Przychodzi kobieta do lekarza i… o co zapytać ginekologa przy doborze antykoncepcji?
Rozmowa z dr Ewą Kuś, ginekologiem
1. Prezerwatywy, tabletki, implanty, systemy hormonalne… Wśród metod antykoncepcji można wybierać. Co według Pani jest ważne dla kobiet, jeżeli chodzi o rozwiązania antykoncepcyjne?
Kobiety oczekują przede wszystkim bezpieczeństwa, komfortu i wygody w stosowaniu antykoncepcji. Współcześnie decydują się na macierzyństwo w coraz późniejszym wieku, a rozpoczynają współżycie płciowe w coraz młodszym. Tak więc bardzo ważna jest dla nich wysoka skuteczność metody, czyli jak najwyższy wskaźnik Pearla. Dlatego coraz bardziej popularne stają się rozwiązania długoterminowe, które cechuje od 99,4 proc. do nawet 99,95 proc. (i) skuteczności, oraz uniknięcie powszechnego błędu stosowania.
2. Czy jest „uniwersalna” – najlepsza, taka „na zawsze” metoda antykoncepcji dla wszystkich kobiet?
Może kiedyś taka powstanie. Póki co nie ma jednej „uniwersalnej i najlepszej dla wszystkich kobiet” metody antykoncepcji. Do każdej pacjentki należy podejść indywidualnie, wysłuchać jej potrzeb, oczekiwań i zaproponować najlepszy dla niej sposób zabezpieczenia przed ciążą. Decyzję o zastosowaniu antykoncepcji każda kobieta powinna podjąć w porozumieniu ze swoim partnerem i lekarzem ginekologiem.
Które metody antykoncepcji są proponowane dla kobiet, mających problemy z tzw. rutynową antykoncepcją, czyli pamiętaniem o codziennym przyjmowaniu pigułek czy cotygodniowej zmianie plastra?
Najlepszą metodą antykoncepcji w tej grupie pacjentek jest hormonalna antykoncepcja długoterminowa, do której zaliczamy systemy wewnątrzmaciczne i implanty podskórne. To metoda o długim czasie działania, bo do 3 lub 5 lat, mająca najwyższą skuteczność. Co ważne, stosując ją, nie ma potrzeby pamiętania o codziennym lub cotygodniowym lub nawet comiesięcznym aplikowaniu kolejnej dawki.
3. Czyli „uwolnienie się od rutyny” w przypadku antykoncepcji stało się możliwe?
Współczesne Polki są coraz bardziej wymagające. ,,Rutynowa antykoncepcja” musi być stosowana systematycznie i oprócz tego, że kobieta musi pamiętać o jej stosowaniu, to potrzebuje na nią receptę, co wymaga częstych wizyt w gabinecie ginekologicznym. Nowoczesna antykoncepcja długoterminowa wprawdzie nie zwalnia kobiety z obowiązku corocznej wizyty u ginekologa, ale uwalnia od stresu w związku z błędami w dawkowaniu. Pozwala też zaoszczędzić czas poświęcany np. na odbieranie i realizowanie recept.
4. Na co kobieta powinna się przygotować w związku ze stosowaniem metod długoterminowych?
Niezależnie od metody antykoncepcji decyzja o jej zastosowaniu powinna być podjęta zawsze w porozumieniu z ginekologiem, który przeprowadzi dokładny wywiad dotyczący chorób przewlekłych, palenia tytoniu, obciążeń chorobami w rodzinie. Zmierzy ciśnienie tętnicze krwi, wykona cytologię, badanie ginekologiczne, USG narządu rodnego oraz badanie palpacyjne i USG piersi. Wybierając metodę długoterminową, nie wolno zapominać o regularnych corocznych wizytach u lekarza ginekologa.
5. Czym wyróżniają się takie metody hormonalnej antykoncepcji długoterminowej jak systemy wewnątrzmaciczne czy implanty podskórne?
Systemy wewnątrzmaciczne czy implanty podskórne są optymalną antykoncepcją dla kobiet, które przez najbliższe lata nie planują dzieci i którym zależy na wysokiej skuteczności metody. Ich atutami są również wygoda i komfort i stosowania. To dobre rozwiązanie dla kobiet, które nie pamiętają (bądź nie mają czasu, aby pamiętać) o systematycznym stosowaniu metod codziennych, cotygodniowych lub comiesięcznych.
