Zmniejsza stłuszczenie wątroby. "To jedne z najlepiej przebadanych owoców"
Tłusta dieta, alkohol i brak ruchu powoli, ale skutecznie niszczą wątrobę – często w ciszy, bez bólu i wyraźnych objawów. Coraz więcej badań pokazuje jednak, że odpowiednio skomponowana dieta, w tym regularne jedzenie borówek bogatych w antyoksydanty, może realnie wspierać ten narząd, zmniejszać stłuszczenie i stan zapalny oraz pomagać w jego regeneracji.
Badania sugerują, że borówki mogą zmniejszać stłuszczenie wątroby
W tym artykule:
Tak wspierasz wątrobę
Wątroba przez lata znosi to, co jej fundujemy: tłustą, wysoko przetworzoną dietę, nadmiar cukru i alkoholu, leki "na własną rękę", przewlekły stres i brak ruchu. To wszystko sprzyja stłuszczeniu, stanowi zapalnemu, a z czasem nawet zwłóknieniu i marskości. Problem w tym, że wątroba długo nie boli, więc o tym, że ją przeciążamy, często dowiadujemy się dopiero z wyników badań albo wtedy, gdy jest już naprawdę źle.
Dobra wiadomość jest taka, że wątroba ma ogromny potencjał regeneracji – pod warunkiem, że przestaniemy jej szkodzić i zaczniemy ją wspierać. Pomaga ograniczenie alkoholu, redukcja masy ciała, więcej ruchu, ale też odpowiednia dieta: mniej tłuszczów trans i cukrów prostych, więcej warzyw, owoców, pełnych ziaren i antyoksydantów.
- W przeszłości zmiana sposobu odżywiania była jedynym sposobem leczenia chorób wątroby - mówi dr Zhaoping Li, MD, PhD, dyrektor Centrum Żywienia Człowieka i kierownik Oddziału Żywienia Klinicznego w David Geffen School of Medicine na UCLA. - Jakość i ilość spożywanego jedzenia są podstawą stanu wątroby.
Objawy zatrucia dioksynami
W tym kontekście szczególną uwagę zwracają borówki – niewielkie owoce bogate w antocyjany i inne związki przeciwzapalne, które mogą wspierać wątrobę w walce ze stresem oksydacyjnym. - Wykazano, że borówki chronią przed bliznowaceniem wątroby - przynajmniej w modelach zwierzęcych - podkreśla dr Ani Kardashian, hepatolog z Keck Medicine of USC.
Wpływ borówek na wątrobę
Borówki są wyjątkowo bogate w związki, które "odciążają" wątrobę od walki ze stresem oksydacyjnym i stanem zapalnym. Zawarte w nich antocyjany (barwniki nadające im granatowy kolor), flawonoidy i witamina C działają jak tarcza przeciw wolnym rodnikom, które uszkadzają komórki wątrobowe.
- Borówki to jedne z najlepiej przebadanych owoców pod względem ochrony wątroby i ich działanie naprawdę robi różnicę - mówi dr Anthony Martinez, hepatolog i profesor nadzwyczajny medycyny na Uniwersytecie w Buffalo.
Badania sugerują, że ekstrakty z borówek mogą zmniejszać stłuszczenie wątroby, hamować proces zapalny i poprawiać wrażliwość na insulinę, czyli działać dokładnie w tych obszarach, które są kluczowe w niealkoholowej chorobie stłuszczeniowej wątroby (NAFLD). W uproszczeniu: dzięki dużej dawce antyoksydantów borówki pomagają "uspokoić" przewlekły stan zapalny i spowalniają procesy prowadzące do uszkodzenia miąższu wątroby.
Drugi ważny aspekt to wpływ borówek na metabolizm i mikrobiotę jelitową. Regularne jedzenie tych owoców wiązano w badaniach z lepszą kontrolą glikemii, korzystnym profilem lipidowym (m.in. niższym poziomem "złego" LDL) oraz zmianami w składzie bakterii jelitowych sprzyjającymi produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych.
To wszystko pośrednio chroni wątrobę przed przeciążeniem – mniej gwałtownych skoków cukru, mniej trójglicerydów do "upakowania" w hepatocytach, mniej toksycznych substancji powstających w jelitach. Oczywiście same borówki nie wyleczą chorej wątroby, ale jako element diety śródziemnomorskiej lub ogólnie prozdrowotnego jadłospisu mogą realnie wspierać jej funkcję i regenerację.
Zapobiegają odkładaniu tłuszczu w wątrobie
Dobrym przykładem na wpływ borówek na wątrobę jest badanie Peng Xu i wsp., opublikowane w 2025 r. w czasopiśmie "Foods". Naukowcy podawali myszom z otyłością wywołaną dietą wysokotłuszczową ekstrakt z borówek bogaty w antocyjany i porównywali je z grupą, która dostawała tylko "tuczącą" dietę.
Okazało się, że u zwierząt suplementowanych borówkami było mniej tłuszczu odkładanego w wątrobie, mniejsze nasilenie stłuszczenia i stresu oksydacyjnego, a także korzystniejsze wyniki profilu lipidowego (m.in. niższe stężenia cholesterolu). Badacze wykazali też, że ekstrakt z borówek zmieniał skład mikrobioty jelitowej i metabolizm kwasów żółciowych, co pośrednio odciążało wątrobę.
Choć to model zwierzęcy, wyniki dobrze wpisują się w to, co sugerują inne prace – regularne spożywanie borówek (szczególnie bogatych w antocyjany) może wspierać ochronę wątroby przed stłuszczeniem i uszkodzeniami związanymi z niezdrową dietą.
Ile borówek jeść dziennie?
Nie ma jednej "magicznej" dawki borówek idealnej na wątrobę, ale patrząc na badania nad borówkami i zdrowiem metabolicznym, najczęściej mowa o porcji rzędu 50-150 g dziennie, czyli mniej więcej od ½ do 1 szklanki świeżych owoców. Taka ilość jest realna do zjedzenia na co dzień (np. do owsianki, jogurtu, koktajlu czy jako przekąska) i dostarcza sporej dawki antocyjanów oraz witaminy C, które mogą wspierać ochronę wątroby.
Ważna jest regularność – lepiej jeść niewielką porcję borówek codziennie lub kilka razy w tygodniu, niż rzadko, ale dużo. Trzeba też pamiętać, że borówki działają wspierająco tylko jako element całościowo zdrowej diety i stylu życia: nie zniwelują skutków nadmiaru alkoholu, bardzo tłustej diety czy otyłości, ale mogą być wartościowym elementem wspierającym zdrowie wątroby.
Marta Słupska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródło: mdpi.com/2304-8158/14/17/3121
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
