Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Łapczyńska

Poród naturalny – przebieg porodu, pozycje ciała, zalety

Poród naturalny odbywa się między 37. a 42. tygodniem ciąży
Poród naturalny odbywa się między 37. a 42. tygodniem ciąży (123rf.com)

Poród naturalny to taki, który przebiega pod wpływem czynności skurczowej macicy i hormonów produkowanych przez organizm kobiety. W czasie porodu nie ma interwencji farmakologicznych i medycznych, do których zalicza się: podanie oksytocyny – hormonu wywołującego poród, podanie znieczulenia, zastosowanie kleszczy, próżnociągu lub cesarskiego cięcia. Jak wygląda poród naturalny? Ile trwa?

spis treści

1. Przebieg porodu naturalnego

Poród naturalny to poród fizjologiczny, w trakcie którego dziecko w położeniu główkowym, wydostaje się na świat przez kanał rodny kobiety. Rozpoczyna się bez wspomagania, między 37. a 42. tygodniem ciąży.

Poród naturalny może odbyć się nie tylko w szpitalu, ale też w domu przy pomocy położnej. W odróżnieniu od porodu drogami natury nie wymaga metod indukcji, czy ingerencji medycznych. Zamiast nich stosuje się jednak czasem różne nieinwazyjne metody, które pomagają łagodzić ból matki.

Zobacz film: "O czym warto pamiętać przed i po porodzie?"

Jak przebiega poród naturalny?

Rozpoczyna się w momencie, gdy skurcze macicy występują regularnie i powtarzają się co 10 minut. To właśnie dzięki nim szyjka macicy się rozwiera. Gdy rozwarcie szyjki macicy jest pełne, pojawiają się skurcze parte, które pozwalają na urodzenie dziecka. Poród naturalny kończy się dopiero w momencie urodzenia łożyska.

2. Fazy porodu naturalnego

Jak wygląda poród krok po kroku? Przebieg porodu naturalnego można podzielić na kilka etapów, które poprzedzone są często pojawieniem się niewielkiej ilości śluzu o lekko różowym zabarwieniu – jest to czop śluzowy zamykający szyjkę macicy, który odpada przed rozpoczęciem skurczów. Wyróżnia się 4 główne fazy porodu naturalnego, zwane okresami.

2.1. I faza porodu naturalnego

Pierwsza faza porodu naturalnego (okres rozwierania się szyjki macicy) to czas stopniowego rozwierania się ujścia wewnętrznego i zewnętrznego szyjki macicy. Dzieli się na fazę utajoną (rozwarcie szyjki macicy do 4 cm) i fazę aktywną (pełne rozwarcie).

U kobiet rodzących po raz pierwszy ten etap trwa zazwyczaj do osiemnastu godzin, natomiast u kobiet, które już wcześniej rodziły, często nie przekracza dwunastu godzin.

Na tym etapie porodu kobieta może spacerować, brać prysznic, kąpać się w wannie lub przyjmować dowolną pozycję, w której będzie jej najwygodniej. Zazwyczaj najbardziej jej odpowiada leżenie na boku. Na tym etapie ważne jest odpowiednie oddychanie, zwłaszcza podczas skurczów. Dzięki temu zapewnia się odpowiedni dopływ tlenu i oszczędza siły na kolejne etapy porodu. Pod koniec tego okresu dochodzi do przerwania ciągłości błon płodowych.

2.2. II faza porodu naturalnego

Całkowite rozwarcie ujścia zewnętrznego szyjki macicy oznacza, że rozpoczął się drugi etap porodu naturalnego. Jest to tzw. okres rodzenia dziecka.

Jak rodzi się dziecko? Skurcze porodowe przechodzą tu w skurcze parte, do których dołączają skurcze mięśni brzucha. To właśnie dzięki skurczom partym dziecko przesuwa się w kanale rodnym. Jego główka zaczyna naciskać na tkanki krocza, stopniowo je rozciągając. Główka wyłania się powoli. Tuż po jej ukazaniu się pojawiają się też barki, a następnie reszta ciałka.

Ta faza trwa od piętnastu minut do półtorej godziny (u wieloródki) lub dwóch godzin (pierwszy poród). Na tym etapie najważniejsze jest odpowiednie oddychanie i wspomaganie parcia.

2.3. III faza porodu naturalnego

Trzeci etap porodu naturalnego to okres wydalania łożyska. Na tym etapie następuje wydalenie popłodu (błon płodowych i łożyska), który położna lub lekarz ogląda i ocenia, czy jest kompletny.

Ma on miejsce tuż po urodzeniu dziecka i trwa do trzydziestu minut.

2.4. IV faza porodu naturalnego

Ostatni etap to czas poporodowy, który obejmuje dwie godziny od narodzin dziecka. W tym czasie macica obkurcza się, zaciskając naczynia krwionośne. Jest to okres ścisłej obserwacji położnicy oraz czas na kontakt "skóra do skóry".

Pęknięte lub nacięte krocze zostaje zszyte, kanał rodny skontrolowany i w razie urazów również zaopatrzony. Położna nadzoruje także stan ogólny kobiety (tętno, ciśnienie krwi, temperaturę), kontroluje obkurczanie się macicy i ewentualne krwawienie z dróg rodnych.

