Triage – czym jest, system S.T.A.R.T, zasady segregacji poszkodowanych

Triage, triaż (fr. triage – segregowanie, sortowanie) jest procedurą stosowaną w medycynie ratunkowej, pozwalającą na segregację poszkodowanych np. w wypadku masowym. Triage pozwala ocenić medykom stan rannych w zależności od rokowania i stopnia obrażeń. Segregacja ta pozwala określić, która z pokrzywdzonych osób wymaga natychmiastowej pomocy. Co jeszcze warto wiedzieć na temat triage? Jakie są zasady segregacji poszkodowanych?

1. Czym jest triage

Triage to słowo wywodzące się z języka francuskiego. W tłumaczeniu na język polski oznacza ono segregowanie lub sortowanie. Triage to również procedura, która umożliwia ratownikom medycznym segregację osób poszkodowanych. Medycy dokonują oceny stanu osoby pokrzywdzonej, biorąc pod uwagę rokowania i stopień obrażeń. Na tej podstawie określają, która z ofiar jest bezpieczna, a która wymaga natychmiastowej pomocy.

W przeszłości procedura triage wykorzystywana była wyłącznie podczas wypadków masowych, czy zdarzeń drogowych. Obecnie triaż stosowany jest również w szpitalnych oddziałach ratunkowych (tzw. SOR). W pierwszej kolejności pomoc udzielana jest osobom w szczególności zagrożonym i najdotkliwiej poszkodowanym. Osoby w stanie stabilnym przyjmowane są nieco później.

2. System S.T.A.R.T.

System S.T.A.R.T. (Simple Triage and Rapid Treatment – prosta selekcja i szybka pomoc) należy do najpopularniejszych systemów systemów segregowania poszkodowanych. Wykorzystywany jest on przez polskie służby ratownicze. Opracowany został w latach osiemdziesiątych XX wieku przez Departament Ochrony Przeciwpożarowej Newport Beach i Szpital Hoag w Newport Beach w Kalifornii .

System S.T.A.R.T. zakłada nadanie każdej z ofiar określonego priorytetu, który wyznacza kolejność udzielania pomocy. Poszkodowani otrzymują określone kolory opasek lub plakietek, w zależności od rokowania i stopnia obrażeń. Ofiarom nadaje się plakietki, czy też opaski w kolorze czerwonym, żółtym, zielonym oraz czarnym. Ratunkowa segregacja medyczna pacjentów ma za zadanie umożliwić przeżycie jak największej liczbie osób z grona poszkodowanych.

Co oznaczają poszczególne kolory w systemie S.T.A.R.T.?

• Czerwony – ofiara wymaga pomocy natychmiastowej,

• Żółty – ofiara wymaga pomocy pilnej,

• Zielony – pacjent nie wymaga pomocy natychmiastowej, jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo,

• Czarny – ofiara prawdopodobnie nie do uratowania.

3. Triage - zasady segregacji poszkodowanych

Służby ratownicze oceniają stan poszkodowanych na podstawie następujących parametrów: obecności lub braku tętna obwodowego, możliwości chodzenia, stanu świadomości, częstości oddechu.

Akronim S.T.A.R.T. określa, że na ocenę stanu zdrowia osoby poszkodowanej ratownik lub lekarz ma około 30 sekund. Osoby ratujące poszkodowanych nie przeprowadzają w tym czasie żadnych czynności medycznych (wyjątkiem jest udrożnienie dróg oddechowych, tamowanie krwotoków, układanie osób nieprzytomnych w pozycji bocznej bezpiecznej).

Poszkodowanych oznacza się kolejno:

• Kolorem czerwonym – osoby te wymagają natychmiastowej pomocy, dlatego powinny być potraktowane priorytetowo. To właśnie one powinny być transportowane do szpitala w pierwszej kolejności. Pacjenci oznaczeni kolorem czerwonym mają szanse na przeżycie i wyzdrowienie, o ile otrzymają właściwą opiekę medyczną.

• Kolorem żółtym – osoby te wymagają pomocy pilnej. Pomoc może być jednak odroczona, ponieważ obrażenia nie zagrażają życiu poszkodowanych. Ich leczenie powinno rozpocząć się najpóźniej w pierwszej dobie od wypadku, niebezpiecznego zdarzenia.

• Kolorem zielonym – osoby te nie są w żaden sposób zagrożone, dlatego mogą być transportowane do szpitala jako ostatnie. Do tej grupy zaliczamy osoby, które najmniej ucierpiały w trakcie wypadków, niebezpiecznych zdarzeń.

• Kolorem czarnym – są to osoby, u których nie zaobserwowano oddechu i tętna, podejrzewa się nadchodzący zgon lub u których go już stwierdzono. Są pewne przesłanki, które mogą sugerować, że poszkodowana osoba nie przeżyje zdarzenia (rozległe obrażenia, rozległy krwotok, rozległe poparzenia wewnętrzne i zewnętrzne, rozległe obrażenia czaszki z obnażeniem tkanki mózgowej, amputacja kilku kończyn).