Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Aneta Zwierzchowska

Powikłania po rekonstrukcji piersi

Do najczęstszych powikłań po rekonstrukcji piersi należą ból i dyskomfort, zakażenia rany, mrowienie rany
Do najczęstszych powikłań po rekonstrukcji piersi należą ból i dyskomfort, zakażenia rany, mrowienie rany (Shutterstock)

W krótkim okresie po operacyjnym odtworzeniu piersi, obserwować można dość często występujące powikłania, mogące pojawić się zarówno po wszczepieniu implantu, jak i rekonstrukcji z użyciem płata skórno-mięśniowego. Personel oddziału, w którym wykonano operację, jest przygotowany do tego, aby zaradzić każdemu z tych powikłań jeszcze w ramach pobytu na oddziale. Bardziej palące są powikłania odległe w czasie. Ich opis przedstawiony zostanie z podziałem na rodzaj operacji odtwórczej, którą wybrano dla kobiety po mastektomii.

spis treści

1. Najczęstsze powikłania po rekonstrukcji piersi

  • Ból i dyskomfort,
  • Zakażenia rany,
  • Gromadzenie się płynu surowiczego lub krwi pod skórą w operowanym miejscu po mastektomii,
  • Świąd w miejscu gojącej się rany pooperacyjnej,
  • Mrowienie lub drętwienie rany.

2. Rekonstrukcja przy użyciu implantu (endoprotezy)

Implant piersi, będący dla ciała obcym obiektem, nie może być postrzegany jako cudowne, pozbawione wad rozwiązanie. Nigdy nie będzie się sprawował tak jak naturalna tkanka. Choć zwykle po operacji nie sprawia kłopotów przez resztę życia pacjentki, to czasem dochodzi do powikłań, z których najpoważniejsze mogą wymagać kolejnych interwencji chirurgicznych.

Zobacz film: "Nadekspresja HER2"
  • Przykurcz torebkowy (inaczej torebka łącznotkankowa)

Jest to najczęstszą komplikacja po chirurgicznym odtworzeniu piersi. Po umieszczeniu w organizmie ciała obcego, jakim jest implant, zostaje ono otoczone torebką tkanki bliznowatej. Jest to naturalna reakcja organizmu na obcą tkankę, umożliwiająca przyjęcie jej. Z przyczyn dotąd do końca nie znanych, a związanych z indywidualnymi skłonnościami danego organizmu, torebka ta czasem zbytnio twardnieje i zaciska się na wszczepionym implancie. Jest to próba „wypchnięcia” ciała obcego na zewnątrz. Pozostaje zagadką, dlaczego tendencja ta występuje tylko u niektórych pacjentek. Powikłanie to może się rozwinąć zaraz po zabiegu, jak i wiele lat później. Przykurcz torebkowy może powodować deformację piersi, zmianę położenia implantu oraz przewlekły ból piersi. Istnieje skala, mierząca stopień nasilenia przykurczu, zwana skalą Bakera. Wyróżnia ona cztery stopnie tego powikłania:

  • I stopień – pierś jest miękka i wygląda naturalnie,
  • II stopień – pierś jest nieco stwardniała, ale nadal wygląda naturalnie,
  • III stopień – pierś twarda, a jej zarys wyraźnie nienaturalny,
  • IV stopień – pierś jest twarda, bolesna i wygląda nienaturalnie.

Nie są znane dokładne przyczyny powstawania przykurczu torebkowego, podejrzewa się, że mogą się do niego przyczyniać infekcje bakteryjne, krwiaki powstałe przy zabiegu czy rodzaj użytego implantu. Częstość występowania stopnia trzeciego i czwartego przykurczu jest znacznie większa u kobiet, u których implant nie został pokryty warstwą mięśnia, a jedynie skórą z tkanką podskórną. Powikłanie występuje częściej wtedy, gdy używane są implanty wypełnione solą fizjologiczną oraz pokryte gładką powierzchnią. Z tego punktu widzenia zaleca się stosowanie implantów wypełnionych silikonem oraz pokrytych teksturowaną powierzchnią lub pokrytych warstwą mikropoliuretanu. Chociaż niektóre źródła twierdzą, że przy rekonstrukcji piersi, w przeciwieństwie do ich powiększania, fakt użycia silikonu zamiast soli fizjologicznej jako wypełniacza nie zmniejsza statystycznie istotnie szansy na wystąpienie przykurczu. Należy też dbać o aseptyczność (sterylność) implantu - po jego założeniu stosuje się irygacje płynem z antybiotykami.

3. Leczenie przykurczu torebkowego

Jeżeli przykurcz torebkowy wystąpi, można go próbować usunąć poprzez interwencję chirurgiczną. Polegać ona może na przecięciu torebki (kapsulotomia otwarta), jej usunięciu (kapsulektomia), a czasem nawet na usunięciu implantu i ewentualnej próbie zastąpienia go kolejnym. Interwencja niechirurgiczna (kapsulotomia zamknięta) stwarza zagrożenie uszkodzenia i rozlania samego implantu oraz innych tkanek piersi, dlatego nie jest zalecana. Metody niechirurgiczne to:

U kobiet, u których przykurcz rozwinął się pomimo użycia warstwy mięśniowej, po kapsulektomii torebka zwykle odrasta, a do tego jest jeszcze grubsza niż wcześniej.

  • Nieprawidłowe położenie endoprotezy

Zła pozycja implantu piersi spowodowana jest zwykle zbyt wysokim jego umieszczeniem w czasie zabiegu chirurgicznego oraz późniejszym przykurczem torebkowym, który jeszcze bardziej unosi implant. Po wystąpieniu tej komplikacji, nieoperacyjne obniżenie endoprotezy jest bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe. Metodą operacyjną jest przecięcie torebki w taki sposób, aby się odtworzyła nieco niżej, w prawidłowym położeniu implantu.

  • Infekcja

Jest to stosunkowo rzadkie powikłanie. Jeżeli do niego dojdzie, najlepszym wyjściem jest usunięcie implantu, Nowa endoproteza zostaje założona po upływie sześciu miesięcy. Istnieją też zachowawcze metody leczenia, polegające na irygacjach solą fizjologiczną z antybiotykami.

  • Pęknięcie implantu lub ekspandera

Czasem dochodzi do pęknięcia implantu. Trudno oszacować jak często się to dzieje, gdyż jest to trudno wykrywalne w przypadku implantów silikonowych. Do pęknięcia dochodzi bowiem zwykle, gdy implant jest już otoczony torebką tkanki bliznowatej, a silikon, jako substancja nierozpuszczalna w wodzie, nie ulega dyfuzji na zewnątrz i nie jest transportowany do innych organów w organizmie. W efekcie pierś może nie różnić się wizualnie ani w dotyku po pęknięciu. Pęknięcie może jednak objawiać się palącym bólem piersi oraz zmianą jej kształtu i konsystencji. Nie stwierdzono na szczęście, w badaniach naukowych, rakotwórczych własności silikonu używanego do produkcji implantów. W przypadku pęknięcia ekspandera, sól fizjologiczna jest szybko wchłaniana przez organizm i pierś wygląda jak przebity balonik. W obydwu przypadkach konieczna może być kolejna interwencja chirurgiczna.

  • Inne powikłania

W środowisku medycznym pojawiają się również głosy, że obecność silikonu w organizmie może przyczyniać się do powstawania chorób neurologicznych o podłożu autoimmunologicznym, jak stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne, sklerodermia czy zespół Sjogrena. Ukute zostało także pojęcie choroby reumatologicznej związanej z silikonem, w której mogą wystąpić różne powikłania ze strony układu immunologicznego w odpowiedzi na stałą obecność silikonu w organizmie, w szczególności przypominające objawy fibromialgii. Teorie te nie doczekały się jednak żadnego naukowego uzasadnienia w postaci publikacji, a przeprowadzone badania statystyczne poddają je w poważną wątpliwość.

4. Rekonstrukcja piersi płatem mięśniowo-skórnym

  • Utrata czucia

Całkowita lub częściowa utrata czucia dotyczy zarówno miejsca z którego pobrano mięsień i skórę, jak i zrekonstruowanej piersi.

  • Martwica w obrębie przeszczepionego płata

Stan ten spowodowany jest niewystarczającym ukrwieniem przeszczepu i częściej zdarza się w przypadku rekonstrukcji z użyciem płata nieuszypułowanego (czyli całkowicie odciętego od miejsca dawczego).

Ta komplikacja pojawić się może po operacji z użyciem płata skórno-mieśniowego pobranego z brzucha (TRAM). W celu zapobieżenia jej, operator czasem wstawia w miejsce dawcze specjalną siatkę, wzmacniającą ścianę brzucha.

  • Ograniczenia ruchów kończyny górnej

To powikłanie związane jest z przeszczepem płata mięśnia najszerszego grzbietu. Upośledzenie ruchomości dotyczy ramienia i może prowadzić do problemów przy niektórych czynnościach, np. jeździe na nartach czy wstawaniu z podparciem. Tego typu zaburzenia wymagają leczenia przy pomocy odpowiednich zabiegów fizjoterapeutycznych.

  • Asymetria grzbietu

Po przeszczepieniu części mięśnia najszerszego grzbietu, plecy mogą wyglądać nieco niesymetrycznie (pozostaje wgłębienie w miejscu usuniętej części mięśnia).

  • Przewlekły ból pleców.

To powikłanie również może się pojawić po wytworzeniu i przeszczepieniu płata z mięśnia najszerszego grzbietu.

Od momentu wprowadzenia silikonowych implantów piersi upłynęło już ponad 40 lat. Do tej pory nie istnieją naukowe dowody, na niekorzystny wpływ jako mogą one wywierać na rozwój jakiejkolwiek choroby. Najpoważniejszym powikłaniem jest przykurcz torebkowy, występujący dość często oraz możliwość pęknięcia implantu. Jeżeli jednak popatrzymy na implant jak na sztuczny organ, która ma prawo się „popsuć” i wymagać interwencji lekarskiej, tak samo jak każda inna część naszego ciała, to możliwe powikłania przestają być argumentem mogącym odwieźć kobiety od dobrodziejstw rekonstrukcji piersi.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze