Prebiotyk - rodzaje, właściwości, funkcje, naturalne źródła prebiotyków
Prebiotyk to rodzaj frakcji błonnika pokarmowego, który stanowi pożywkę dla rozwoju pożytecznych bakterii probiotycznych. Substancje te mają pozytywny wpływ na zdrowie, a przede wszystkim wspierają funkcjonowanie układu pokarmowego i utrzymują równowagę mikrobioty jelit. W jakiej formie spożywać prebiotyki?
1. Co to jest prebiotyk?
Prebiotyk to substrat w formie niestrawionych węglowodanów, które stymulują wzrost i aktywność dobroczynnych bakterii tworzących mikrobiotę jelit. Substancja ta zaliczana jest do frakcji błonnika pokarmowego, ale ma zdecydowanie więcej korzystnych dla zdrowia właściwości.
Prebiotyki występują naturalnie w pożywieniu, ale mogą być pozyskiwane również za sprawą procesów enzymatycznych i chemicznych w celu stworzenia suplementów diety lub wzbogacenia konkretnych produktów spożywczych.
2. Rodzaje prebiotyków
Najpopularniejsze prebiotyki to:
- oligosacharydy (np. oligosacharydy sojowe, fruktooligosacharydy, laktuloza),
- polisacharydy (np. inulina, celuloza, pektyny, skrobia oporna, hemicelulozy).
Substancje te pobudzają wzrost i aktywność drobnoustrojów znajdujących się w jelitach, są odporne na działanie enzymów trawiennych i kwasu żołądkowego, oddziałują na pH treści jelitowej, mają też korzystny wpływ na zdrowie człowieka.
3. Prebiotyk - właściwości i funkcje
Prebiotyk to substancja, która dociera do jelita grubego w niezmienionej formie, nie ulega działaniu enzymów trawiennych ani kwasu żołądkowego. W jelicie podlega fermentacji za sprawą obecnych tam bakterii, w efekcie czego powstają kwasy tłuszczowe, na przykład kwas octowy, masłowy i propionowy.
Prebiotyki przesuwają się przez jelita, wiążąc wodę i powodując wzrost objętości treści się tam znajdującej. W efekcie tego dochodzi do pobudzenia wzrostu i aktywności mikrobioty jelit.
Najważniejsze funkcje prebiotyków:
- pobudza układ odpornościowy,
- przywraca równowagę mikrobioty i odpowiednie pH treści jelitowej,
- leczy biegunki oraz zaparcia,
- regeneruje nabłonek układu pokarmowego,
- pobudza ruchy jelit i wspiera przyswajalność składników odżywczych, takich jak wapń, magnez czy żelazo.
Prebiotyk pomaga dodatkowo w obniżaniu stężenia złego cholesterolu LDL, łagodzi symptomy choroby wrzodowej, a także objawy infekcji intymnych. Jednocześnie hamuje rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych, wspiera usuwanie zbędnych produktów przemiany materii i przeciwdziała rozwojowi raka jelita grubego.
4. Prebiotyk a probiotyk
Probiotyki to żywe szczepy bakterii lub drożdży, które wykazują pozytywny wpływ na zdrowie (są to np. Lactobacillus, Lactococcus lactis, Bifidobacterium, Enterococcus faecium, Saccharomyces boulardii).
Można dostarczyć je do organizmu spożywając konkretne produkty spożywcze, leki lub suplementy diety. Ich głównym zadaniem jest wspieranie mikrobioty jelit, ale mają korzystny wpływ na cały organizm.
Prebiotyki to natomiast stymulująca dla probiotyków substancja, która wspomaga ich wzrost oraz działanie.
5. Prebiotyki w produktach żywnościowych
Prebiotyki są obecne w następujących produktach spożywczych:
- cykoria,
- topinambur,
- cebula,
- czosnek,
- por,
- szparagi,
- otręby,
- banany,
- ziemniaki,
- soja,
- karczochy,
- pomidory,
- miód,
- pszenica,
- owies,
- jęczmień.
Niekiedy prebiotyk dodawany jest również do pieczywa, galaretek, dżemów, jogurtów, produktów light, zup, sosów, słodyczy czy napojów owocowych. Wówczas stanowi on zamiennik tłuszczu, cukru lub konserwantów wpływających na konsystencję czy trwałość.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
