Spiroergometria - wskazania, przeciwwskazania, przebieg
Spiroergometria (CPET) to badanie medyczne, pozwalające na ocenę tolerancji wysiłku fizycznego przez układ krążenia, oddechowy oraz mięśnie. Spiroergometria ma wysoką wartość diagnostyczną, umożliwia przede wszystkim wiarygodne określenie stanu pacjenta, ocenę skuteczności leczenia oraz kwalifikację do rehabilitacji czy przeszczepu. Czym charakteryzuje się spiroergometria?
1. Co to jest spiroergometria?
Spiroergometria (test wysiłkowy sercowo-płucny, CPET) to badanie medyczne, sprawdzające odpowiedź układu oddechowego, krążenia oraz mięśniowego na wysiłek fizyczny.
Spiroergometria to połączenie próby wysiłkowej z analizą gazów oddechowych, wykonywana jest w specjalnej pracowni pod stałym zapisem EKG.
CPET umożliwia jednoczesną ocenę odpowiedzi układu oddechowego, krążenia, nerwowego, a także metabolizmu i mięśni szkieletowych na wykonywane ćwiczenie.
Spiroergometria początkowo była wykonywana w badaniach naukowych, obecnie stosowana jest coraz częściej, ze względu na to, że ocena stanu zdrowia jest bardziej wiarygodna w czasie wysiłku niż stanu spoczynku.
W trakcie testu wysiłkowego sercowo-płucnego stale monitoruje się zużycie tlenu i produkcję dwutlenku węgla, wentylację minutową, EKG, ciśnienie tętnicze oraz oksymetrię.
2. Wskazania do spiroergometrii
Spiroergometria służy do oceny tolerancji wysiłku, czyli określenia ograniczeń lub problemów z wydolnością organizmu.
Pomaga w określeniu przyczyny złego samopoczucia w czasie aktywności, biorąc pod uwagę funkcjonowanie serca i płuc. CPET pozwala również na ocenę wydolności i rokowań w przypadku niewydolności serca, wspomaga kwalifikację do przeszczepu oraz rehabilitacji kardiologicznej.
Spiroergometria stosowana jest również do diagnostyki chorób układu oddechowego, hipoksemii wysiłkowej oraz oceny skuteczności leczenia.
Badanie ma też wysoką wartość w przypadku wysiłkowej astmy oskrzelowej, kwalifikacji do przeszczepu płuc, oceny stopnia niepełnosprawności oraz stanu pacjenta przed zabiegiem chirurgicznym.
3. Przeciwwskazania do badania spiroergometrycznego
Przeciwwskazania dzieli się na bezwględne i względne, pierwsze zabraniają wykonania CPET u pacjenta, gdy pozostałe wymagają zgody lekarza prowadzącego.
Bezwzględne przeciwwskazania to:
- świeży zawał serca,
- ostry zator tętnicy płucnej,
- niestabilna dławica piersiowa,
- niewyrównane zaburzenia rytmu serca,
- niewydolność serca,
- ciężkie zwężenie zastawki aortalne,
- ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia,
- czynne zapalenie wsierdzia,
- niewyrównana nadczynność tarczycy,
- niepełnosprawność ruchowa.
Względne przeciwwskazania to:
- migotanie przedsionków,
- tachyarytmia,
- bradyarytmia,
- zaawansowany blok przedsionkowo-komorowy,
- zaburzenia elektrolitowe,
- zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej,
- umiarkowana stenoza aortalna,
- kardiomiopatia przerostowa,
- upośledzenie umysłowe.
4. Przebieg spiroergometrii
Spiroergometria wymaga przestronnej pracowni, zawierającej sprzęt treningowy, system do analizy gazów oddechowych oraz sprzęt do resuscytacji. Konieczna jest też obecność personelu medycznego.
Badanie spiroergometryczne najlepiej wykonywać w stroju sportowym, na 12 godzin przed nie należy podejmować intensywnego wysiłku, a na 8 godzin przed zrezygnować z palenia papierosów.
Do testu najlepiej podchodzić po lekkim posiłku, zjedzonym 2 godziny przed CPET. Badanie zajmuje około 30 minut i odbywa się na cyklometrze lub bieżni.
Pacjent musi rozebrać się od pasa w górę, ponieważ do klatki piersiowej podłączana jest aparatura, dodatkowo konieczne jest założenie silikonowej maski na twarz.
Chory wykonuje ćwiczenie oddychając przez maseczkę, parametry są zapisywane na komputerze, a także monitorowane przez lekarza prowadzącego.
Obciążenia zwiększa się stopniowo aż do uzyskania maksimum wydolnościowego. Lekarz w każdej chwili może zadecydować o przerwaniu badania.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
