Zaburza wytwarzanie insuliny. Oznaka rosnącego guza

Rak trzustki to jeden z najbardziej niebezpiecznych nowotworów. Większość zmian w tym organie ma niestety bardzo agresywny charakter: szybko rosną, naciekają okoliczne tkanki i dają przerzuty, a tylko nieliczne guzy torbielowate czy neuroendokrynne mogą być łagodne.

Do najważniejszych czynników ryzyka należą m.in. wiek powyżej 55 lat, palenie papierosów, otyłość brzuszna, dieta obfitująca w tłuszcz zwierzęcy i przetworzone czerwone mięso, długotrwała cukrzyca, przewlekłe zapalenie trzustki oraz określone mutacje genetyczne.

Dane WHO pokazują skalę problemu: w 2022 r. raka trzustki rozpoznano u ponad 500 tys. osób na świecie, a blisko 470 tys. zmarło. Choć nie jest to najczęstszy nowotwór, należy do głównych przyczyn zgonów onkologicznych i ma jedno z najgorszych rokowań. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i szybka reakcja na niepokojące objawy.

Brytyjski lekarz, konsultant chirurgii trzustkowo-żółciowej w Surrey, Neville Menezes, na łamach "Daily Mail" również podkreśla, że bardzo ważna jest obserwacja organizmu i zwracanie uwagi nawet na niepozorne symptomy.

- Rak trzustki może rozwijać się po cichu. Kiedy objawy stają się ciężkie, choroba jest często w zaawansowanym stadium. Rozpoznanie subtelnych zmian w swoim ciele i szybka reakcja mogą zrobić ogromną różnicę. Te objawy nie zawsze oznaczają raka trzustki, ale jeśli utrzymują się dłużej niż cztery tygodnie, kluczowe jest, by zgłosić się do lekarza rodzinnego - mówi specjalista.

Zobacz także: AI może pomóc w leczeniu raka trzustki. Nowa technologia w fazie badań

Jednym z symptomów, które często są bagatelizowane, jest nawracający ból w obrębie jamy brzusznej lub pleców. Jak zaznacza dr Menezes, sygnałem alarmowym jest "utrzymujący się ból brzucha lub pleców, który nie ustępuje i nie reaguje na leczenie".

Pacjenci często przypisują taki ból przemęczeniu, problemom z kręgosłupem lub żołądkiem. Jeżeli jednak dolegliwość utrzymuje się tygodniami i nie poprawia po standardowym leczeniu, wymaga to dokładniejszej diagnostyki.

Kolejnym objawem, który powinien wzbudzić niepokój, jest niewyjaśniona utrata masy ciała lub zahamowanie apetytu. Może to być związane z tzw. kacheksją, czyli zespołem wyniszczenia, w którym dochodzi do znacznego ubytku masy mięśniowej i tkanki tłuszczowej.

W początkowym stadium nowotworu kacheksja zazwyczaj nie występuje, ale pojawia się nawet u czterech na pięciu chorych z zaawansowanym rakiem. Uważa się, że duże znaczenie ma tu stan zapalny, sprzyja on zanikowi mięśni, a rozwijający się guz "zabiera" energię z pozostałych tkanek organizmu.

Jednym z bardziej charakterystycznych objawów raka trzustki jest żółtaczka – zażółcenie skóry i białek oczu. Często towarzyszą jej ciemny mocz oraz bardzo jasne, odbarwione stolce.

Dr Menezes podkreśla, że taki zestaw objawów zawsze powinien skłonić do pilnej konsultacji lekarskiej i pogłębionej diagnostyki, ponieważ może świadczyć o utrudnionym odpływie żółci spowodowanym przez guz w obrębie trzustki lub dróg żółciowych.

Zobacz także: Takie objawy daje rak trzustki. "Okrada chorego z substancji odżywczych"

Do sygnałów ostrzegawczych należą również problemy ze strony przewodu pokarmowego:

• nawracające nudności,

• niestrawność,

• wzdęcia,

• utrzymujące się zmiany w rytmie wypróżnień, które nie mają wyraźnej przyczyny (np. zmiany diety czy infekcji).

Nie wolno takich symptomów ignorować, zwłaszcza jeśli utrzymują się przez kilka tygodni.

Inne, mniej oczywiste objawy to uciążliwy świąd skóry oraz nowo rozpoznana cukrzyca u osoby, która wcześniej nie miała problemów z gospodarką cukrową.

Trzustka produkuje hormony regulujące poziom glukozy we krwi, m.in. insulinę i glukagon. Guz może zaburzać ich wytwarzanie, co prowadzi do niestabilnego poziomu cukru i rozwoju cukrzycy. U części pacjentów nagłe pojawienie się cukrzycy w wieku średnim lub starszym może być jednym z pierwszych sygnałów choroby nowotworowej trzustki.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. Daily Mail
2. Krajowy Rejestr Nowotworów
3. WHO