Osteoporoza wtórna
Osteoporoza wtórna to rodzaj osteoporozy, który pojawia się jako powikłanie stanu chorobowego lub następstwo pewnego stylu życia. Leczenie osteoporozy wtórnej niekiedy stanowi dla lekarzy duże wyzwanie – konieczne jest bowiem leczenie choroby wywołującej osteoporozę przy jednoczesnym przeciwdziałaniu utracie masy kostnej. Choroba może pojawić się u ludzi w każdym wieku, przy czym jest szczególnie niebezpieczna w przypadku dzieci, ponieważ może spowodować trwałe uszkodzenia kości. W rezultacie może dojść do zaburzeń wzrostu oraz niepełnosprawności.
1. Przyczyny osteoporozy wtórnej
Osteoporoza pojawia się, gdy następuje zaburzenie naturalnej równowagi pomiędzy resorpcją kości oraz formowaniem się nowych kości. Organizm zaczyna rozkładać kości, nie zastępując ich nowymi, co powoduje utratę masy kostnej. Stan ten prowadzi do zwiększenia kruchości kości, której następstwem są między innymi złamania. Gdy dochodzi do pęknięcia kości, proces ich gojenia wydłuża się. Kości mogą zrastać się niewłaściwie, ponieważ ciało chorego nie ma zdolności do odbudowy kości w prawidłowy sposób. Mimo iż osteoporoza częściej występuje u osób w średnim wieku i starszych, wtórna osteoporoza może zaatakować osoby w każdym wieku.
Do powstawania osteoporozy przyczynia się przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza tych stosowanych w chorobach przewlekłych, które mają niekorzystne działanie na mineralizację kośćca. Choroba może pojawić się również w związku z zaburzeniami układu hormonalnego. Hormony odpowiedzialne za gospodarkę wapniowo-fosforanową, wydzielane przez przytarczyce, mogą zaburzać uwapnienie kości.
Do przyczyn osteoporozy wtórnej zaliczają się również:
- zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego (np. po usunięciu żołądka),
- choroby nerek,
- choroby reumatyczne,
- choroby układu oddechowego,
- choroby szpiku.
Wśród leków zwiększających ryzyko zachorowania prym wiodą sterydy. Przewlekła sterydoterapia hamuje kościotworzenie i przyczynia się do powstawania ubytków tkankowych. Osteoporoza wtórna może rozwinąć się także u osób nadużywających alkoholu i palących papierosy.
2. Objawy i leczenie osteoporozy wtórnej
Osteoporoza to podstępna choroba, która może nie ujawniać się przez długi czas. Wielu chorych dowiaduje się o niej dopiero po złamaniu kości. Złamania kręgowe są bolesne, a ich leczenie może zająć kilka miesięcy. W ciężkich postaciach osteoporozy kręgi stają się tak kruche, że mogą same zapaść się nawet bez jakiegokolwiek urazu. W takiej sytuacji wzrost chorego może zacząć maleć. Mogą również pojawić się fizyczne ułomności, na przykład garb (kifoza). Kifoza może powodować silny ból, łaskotanie, drętwienie oraz osłabienie.
W miarę jak osteoporoza atakuje kręgi, długość górnej części ciała chorego może się zmniejszać, a żebra zaczynają opadać w stronę bioder. Wówczas może dojść do ucisku narządów wewnętrznych i wybrzuszenia brzucha. Ograniczenie przestrzeni płuc może utrudniać oddychanie. Symptomy te mogą znacznie pogorszyć jakość życia chorego. Zmiany w wyglądzie negatywnie wpływają na samoocenę pacjenta, a niepełnosprawność może wymuszać rezygnację z wielu wykonywanych wcześniej czynności.
W leczeniu osteoporozy wtórnej najczęściej wykorzystuje się: heparynę, metotreksat (w wysokich dawkach), leki antyestrogenowe (np. tamoksyfen), a także cyklosporynę.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.