Poród naturalny - zdjęcia
Poród naturalny - zdjęcia

Początkiem porodu jest moment wystąpienia bóli wywołanych skurczami macicy.

zobacz galerię

3. Pozycje ciała w trakcie porodu naturalnego

W pierwszym okresie porodu dziecka rodząca może przyjmować dowolną pozycję ciała – najchętniej wybiera takie, które przynoszą ulgę w bólach. Może to być pozycja siedząca z oparciem, siedzenie na piłce lub dowolna inna. Przydatna może też się okazać relaksująca kąpiel, mająca właściwości uśmierzające ból.

W drugim okresie porodu naturalnego możliwe są bardzo różne pozycje rodzącej. W praktyce obecnie najczęściej stosowana jest pozycja leżąca, jako dająca położnej i położnikowi najlepszą możliwość nadzorowania przebiegu porodu i szybkiej interwencji w razie komplikacji.

Jednakże kobieta nie powinna być zmuszana do rodzenia w pozycji horyzontalnej, jeśli woli inną, np. stojącą lub kolankowo-łokciową.

4. Regeneracja po porodzie naturalnym

W regeneracji po porodzie siłami natury (poród SN) istotną rolę odgrywa:

  • odpowiednia pielęgnacja krocza (higiena intymna, dostęp do świeżego powietrza, przewiewna bielizna wykonana z naturalnych materiałów),
  • korzystanie z prysznica, unikanie długich kąpieli,
  • powstrzymywanie się od współżycia (ok. 6 tygodni po porodzie),
  • unikanie dźwigania, nadmiernego wysiłku fizycznego,
  • odpowiednia dieta (nieprzetworzone produkty, zdrowe i wysoko odżywcze dania, owoce, warzywa)
  • właściwe nawodnienie,
  • odpoczynek i sen,
  • umiarkowana ilość zdrowego ruchu (np. spacery),
  • delikatne ćwiczenia przeciwzakrzepowe,
  • ćwiczenie mięśni Kegla.

Pierwsze tygodnie po porodzie fizjologicznym to dla wielu mam czas sprzecznych, często trudnych emocji. Dlatego też dobrze jest (o ile to możliwe) korzystać ze wsparcia partnera oraz bliskich osób.

5. Zalety porodu naturalnego

Poród siłami natury jest zarówno dla matki, jak i dziecka rozwiązaniem najbezpieczniejszym. Każda kobieta jest inna, więc trudno przewidzieć, w jaki sposób jej organizm zareaguje na podanie niektórych leków, w tym środków znieczulających i czy w wyniku tego nie dojdzie do zaburzenia fizjologicznego przebiegu porodu lub wstrzymania akcji porodowej.

Inne zalety porodu naturalnego to:

  • mniejsza inwazyjność niż w przypadku cesarskiego cięcia,
  • niższe ryzyko depresji poporodowej,
  • szybsza regeneracja kobiety po porodzie,
  • lepsze pobudzenie laktacji,
  • szybki kontakt „skóra do skóry”, szybsze rozpoczęcie karmienia naturalnego,
  • możliwość porodu rodzinnego,
  • możliwość porodu w domu,
  • mniejsze ryzyko wystąpienia w przyszłości niektórych chorób u dziecka, np. alergii, astmy (kontakt z florą bakteryjną matki ma znaczenie w budowaniu odporności),
  • rzadsze problemy z oddychaniem u malucha (ucisk na klatkę piersiową w trakcie przeciskania przez kanał szyjki macicy pozwala dziecku pozbyć się płynu owodniowego z dróg oddechowych),
  • wsparcie procesów integracji sensorycznej u dziecka.

Choć poród naturalny ma wiele zalet, to jednak część kobiet obawia się bólu porodowego i wybiera znieczulenie zewnątrzoponowe. Decyzję o podaniu znieczulenia można jednak pozostawić do czasu, gdy będzie już pewne, czy jest to potrzebne, czy też nie.

Warto także pamiętać, że w niektórych przypadkach podanie znieczulenia nie jest kwestią wyboru, ale konieczności. Ma to miejsce, gdy bóle porodowe są na tyle silne, że uniemożliwiają współpracę z personelem medycznym. Obecnie ryzyko powikłań i komplikacji, których przyczyną jest podane znieczulenie, jest znacznie mniejsze niż kiedyś, ze względu na wprowadzenie bezpieczniejszych środków znieczulających.

Niekiedy też przebieg porodu naturalnego lub pojawienie się nieprawidłowości decyduje o tym, że kobieta musi poddać się cesarskiemu cięciu. W każdym przypadku charakter porodu powinien być dostosowany do indywidualnej sytuacji.

6. Poród naturalny – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do porodu naturalnego może być:

7. Jak przygotować się do porodu naturalnego?

Do porodu naturalnego należy odpowiednio się przygotować. Przyszła mama powinna zadbać zarówno o swoją kondycję fizyczną, stan zdrowia, jak i psychikę. Ważne jest też odpowiednie przygotowanie pod względem materialnym.

Przygotowanie do porodu naturalnego powinno objąć m.in.:

W psychicznym przygotowaniu się do porodu pomóc może także wsparcie osoby bliskiej, fachowa literatura, czy uczęszczanie do szkoły rodzenia.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Cesarskie cięcie
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze