Może zwiastować raka. Tak było w przypadku Anny Przybylskiej
Rak trzustki jest jedną z najtrudniejszych do zdiagnozowania i leczenia chorób. Dla wielu pacjentów, u których zostanie wykryty w zaawansowanym stadium, oznacza wyrok śmierci. - Badań przesiewowych w kierunku raka trzustki nie ma i niestety pewnie długo nie będzie - mówi chirurg Michał Kazanowski.
1. "Ogromne wyzwanie diagnostyczne"
Z serii "Krajowych Profili dotyczących nowotworów 2023" przygotowanej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Komisję Europejską wynika, że ogólna umieralność z powodu chorób nowotworowych w Polsce jest o 15 proc. wyższa od średniej Unii Europejskiej.
Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne uznało w 2023 r. raka trzustki za najgorzej rokujący nowotwór. Tylko w 2020 r. zdiagnozowano go u 1747 mężczyzn oraz u 1808 kobiet - wynika z najnowszego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów "Nowotwory złośliwe w Polsce w 2020 roku".
Ta sama analiza wykazała, że w ciągu ostatnich 30 lat zapadalność i śmiertelność na raka trzustki wzrosły ponad dwukrotnie. Choroba stanowi piątą przyczynę zgonów wynikających z nowotworów złośliwych w Polsce u kobiet i szóstą u mężczyzn. Tylko w 2020 r. rak trzustki spowodował prawie 5 tys. zgonów wśród Polaków.
- Rak trzustki stanowi ogromne wyzwanie diagnostyczne, ponieważ bardzo często ma niemy przebieg kliniczny, a objawy, jeśli się pojawiają, najczęściej związane są z zaawansowaniem choroby - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Michał Kunkiel, onkolog kliniczny z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
2. Objawy, które powinny wzmóc czujność
- Badań przesiewowych w kierunku raka trzustki nie ma i niestety pewnie długo nie będzie, ponieważ nie jest to nowotwór, w którym możemy spodziewać się szybkiego i prostego narzędzia lub testu służącego diagnozie - podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Michał Kazanowski z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Lek. Michał Kunkiel wyjaśnia, że większość niepokojących symptomów raka trzustki jest długo bagatelizowanych.
Onkolog kliniczny wskazuje na objawy raka trzustki takie jak:
postępujące osłabienie,
brak apetytu,
utrata masy ciała,
biegunka,
nudności,
bóle okolicy lędźwiowej.
- Istnieją jednak sygnały, których wystąpienie powinno wzmóc czujność. Jednym z nich jest nowa diagnoza cukrzycy. Innym objawem, który może wskazywać na raka trzustki, jest zażółcenie powłok skórnych z towarzyszącym świądem skóry - wymienia specjalista.
Proces pojawienia się żółtaczki, czyli jednego z najbardziej charakterystycznych objawów raka trzustki, wyjaśnia chirurg. - Gdy guz zajmie przewód łączący wątrobę z dwunastnicą, dochodzi do zatamowania przepływu żółci z wątroby, co skutkuje nagromadzeniem bilirubiny w krwiobiegu. W konsekwencji może pojawić się żółtaczka - tłumaczy.
- Gdy dochodzi do naciekania nowotworu na nerwy, może pojawić się ból, który nie mija nawet po zażyciu środków przeciwbólowych. W późniejszym etapie rozwoju i ucisku na przewód pokarmowy mogą pojawić się wymioty oraz bóle brzucha nasilające się po posiłku - dodaje chirurg.
3. Rak trzustki potrafi się maskować
- Wczesna zmiana nowotworowa trzustki, w której możemy podjąć leczenie operacyjne, a wyniki podjętych przez nas działań są najbardziej skuteczne, zazwyczaj nie daje żadnych objawów - przypomina dr Kazanowski.
- Wiąże się to z lokalizacją narządu, który znajduje się w dużej odległości od naczyń i nerwów przewodu pokarmowego, dlatego objawy pojawiają się późno albo są na tyle niewyraźne, że pacjent nie widzi potrzeby diagnostyki dolegliwości, z jakimi się zmaga - dodaje chirurg.
Problemy żołądkowo-jelitowe mogą być manifestowane przez dziesiątki innych jednostek chorobowych, także tych w obrębie trzustki, ale nie tylko. Często objawy choroby są niejasne i łatwo pomylić je z innymi schorzeniami.
- Większość z nich może dotyczyć innych chorób w obrębie układu pokarmowego, jak choroba wrzodowa żołądka, kamica pęcherzyka żółciowego, stany zapalne trzustki. Te niecharakterystyczne objawy mogą maskować raka trzustki, a ich duża niespecyficzność i różnorodność przedłuża diagnostykę - zaznacza onkolog dr n. med. Michał Kunkiel.
Żółtaczka jest jednym z zauważalnych objawów raka trzustki
4. Depresja może zwiastować raka trzustki
Rak trzustki to choroba, która bywa niezwykle wyniszczająca. Choć częstość występowania problemów ze strony zdrowia psychicznego jest większa u pacjentów walczących z nowotworami w populacji ogólnej, ten rak jest pod tym względem wyjątkowy.
Brytyjscy naukowcy wykazali, że pacjenci z rakiem trzustki są narażeni na największe ryzyko wystąpienia depresji oraz lęku. Co więcej, u niektórych chorych depresja może poprzedzać diagnozę nowotworu.
Wyniki analiz eksperci opublikowali pod koniec kwietnia br. w "World Journal of Clinical Cases". Grupa badaczy podkreśliła, że rak trzustki jest nowotworem złośliwym, który charakteryzuje się największą częstością występowania ciężkiej depresji.
Autorzy badań wskazali, że depresja w przypadku tej choroby często nie jest skutkiem, a może być objawem, który później wpływa na rozwój innych symptomów choroby, np. utratę apetytu.
5. Mija dziewięć lat od śmierci Anny Przybylskiej
Z depresją zmagała się uwielbiana przez Polaków aktorka, która również walczyła z rakiem trzustki. Anna Przybylska zmarła 5 października 2014 r. w wieku zaledwie 36 lat. W jej przypadku depresja poprzedziła diagnozę choroby onkologicznej.
Aktorka regularnie monitorowała swój stan zdrowia, badała się i dbała o dietę oraz aktywność fizyczną. Utratę kilogramów, która zwiastowała nowotwór, początkowo tłumaczyła stresem oraz obowiązkami wynikającymi z opieki nad trójką dzieci.
Przybylska wiedziała, że znajduje się w grupie ryzyka, ponieważ ten sam nowotwór przyczynił się do śmierci jej ojca. Eksperci z Penn Medicine wskazują, że około 10 proc. przypadków raka trzustki ma charakter dziedziczny.
Dwa geny kojarzone głównie z większym ryzykiem raka piersi, czyli BRCA1 oraz BRCA2, mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu trzustki w rodzinie, dlatego tak istotne jest poznanie historii chorób nowotworowych wśród najbliższych.
W przypadku zmarłej aktorki guz trzustki rozwinął się głęboko między głową a trzonem narządu, co utrudniło diagnozę, ponieważ objawy pojawiły się bardzo późno.
Patrycja Pupiec, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.