6. Szybkie tempo życia sprawia, że nasze plany zmieniają się jak w kalejdoskopie. Czy antykoncepcja długoterminowa nie przeszkodzi kobiecie, jeżeli będzie gotowa na dziecko szybciej niż zakładała?
Zaletą nowoczesnej antykoncepcji długoterminowej jest to, że daje kobiecie możliwość wyboru i decyzji, w którym momencie swojego życia osobistego i zawodowego chce z niej skorzystać. W każdej chwili można zrezygnować z długoterminowej antykoncepcji i odzyskać płodność już w następnym cyklu.
7. Wróćmy jeszcze do momentu, kiedy kobieta zastanawia się nad wyborem metody antykoncepcji i przychodzi w związku z tym do lekarza. Czy chętniej sama zadaje pytania, czy raczej całkowicie zdaje się na lekarza?
Są pacjentki, które zgłaszają się do ginekologa i same chętnie zadają pytania. Czasami przychodzą już z gotową listą konkretnych pytań, mają określone oczekiwania i po wyjaśnieniu wątpliwości w zasadzie już wiedzą, którą metodę antykoncepcji chciałyby wybrać. Jednak większość pacjentek zgłasza potrzebę antykoncepcji i oczekuje, że to ginekolog przejmie inicjatywę i wybierze najwłaściwszą dla nich metodę.
8. O czym ginekolog powinien powiedzieć podczas takiej wizyty?
Bardzo ważne jest, aby ginekolog przedstawił i doradził metodę oraz dokładnie wytłumaczył, jak skutecznie ją stosować, a także poinformował o przeciwwskazaniach.
9. Czy kobieta powinna przedstawić lekarzowi informacje o swoim stanie zdrowia w trakcie rozmowy o doborze metody antykoncepcji? Jeżeli tak, to na co należy zwrócić szczególną uwagę?
Stan zdrowia pacjentki to dla ginekologa kluczowa informacja w trakcie rozmowy o doborze odpowiedniej metody antykoncepcji. Lekarz musi wziąć pod uwagę to, czy pacjentka choruje na choroby przewlekłe, np. nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, żółtaczkę, padaczkę, choroby wątroby, otosklerozę czy trombofilię. Bardzo istotne jest także, czy kobieta choruje lub chorowała na zakrzepicę bądź raka piersi. Bierze się również pod uwagę jej wiek, tryb życia oraz nałogi, zwłaszcza palenie papierosów.
10. Czy zdarza się, że kobieta przychodzi do gabinetu z partnerem i wspólnie z nim chce omówić metody antykoncepcji?
Obecnie coraz więcej mężczyzn razem z partnerką świadomie podejmuje decyzję o poczęciu dziecka lub o wyborze antykoncepcji. Kobiety częściej przychodzą do gabinetu z partnerem i wspólnie analizują przedstawione przez lekarza metody antykoncepcyjne.
11. Jeśli miałaby Pani polecić pacjentce „żelazny zestaw” pytań, które powinna zadać podczas wizyty, by mieć pewność, że dokonała najlepszego dla siebie wyboru, to na co powinna przede wszystkim zwrócić uwagę?
Pacjentka powinna uzyskać obszerną informację na temat wszystkich obecnie dostępnych metod oraz najnowszych trendów w antykoncepcji. Powinna także pytać o skuteczność danej metody, czas jej działania, objawy niepożądane oraz przeciwwskazania. Ponadto powinna ustalić ze swoim lekarzem plan wizyt kontrolnych oraz dowiedzieć się, jak mogą wyglądać jej krwawienia miesiączkowe w trakcie stosowania wybranej metody. Myślę, że istotny jest również czynnik ekonomiczny. Na przykład jednorazowe koszty antykoncepcji długoterminowej mogą wydawać się stosunkowo wysokie. Tymczasem, przeliczając je na okres działania tej formy antykoncepcji przez miesiące, a nawet lata jej stosowania, okazuje się, że rzeczywisty miesięczny wydatek jest znacznie niższy.
Dziękujemy za rozmowę!
L.PL.MKT.06.2015.2730
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.