Popularny składnik napojów wpływa szkodliwie na nerki. Naukowcy potwierdzają

Słodzone napoje gazowane kojarzą się głównie z dodatkową porcją kalorii i ryzykiem próchnicy, ale ich wpływ na pracę organizmu jest znacznie głębszy. Naukowcy wzięli pod lupę popularny składnik tych napojów, syrop glukozowo-fruktozowy (HFCS), i pokazali, że już jedna duża szklanka takiego napoju może w krótkim czasie zaburzyć pracę naczyń krwionośnych w nerkach.

Słodkie napoje mogą wpływac szkodliwie na nerkiSłodkie napoje mogą wpływac szkodliwie na nerki
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Magdalena Pietras

Jak wyglądało badanie?

Naukowcy chcieli sprawdzić, czy po wypiciu napoju słodzonego syropem glukozowo-fruktozowym naczynia krwionośne w nerkach mocniej się zwężają niż po wypiciu zwykłej wody. Wyniki przedstawiono w artykule "High-fructose corn syrup-sweetened soft drink consumption increases vascular resistance in the kidneys at rest and during sympathetic activation" opublikowanym w "American Journal of Physiology-Renal Physiology".

W pierwszej części badania 13 zdrowych osób wykonywało tzw. cold pressor test – zanurzało rękę w bardzo zimnej wodzie. Taki bodziec mocno "uruchamia" układ współczulny, czyli część układu nerwowego odpowiedzialną m.in. za reakcję na stres. Test wykonywano dwa razy:

  • przed wypiciem 500 ml odgazowanego napoju z HFCS lub wody,

  • oraz 30 minut po wypiciu napoju.

W drugiej części badania, z udziałem 12 ochotników, próbowano wyjaśnić, skąd biorą się zaobserwowane zmiany. Uczestnicy wypijali po 500 ml jednego z napojów:

  • wody,

  • napoju ze sztucznym słodzikiem (próba Diet),

  • napoju słodzonego zwykłym cukrem (próba Sucrose),

  • napoju słodzonego HFCS (próba HFCS).

Napoje celowo dobrano tak, by smakowały podobnie i zawierały tyle samo kofeiny. Następnie za pomocą badania USG dopplerowskiego sprawdzano, jak krew przepływa przez naczynia w nerkach. Na tej podstawie liczono tzw. opór naczyniowy, czyli to, jak bardzo naczynia "stawiają opór" przepływającej krwi.

Co udało się zaobserwować?

Wyniki nie pozostawiały większych wątpliwości. Po wypiciu napoju słodzonego syropem glukozowo-fruktozowym naczynia w nerkach bardziej się "zaciskały" – zarówno w spoczynku, jak i podczas próby z zimną wodą – niż po wypiciu zwykłej wody.

W drugiej części badania potwierdzono, że taki efekt pojawia się tylko po napoju z HFCS. Nie zaobserwowano go ani po wodzie, ani po napoju ze sztucznym słodzikiem (Diet), ani po napoju słodzonym zwykłym cukrem (sacharozą).

Jednocześnie w grupie HFCS stwierdzono większy wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi oraz wyższy poziom kopeptyny, która jest wskaźnikiem działania hormonu wazopresyny. Naukowcy uznali więc, że to właśnie połączenie podwyższonego kwasu moczowego i wazopresyny najprawdopodobniej odpowiada za silniejszy skurcz naczyń w nerkach – a nie kofeina czy sama "gęstość" napoju.

Jakie ma to znaczenie dla zdrowia?

Badanie pokazało, że wypicie 500 ml popularnego napoju gazowanego słodzonego syropem glukozowo-fruktozowym już w ciągu 30 minut powoduje wyraźne "zaciśnięcie" naczyń krwionośnych w nerkach. Ten efekt staje się jeszcze silniejszy, gdy organizm jest w lekkim stresie, czyli wtedy, gdy mocniej pracuje układ współczulny.

Szczególny niepokój budzi to w przypadku osób, które już mają przewlekle pobudzony układ współczulny, na przykład z powodu przewlekłej choroby nerek, cukrzycy typu 2 czy otyłości.

Naukowcy zwracają uwagę, że częste picie napojów słodzonych HFCS może teoretycznie utrzymywać naczynia w nerkach w stanie przewlekłego skurczu, przez co stają się one bardziej podatne na uszkodzenia spowodowane miejscowym niedokrwieniem.

Jak przypominają autorzy pracy, "chroniczne nadmierne spożycie fruktozy było już wcześniej wiązane z chorobami nerek".

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. American Journal of Physiology-Renal Physiology

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Nawyk szkodliwy dla zdrowia. Zwiększa ryzyko marskości wątroby i innych chorób
Nawyk szkodliwy dla zdrowia. Zwiększa ryzyko marskości wątroby i innych chorób
Mikołaj w szpitalu dziecięcym. Setki prezentów trafiły do małych pacjentów
Mikołaj w szpitalu dziecięcym. Setki prezentów trafiły do małych pacjentów
Pacjenci wpadają w spiralę recept. Niektórzy kończą w szpitalach
Pacjenci wpadają w spiralę recept. Niektórzy kończą w szpitalach
Leki GLP-1 a nowotwory. "Może się to wydawać sprzeczne z intuicją"
Leki GLP-1 a nowotwory. "Może się to wydawać sprzeczne z intuicją"
Pielęgniarki wciąż pracują na dwa etaty. "Wzrósł prestiż zawodu"?
Pielęgniarki wciąż pracują na dwa etaty. "Wzrósł prestiż zawodu"?
Liczba chorych rośnie szybciej niż w przypadku alzheimera. Lekarz podaje, jak przeciwdziałać
Liczba chorych rośnie szybciej niż w przypadku alzheimera. Lekarz podaje, jak przeciwdziałać
Szczepienie w ciąży tarczą dla niemowląt. 82 proc. niższe ryzyko hospitalizacji
Szczepienie w ciąży tarczą dla niemowląt. 82 proc. niższe ryzyko hospitalizacji
Ulga na leki, o której mało kto pamięta. Jak odzyskać z PIT kilkaset złotych?
Ulga na leki, o której mało kto pamięta. Jak odzyskać z PIT kilkaset złotych?
Ponad 20 lat badań. Opracowali eksperymentalny lek, który naprawia tkanki
Ponad 20 lat badań. Opracowali eksperymentalny lek, który naprawia tkanki
Dna moczanowa to nie kara za obżarstwo. Duże badanie pokazuje, skąd się bierze
Dna moczanowa to nie kara za obżarstwo. Duże badanie pokazuje, skąd się bierze
Nowe zalecenia naukowców. Mit o witaminie D i wapniu obalony
Nowe zalecenia naukowców. Mit o witaminie D i wapniu obalony
Odpoczynek też leczy. Kilka dni w łóżku chroni przed poważnymi powikłaniami
Odpoczynek też leczy. Kilka dni w łóżku chroni przed poważnymi powikłaniami