Takiego ciśnienia nie ignoruj. "Może być przyczyną tętniaka"

"Często mierzę ciśnienie w domu, zwykle jest prawidłowe. Jednak zauważyłam nagłe skoki ciśnienia. Lekarz rodzinny powiedział mi, że jest to groźniejsze, niż gdybym cały czas miała wysokie ciśnienie, bo ma to związek z tętniakami. Na wizytę u kardiologa muszę jeszcze poczekać, ale bardzo się boję, że do tej pory źle mierzyłam ciśnienie" - napisała do nas jedna z czytelniczek, pani Krystyna z Warszawy.

"Skokami ciśnienia" możemy nazwać nagłe zmiany wartości ciśnienia tętniczego, które mogą występować zarówno u osób zdrowych, jak i cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowego. Jaki pomiar możemy uznać za niepokojący?

- Za granicę normy przyjmujemy pomiary do 140/90 mmHg w spoczynku, ale kiedy wyniki regularnie oscylują wokół tych wartości, to już sygnał, żeby skonsultować się z lekarzem. Jeżeli dodatkowo towarzyszą nam objawy takie jak bóle głowy, dyskomfort w klatce piersiowej, nie wolno zwlekać z wizytą u specjalisty - apeluje dr n. med. Beata Poprawa, specjalistka kardiologii i chorób wewnętrznych.

Zobacz też: Są nowe normy ciśnienia krwi. Choruje nawet co 3. dorosły Polak

Lekarka podkreśla jednak, że pojedyncze zawyżone wyniki mogą być skutkiem niewłaściwie wykonanego pomiaru. - Należy pamiętać, że ciśnienie jest fizjologicznie zmienne: dostosowuje się do tego, czy siedzimy, czy stoimy, czy wykonujemy jakąś aktywność. Zdarza się, że pacjenci źle mierzą ciśnienie i wpadają w panikę, bo wyniki na przemian są wysokie i niskie. Przy takim badaniu można popełnić wiele błędów - wyjaśnia.

Jak zauważa specjalistka kardiologii, skoki ciśnienia mogą też zwiększać ryzyko tętniaka.

- Nagła zmiana ciśnienia powoduje większy napór krwi na naczynia, co może być przyczyną m.in. powstania tętniaka, a w skrajnych przypadkach jego pęknięcia. Nie należy jednak myśleć, że nadciśnienie utrzymujące się regularnie, ale wykraczające niewiele ponad normę, jest tu mniej groźne, bo każde znacząco zwiększa ryzyko wielu powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego - zaznacza.

Żeby określić, czy mamy do czynienia z "utrwalonym nadciśnieniem", należy przestrzegać zasad właściwego pomiaru – o czym bardzo wielu Polaków zapomina.

- Nadal nie wszyscy wiedzą, że jeśli zaczynamy regularnie monitorować poziom ciśnienia, pierwszych kilka pomiarów należy wykonać na obydwu ramionach i zapisać wynik z tego, które wskazuje wyższą wartość. Zdarza się, że pacjenci mierzą ciśnienie tylko z jednej strony, uważają, że mają wszystko pod kontrolą i nie mają świadomości rozwijającego się u nich nadciśnienia, którego z tego powodu nie leczą. To może mieć katastrofalne skutki - mówi dr Poprawa.

Lekarka podkreśla, że pomiaru należy zawsze dokonywać:

• w cichym, spokojnym miejscu,

• nie rozmawiając z nikim,

• w bezruchu,

• nie bezpośrednio po paleniu, spożywaniu alkoholu czy napojów kofeinowych,

• w spokojnym momencie dnia (nie w pracy, nie po kłótni),

• z pustym pęcherzem,

• z obydwiema stopami opartymi o ziemię w pozycji siedzącej,

• z ręką na wysokości serca.

Kardiolodzy podkreślają, że jeśli pomiary są wykonywane właściwie, a ich wyniki nadal są wysokie, nie można uważać ich za niegroźne, pojedyncze przypadki – ani za wstępny sygnał, że w przyszłości może nam się rozwinąć nadciśnienie.

- Nie należy mylić przyczyny ze skutkiem. Jeśli regularnie zauważamy u siebie nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego, to mówimy o nadciśnieniu. Nie wolno jednak straszyć bez powodu, bo w wielu przypadkach wysokie ciśnienie jest po prostu naturalną reakcją organizmu, np. w trakcie bardzo intensywnego wysiłku czy też w reakcji na silny stres. Na pewno nie jest tak, że skoki ciśnienia prowadzą do nadciśnienia. One są z reguły jego objawem - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz, specjalista kardiologii z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że już 10 mln dorosłych Polaków otrzymało diagnozę nadciśnienia. Eksperci są zdania, że w rzeczywistości jest ich jeszcze więcej. Jak zaznacza dr Poprawa, "nadciśnienie stoi za większością zgonów wśród Polaków, bo jest ściśle powiązane zarówno z zawałami serca, jak i udarami mózgu".

Zobacz też: Problem 12 mln Polaków. "Cichy killer" prowadzi do udaru, niszczy serce

Wśród najczęstszych przyczyn wyróżnia się:

• niewłaściwą dietę (nadmiar soli i tłuszczów),

• brak aktywności fizycznej,

• palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu,

• przewlekły stres,

• choroby układu krążenia,

• zaburzenia hormonalne,

• otyłość,

• czynniki genetyczne.

Dlatego ważne jest regularne monitorowanie jego wartości oraz świadomość, jak prawidłowo przeprowadzać pomiary.

Jeśli zauważysz częste wahania ciśnienia, koniecznie skonsultuj się z lekarzem i wykonaj odpowiednie badania diagnostyczne. Najlepiej, jeśli będziesz mierzyć ciśnienie przez kilka dni o różnych porach dnia i spisywać wartości w dzienniczku pomiarów, żeby lekarz miał już pewien punkt wyjścia. Poza regularną kontrolą ciśnienia należy również wykonać:

• badania krwi (cholesterol, glukoza, elektrolity),

• EKG i echokardiografię,

• badania hormonów tarczycy,

• badania obrazowe (rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa).

Dzięki kompleksowej diagnostyce można skutecznie zidentyfikować przyczynę problemu i dobrać odpowiednie metody leczenia.

Na wahania ciśnienia krwi może także wpływać szereg różnych chorób. Zaliczają się do nich m.in. zaburzenia pracy tarczycy. Nadczynność tarczycy powoduje przyspieszenie metabolizmu i zwiększa aktywność serca, co prowadzi do wzrostu ciśnienia, a z kolei niedoczynność tarczycy spowalnia procesy zachodzące w organizmie, co również może skutkować jego nieprawidłowymi wartościami. Warto również zwrócić uwagę na inne zaburzenia hormonalne, np. zespół policystycznych jajników, które też mogą zwiększać ryzyko nadciśnienia.

Coraz więcej badań wskazuje też na wpływ zdrowia jelit na ciśnienie tętnicze. Choroby układu pokarmowego, takie jak zespół jelita drażliwego czy nietolerancje pokarmowe, mogą aktywować układ współczulny, prowadząc do wzrostu ciśnienia. Ponadto badania potwierdzają, że wysokoprzetworzona żywność oraz nadmiar soli negatywnie oddziałują na układ krążenia, zwiększając ryzyko skoków ciśnienia.

Kolejny czynnik to nieprawidłowa postawa ciała i towarzyszące jej schorzenia kręgosłupa, które mogą wpływać na regulację ciśnienia krwi. Zmiany zwyrodnieniowe, skolioza czy przepuklina dysku mogą uciskać nerwy, co zaburza funkcjonowanie układu autonomicznego.

Choć powyższe schorzenia mogą być wytłumaczeniem dla odstających od normy pomiarów, nie zmieniają faktu, że regularnie występujące skoki ciśnienia należy skonsultować z lekarzem.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. NFZ
2. abcZdrowie.pl