Wymioty - przyczyny, powikłania i leczenie
Wymioty to jeden z odruchów obronnych organizmu. Jest to nagły wyrzut treści pokarmowej na zewnątrz z żołądka, przez przełyk i jamę ustną. Wymioty to częsty niecharakterystyczny objaw kliniczny wielu chorób. Przyczyny wymiotów mogą być związane z przewodem pokarmowym, ale nie tylko, także z chorobami OUN oraz ze stosowaniem niektórych leków. Czasami ich podłoże jest psychiczne. Pojawiają się przy nerwicy lub przy leczeniu chemioterapeutykami, gdzie sama myśl o wymiotach powoduje ich wystąpienie. Dobrze znaną chorobą związaną z wymiotami jest bulimia.
Wymioty
W tym artykule:
Jak dochodzi do pojawienia się wymiotów?
Powstają w odpowiedzi na jakiś drażniący lub uszkadzający czynnik. Przy wymiotach zwracana jest większość spożytego pokarmu lub nawet cały posiłek. Wymioty pojawiają się na skutek skurczu mięśni brzucha, przepony oraz klatki piersiowej. Często poprzedzają je nudności oraz odruch wymiotny.
Wymioty występują wskutek pobudzenia ośrodków wymiotnych. Najważniejszy z nich znajduje się w tworze siatkowatym rdzenia przedłużonego. Inne w aparacie przedsionkowym ucha, narządach jamy ustnej oraz ośrodkach korowych. Odruch wymiotny oraz wymioty występują także przy podrażnieniu tylnej ściany gardła, gdzie znajdują się receptory, które pobudzone wysyłają informację do ośrodka wymiotnego.
Przyczyny wymiotów
Wymioty pojawiają się z różnych przyczyn. Przyczyny wymiotów możemy podzielić na somatyczne, psychiczne oraz wynikające z zaburzenia błędnika. Można wśród nich wyróżnić:
Bulimiczka. Co widzi, gdy patrzy w lustro?
- choroby układu pokarmowego,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- zatrucia pokarmowe,
- chorobę lokomocyjną,
- przejedzenie,
- choroby OUN,
- ostre zapalenie ucha środkowego,
- zakażenia układu moczowego,
- ciążę.
Do innych chorób wywołujących wymioty zaliczamy zaburzenia metaboliczne, jak kwasica ketonowa czy niewydolność nerek, a także posocznicę (sepsę), bulimię czy nerwicę.
Wymioty mogą pojawić się w wyniku widoku wymiocin, ich zapachu czy nawet samej myśli o nich – często tego typu wymioty pojawiają się przy chemioterapii. Wymioty to także skutek uboczny stosowania wielu leków, gdzie na pierwszym miejscu stawiane są leki stosowane w chemioterapii, ale także do takich grup leków zaliczamy niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre antybiotyki, opioidy, leki moczopędne czy glikozydy nasercowe. Wymioty to jeden z objawów tocznia.
W przypadku, gdy nie udaje się ustalić przyczyny wymiotów, określa się je jako wymioty czynnościowe.
Powikłania i leczenie wymiotów
Krótkotrwałe wymioty nie powodują poważnych skutków ubocznych. Jednak gdy trwają długo i towarzyszą im uporczywa biegunka oraz zlewne poty, może dojść do odwodnienia organizmu, zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej organizmu oraz zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Jeżeli wymioty występują gwałtownie, mogą spowodować pęknięcie błony śluzowej jelita lub pęknięcie jego ściany.
W przypadku wystąpienia nasilonych wymiotów lekarz może przepisać leki przeciwwymiotne, do których zaliczamy m.in. leki przeciwhistaminowe czy antagonistów receptorów serotoninowych. W innym przypadku, po wymiotach należy płukać usta, by pozbyć się ich smaku i kwasu, który może uszkadzać zęby, przyjmować osłodzone napoje – przy braku cukru organizm wytwarza aceton, który może nasilać wymioty; jeśli podajemy coś do jedzenia, to zaraz po wymiotach – pokarm będzie lepiej tolerowany.
Źródła
- Profilaktyka i leczenie zaburzeń przewodu pokarmowego towarzyszących chemioterapii i radioterapii
- Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
- Czech A., Tatoń J. Diagnostyka internistyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3156-7
- Kokot F. Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-3295-6
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
