Ultradźwięki - charakterystyka, zastosowanie w medycynie, kosmetyce i przemyśle

Ultradźwięki to fale dźwiękowe o częstotliwościach wyższych niż zakres słyszalny dla ludzkiego ucha, czyli powyżej 20 000 herców (Hz). Często wykorzystuje się je w różnych dziedzinach, takich jak nauka, medycyna i przemysł.

Ultradźwięki są wykorzystywane między innymi podczas badania USG.Ultradźwięki są wykorzystywane między innymi podczas badania USG.
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Paula Komendarczuk

Co to są ultradźwięki?

Ultradźwięki to fale dźwiękowe o częstotliwościach wyższych niż zakres słyszalny dla ludzkiego ucha, który zazwyczaj wynosi od 20 do 20 000 Hz. Dźwięki o częstotliwościach wyższych niż 20 000 Hz są nazywane ultradźwiękami.

Te fale dźwiękowe charakteryzują się wysoką częstotliwością i krótką długością fali, występują w zakresie od kilku kilohertzów do kilku gigahertzów. Ultradźwięki stanowią ważne narzędzie w wielu dziedzinach, ich wszechstronne zastosowanie sprawia, że są istotnym elementem postępu w medycynie, przemyśle i badaniach naukowych.

Kto słyszy ultradźwięki?

Ultradźwięki są poza zakresem słyszalności ludzkiego ucha, choć niektóre osoby posiadają zdolność słyszenia dźwięków o nieco wyższych częstotliwościach niż 20 000 Hz, ale jest to raczej rzadkie zjawisko.

Ultradźwięki są natomiast słyszalne przez wiele gatunków zwierząt, takich jak nietoperze, delfiny, psy, koty, sowy, świerszcze, muchówki, słonie, sumy, szczupaki czy modliszki.

Zastosowanie ultradźwięków

Ultradźwięki w medycynie

Ultrasonografia to najbardziej znane zastosowanie ultradźwięków w medycynie. Badanie USG wykorzystuje fale ultradźwiękowe do tworzenia obrazów struktur wewnętrznych ciała, takich jak narządy, tkanki czy naczynia krwionośne. Jest to bezinwazyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia lekarzom ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz wykrycie ewentualnych zmian patologicznych.

Ultrasonografia jest też stosowana do monitorowania ciąży i rozwoju płodu. Pozwala na zlokalizowanie łożyska, wykrycie ewentualnych wad rozwojowych czy ocenę płynu owodniowego.

W fizykoterapii ultradźwięki są wykorzystywane natomiast do leczenia różnych stanów, takich jak urazy mięśni, stawów czy tkanek. Terapia ultradźwiękowa może pomóc w redukcji bólu, stymulować procesy gojenia czy zmniejszać stan zapalny.

W niektórych przypadkach ultradźwięki są używane w trakcie zabiegów chirurgicznych do niszczenia złogów lub tkanki nowotworowej. Są również wykorzystywane w badaniach naukowych w różnych dziedzinach medycyny, w tym w ginekologii, kardiologii, chirurgii, radiologii czy położnictwie.

Ultradźwięki w kosmetyce

Ultradźwięki znalazły zastosowanie w wielu procedurach kosmetycznych, oferując szereg korzyści dla skóry. Są stosowane w celu stymulacji komórek skóry, poprawy krążenia krwi, a także zwiększenia przepuszczalności skóry dla substancji aktywnych zawartych w kosmetykach.

Oczyszczanie skóry za pomocą ultradźwięków pomaga w usuwaniu zanieczyszczeń, martwego naskórka i sebum z porów skóry. To łagodna metoda, która nie uszkadza bariery hydrolipidowej.

Ultradźwięki są też stosowane w zabiegach przeciwstarzeniowych, poprawiają elastyczność skóry, redukują widoczność zmarszczek i linii mimicznych poprzez stymulację produkcji kolagenu i elastyny w skórze.

Wykorzystuje się je także w terapii antycellulitowej oraz przeciwtrądzikowej, ponieważ zmniejszają stan zapalny, zwężają pory i kontrolują wydzielanie sebum. Procedury wykorzystujące ultradźwięki mogą też pomóc w redukcji przebarwień i wyrównaniu kolorytu skóry.

Ultradźwięki w przemyśle

Ultradźwięki są wykorzystywane do precyzyjnego usuwania zanieczyszczeń w branży motoryzacyjnej czy elektronicznej. W przemyśle znalazły zastosowanie w spawaniu plastików czy metali, jak również w obróbce materiałów.

W laboratoriach wykorzystuje się je do oceny struktury i jakości materiałów, natomiast w przemyśle i inżynierii - do pomiaru grubości. Ultradźwięki pozwalają również na zlokalizowanie i śledzenie obiektów pod wodą, a także na wykrywanie pęknięć czy wad konstrukcyjnych.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda