Skutki antykoncepcji hormonalnej

Stosowanie antykoncepcji, szczególnie antykoncepcji hormonalnej, nie jest obojętne dla organizmu. Niejednokrotnie źle dobrana metoda lub jej nieodpowiednie zastosowanie niesie za sobą groźne konsekwencje. Niniejszy artykuł przedstawia najczęstsze powikłania związane ze stosowaniem metod antykoncepcyjnych. Idealna antykoncepcja to taka, która jest bardzo skuteczna, wygodna, prosta w stosowaniu i bezpieczna dla organizmu. Niestety, jak dotąd nie wynaleziono środka zapobiegającego ciąży, który spełniałby te wszystkie warunki jednocześnie. Zazwyczaj jest niestety tak, że jeśli metoda antykoncepcyjna jest wysoce skuteczna, to z jednej strony w dużym stopniu wpływa na organizm i co za tym idzie – pociąga za sobą skutki uboczne i potencjalne zagrożenia. Z drugiej strony środki antykoncepcyjne obojętne dla organizmu nie mają zazwyczaj dużej skuteczności i nie zawsze można na nich polegać.

1. Wybór metody antykoncepcji

A zatem antykoncepcja może nieść zagrożenia zdrowotne. Rodzaj i skala tego zagrożenia zależą oczywiście od metody zapobiegania ciąży. Niektóre skutki uboczne sprowadzać się będą np. do podrażnienia błony śluzowej pochwy (w przypadku kremów plemnikobójczych), jednak inne mogą być nawet zagrożeniem życia (zawał serca przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej).

1.1. Prezerwatywa

Zobacz film: "Jak wybrać odpowiednią antykoncepcję?"

Prezerwatywa zasadniczo to środek antykoncepcyjny, którego używanie nie pociąga za sobą powikłań zdrowotnych. Biorąc pod uwagę dosyć dużą skuteczność w zapobieganiu ciąży – nie dziwi fakt, że prezerwatywa zyskała na całym świecie ogromną popularność! Jednym z niewielu skutków ubocznych stosowania kondomu może być uczulenie na lateks, jednak tak naprawdę nie zdarza się to często. Poza tym w takiej sytuacji zakupić można prezerwatywy wykonane z materiału innego niż lateks, które osoba uczulona będzie mogła bez obaw stosować.

1.2. Środki plemnikobójcze

Nie są znane żadne poważne skutki uboczne stosowania środków plemnikobójczych. Zazwyczaj są one dobrze tolerowane, niekiedy tylko powodując podrażnienie błony śluzowej pochwy. Jeśli kobieta po zastosowaniu takiego środka czuje dyskomfort, to po prostu powinna spróbować innego kremu plemnikobójczego. Niektóre osoby stosują krem plemnikobójczy w połączeniu z prezerwatywą – wcześniej trzeba sprawdzić w ulotce, czy dany preparat nie ma właściwości uszkadzających prezerwatywę.

1.3. Spirala, czyli wkładka wewnątrzmaciczna

Spirala, czyli wkładka wewnątrzmaciczna, to środek antykoncepcyjny o dużej skuteczności, jednak posiadający jednocześnie sporo możliwych działań ubocznych, np.:

• Krwawienia, nasilenie miesiączek– pomijając fakt, że nasilone krwawienia mogą niepokoić kobietę i powodować dyskomfort, to do tego mogą spowodować albo pogłębić istniejącą wcześniej niedokrwistość. Jeśli nasilonym krwawieniom towarzyszy małe spożycie mięsa i produktów zawierających żelazo, to niedokrwistość staje się jeszcze bardziej prawdopodobna.
• Przebicie macicy – występuje rzadko, zazwyczaj podczas zakładania wkładki. Jest to poważne powikłanie – może doprowadzić do zapalenia otrzewnej (groźny dla życia stan). Uszkodzenie macicy może w przyszłości bardzo utrudnić lub uniemożliwić zajście w ciążę i jej donoszenie.
• Zapalenia przydatków – przydatki to np. jajniki, jajowody. Zapalenie przydatków to dość poważna choroba przebiegająca z bólem podbrzusza i gorączką oraz czasami upławami. Może doprowadzić do zrostów, czyli powstania przeszkód w jajowodach, co poważnie utrudnia zajście w ciążę. Obecność spirali w jamie macicy zwiększa ryzyko zapalenia przydatków, dlatego lepiej, by nie stosowały jej kobiety planujące w przyszłości potomstwo!
• Poronienie przebiegające z sepsą – może dojść do niego w tych nielicznych przypadkach, kiedy pomimo obecności spirali kobieta zajdzie w ciążę i spirala nie zostanie usunięta wystarczająco szybko. Takie poronienie może przebiegać z sepsą, która może być zagrożeniem dla życia. W przypadku kiedy kobieta wystarczająco szybko zorientuje się, że jest w ciąży i wkładka wewnątrzmaciczna zostanie usunięta, nie wystąpią groźne powikłania – zarówno matka, jak i płód będą bezpieczne.

