęcherzykowy,
• rdzeniasty,
• anaplastyczny.

Obecnie najczęściej diagnozuje się raka brodawkowatego. Nowotwory tarczycy dość łatwo poddają się terapii - z wyjątkiem raka anaplastycznego. Problem w tym, że raka trudno zdiagnozować. Wszystko przez niespecyficzne objawy.

2. Guzy tarczycy - nie wszystkie świadczą o raku

Najbardziej charakterystycznym symptomem nowotworu są guzy na tarczycy. Należy jednak podkreślić, że nie każde zgrubienie oznacza zmianę nowotworową. Według ekspertów, tylko 4 proc. z nich to guzki nowotworowe.

Czy można je zaobserwować samodzielnie? Niektórzy pacjenci zauważają dziwne zgrubienie na szyi. Inni “wyczuwają” guzy, ponieważ pojawiają się trudności z połykaniem.

‐ Są to zmiany dość twarde oraz najczęściej niebolesne - mówi dr Marek Derkacz, endokrynolog.

Jednak w zdecydowanej większości przypadków to dopiero lekarz wykrywa guzy, np. podczas badania tarczycy. Specjalista twierdzi, że są obecne u ok. 5-7 proc. badanych. Jeżeli lekarz zauważy podejrzane zmiany, kieruje pacjenta na USG oraz biopsję. Pobranie wycinków pozwala określić, czy mamy do czynienia z rakiem.

3. Niespecyficzne objawy nowotworu tarczycy

  Jakie inne dolegliwości mogą świadczyć o rozwijającym się raku? Rosnący guz uciska na naczynia krwionośne i powoduje powiększenie węzłów chłonnych. **U chorego pojawia się więc ból szyi.

Problem w tym, że rzadko wiążemy go z poważną chorobą.** Tłumaczymy sobie, że to pewnie przez pracę przy komputerze, złe ułożenie podczas snu albo nadwyrężenie podczas ćwiczeń. Powiększenie węzłów chłonnych jest również wynikiem przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych.

Inne objawy również są mało charakterystyczne. Z czasem guz zaczyna uciskać drogi oddechowe, krtań i przełyk. Rezultat? Ból gardła, chrypka, kaszel, problemy z oddychaniem. Zmienia się też barwa głosu. Trudno jednak powiązać te dolegliwości z chorobą tarczycy, zwłaszcza jeśli dotychczas nie byliśmy pod opieką endokrynologa.

Symptomy wydają się błahe, czujemy się dobrze. Kiedy więc powinniśmy zasięgnąć opinii eksperta? Jeśli ból gardła, problemy z przełykaniem czy chrypa nie mijają przez kilka tygodni, czas na wizytę u lekarza.

4. Kto najczęściej choruje na raka tarczycy?

Powinny to zrobić zwłaszcza osoby z grupy ryzyka. Najczęściej na raka tarczycy chorują kobiety po 40. roku życia. Jak podkreśla dr Marek Derkacz, decydujący może być czynnik genetyczny - jeśli w rodzinie były przypadki guzów tarczycy, warto regularnie się badać. Statystycznie częściej chorują również pacjentki, które wcześniej miały raka piersi.

Prawdopodobieństwo zachorowania jest wyższe u osób, które cierpią na niedobór lub nadmiar jodu.

‐ Ryzyko wystąpienia raka tarczycy jest również nieco wyższe w przypadku osób, które w swoim życiu miały naświetlaną okolicę głowy i szyi. Najczęściej dotyczy to chorych poddawanych radioterapii, np. z powodu chłoniaka. Już wiele lat temu udokumentowano mutagenne działanie energii jonizującej, zwłaszcza jeśli do ekspozycji doszło w dzieciństwie.

Rak tarczycy powodowany napromienianiem ujawnia się zwykle nie wcześniej niż po upływie 4-5 lat, przy czym szczyt zachorowań przypada na okres 15-25 lat po napromienianiu. Tak więc np. zbyt częste wykonywanie tomografii szyjnego odcinka kręgosłupa, szczególnie u osób młodych, może to ryzyko istotnie zwiększyć ‐ wyjaśnia dr Marek Derkacz.

I dodaje: ‐ Wśród głównych czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka tarczycy nie wymienia się niedoczynności i nadczynności tarczycy. Jednak wielu badaczy donosi o nieco większym prawdopodobieństwie zachorowania u osób z zapaleniami autoimmunologicznymi tarczycy, prowadzącymi do zaburzeń hormonalnych, zarówno o charakterze niedoczynności, jak i nadczynności.

5. Trudna diagnoza raka tarczycy

Rak latami może rozwijać się bezobjawowo. Diagnozę dodatkowo utrudnia fakt, że zdecydowana większość chorych ma prawidłowe wartości hormonów tarczycy. Nie da się więc wykryć raka w badaniach hormonalnych. Niezbędne jest USG tarczycy.

Endokrynolog wskazuje, że wszyscy pacjenci z zaburzeniami hormonalnymi powinni mieć wykonane to badanie. - To zwiększa szansę na wcześniejsze wykrycie zmian i ich szczegółową diagnostykę w oparciu o biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BAC).

Kłopot najczęściej polega na tym, że w początkowym stadium raka tarczycy zwykle nie występują zaburzenia hormonalne, a w związku z tym diagnostykę często rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy pojawią się inne, bardziej niepokojące objawy - mówi dr Marek Derkacz.

I dodaje: - W pełni popieram stanowisko Krajowego Konsultanta w Dziedzinie Endokrynologii, prof. Andrzeja Lewińskiego, który słusznie uważa, że każdy endokrynolog powinien posiadać umiejętność wykonania dokładnego USG tarczycy.

6. Leczenie nowotworów tarczycy

Pacjent z guzem tarczycy ma dużą szansę na całkowity powrót do zdrowia. Najczęściej stosuje się leczenie operacyjne - wycina całą tarczycę, często z towarzyszącymi węzłami chłonnymi, lub jeden jej płat w przypadku mikroraka tarczycy, czyli zmiany o średnicy poniżej 10 mm. Czy bez tego gruczołu można żyć?

‐ Oczywiście, że można, aczkolwiek niezbędne jest uzupełnianie poziomu hormonów tarczycy w postaci odpowiednio dobranej dawki leku, co pozwala na normalne funkcjonowanie. Leczenie jest tanie i zwykle polega na przyjmowaniu codziennie jednej tabletki leku.

Niezwykle istotna jest pora przyjmowania hormonów tarczycy. Zaleca się ich stosowanie na czczo, minimum 30 minut, a najlepiej godzinę przed śniadaniem. Tabletkę należy popić niewielką ilością wody. Warto pamiętać, że popicie tabletki np. kawą może zmniejszyć wchłanianie leku nawet o 40 proc. - tłumaczy Marek Derkacz, endokrynolog.

Jeśli pacjent odpowiednio wcześnie zgłosi się do lekarza z niepokojącymi objawami i zastosuje terapię, ma szansę na długie i zdrowe życie, bez nawrotu nowotworu.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.