Niepokojące objawy przy spirali wewnątrzmacicznej

Zgłoś się do lekarza, kiedy wystąpią u Ciebie:

• Silniejsze niż dotąd krwawienie miesiączkowe.
• Krwawienie w czasie, w którym nie powinna wystąpić miesiączka.
• Ciągłe zmęczenie, bladość, senność, nadmierne wypadanie włosów – to mogą być objawy niedokrwistości.
• Ból brzucha.
• Częste pobolewania podbrzusza i podwyższona temperatura.
• Brak miesiączki w spodziewanym czasie – zrób test ciążowy! Spirala to metoda o wysokiej skuteczności, ale u 2–3 kobiet na 100 stosujących spiralę w ciągu roku może dojść do ciąży.

2. Antykoncepcja hormonalna

• pigułki antykoncepcyjne dwuskładnikowe i jednoskładnikowe (tzw. minipigułka),
• plastry antykoncepcyjne,
• antykoncepcyjny krążek dopochwowy,
• implant,
• zastrzyki hormonalne,
• pigułka „72 godziny po”.

Antykoncepcja hormonalna ma bardzo dużą skuteczność, ale także liczne działania niepożądane. Jest wygodna i daje dużą ochronę przed niechcianą ciążą, ale nie każdy powinien ją stosować! Jeśli u kobiety stosującej jedną z metod antykoncepcji hormonalnej wystąpiły poważne skutki uboczne, to trzeba się liczyć z wystąpieniem podobnych problemów podczas stosowania innych środków z tej grupy! A zatem jeśli tabletki antykoncepcyjne wywołały u ciebie duszność, to trzeba się poważnie zastanowić przed zastosowaniem np. plastrów antykoncepcyjnych!

2.1. Zagrożenia stosowania antykoncepcji hormonalnej

• Silne bóle głowy.
• Zmiany nastroju, drażliwość, depresja.
• Zwiększony apetyt (w takiej sytuacji trudno jest utrzymać masę ciała…).
• Wzrost ciśnienia tętniczego.
• Mniejsza ochota na seks (czyli obniżone libido).
• Zawał serca.
• Udar mózgu.
• Zakrzepica żylna – może skutkować poważnymi dla zdrowia i życia konsekwencjami.
• Zwiększone ryzyko raka szyjki macicy i raka piersi.
• Kamica dróg żółciowych.
• Nowotwory wątroby.
• Powiększenie mięśniaków macicy.
• Zmniejszona tolerancja glukozy – to stan poprzedzający cukrzycę.

2.2. Niepokojące objawy przy antykoncepcji hormonalnej

Zgłoś się do lekarza i rozważ zaprzestanie zażywania antykoncepcji, gdy zauważysz u siebie:

• Ból w klatce piersiowej (np. za mostkiem).
• Duszność.
• Odksztuszanie krwi.
• Kłopoty z widzeniem.
• Zawroty głowy.
• Zasłabnięcia, omdlenia.
• Silne bóle nóg.
• Guzek piersi.
• Plamienia w środku cyklu, plamienia po stosunku.
• Myśli samobójcze.
• Ból pod prawym żebrem występujący po tłustych posiłkach.

W przypadku wystąpienia poważnych działań ubocznych podczas stosowania tabletek lub plastrów należy zaprzestać ich używania. Implant antykoncepcyjny należy usunąć – robi to lekarz. Problem pojawia się przy stosowaniu zastrzyków hormonalnych – nie można zapobiec ich działaniu, trzeba czekać, aż przestaną działać!

Kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną i palące tytoń są szczególnie narażone na groźne dla życia powikłania, takie jak zawał serca i udar mózgu – zwłaszcza jeśli mają więcej niż 35 lat.

Pigułka „72-godziny po” zawiera dużą dawkę hormonów i powinna być stosowana tylko w „sytuacjach awaryjnych” (i nie mogą się one zdarzać zbyt często). Może spowodować zaburzenia cyklu miesięcznego trwające nawet 2–3 miesiące.

W przypadku występowania w rodzinie raka piersi kobieta powinna się poważnie zastanowić nad rozpoczęciem stosowania antykoncepcji hormonalnej, gdyż może ona jeszcze bardziej zwiększać ryzyko nowotworu. Ewentualne stosowanie w takim wypadku antykoncepcji hormonalnej powinno się wiązać z bardzo częstymi i regularnymi kontrolami oraz bardzo dokładną samokontrolą (samodzielne badanie piersi).

2.3. Osoby szczególnie narażone przy antykoncepcji hormonalnej

Osoby, u których stwierdzono:

• Zwiększone stężenie lipidów we krwi.
• Nadciśnienie.
• Otyłość.
• Cukrzycę.
• Depresję.
• Żylaki kończyn dolnych albo rodzinne predyspozycje do ich występowania.
• Rodzinne predyspozycje do rozwoju raka piersi, raka szyjki macicy.

Antykoncepcja hormonalna jest wysoce skuteczna, ale nie pozostaje obojętna dla organizmu, dlatego nie wszystkie kobiety mogą stosować hormonalne środki zapobiegające ciąży.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.