Zika infekuje komórki nerwowe odpowiedzialne za tworzenie się czaszki

Komórki grzebienia nerwowego czaszki, które dają podstawę do budowy kości i tkanki chrzęstnej czaszki, są podatne na wirus Zika, donoszą naukowcy Stanford University School of Medicine w "Cell Host & Microbe". Odkrycie dokonane dzięki infekowaniu in vitro kultur komórek ludzkich, przedstawia potencjalny mechanizm, opisujący jak dochodzi do zmian w obrębie czaszki u dzieci urodzonych z wirusem, które mają mniejsze niż średnie czaszki i nieproporcjonalne rysy twarzy.

Naukowcy odkryli również, że Zika ma nieznacznie inny wpływ na komórki grzebienia nerwowego czaszki w porównaniu do komórek progenitorowych, którym poświęcono wiele uwagi ze względu na ich powiązanie z małogłowiem. Choć wirus szybko zabija progenitorowe komórki nerwowe, zarażenie komórek grzebienia nerwowego czaszki nie prowadzi do wzrostu wskaźników śmiertelności tych komórek.

Zamiast tego, Zika zmusza je do wydzielania cząsteczek sygnalizujących, które dają początek tworzeniu się nowych komórek nerwowych. W hodowli komórkowej, podwyższone poziomy tych cząsteczek były wystarczające, aby wywołać przedwczesne różnicowanie, migrację i śmierć nerwowych komórek  progenitorowych.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

"Oprócz bezpośredniego wpływu wirusa Zika na nerwowe komórki progenitorowe i ich pochodne, wirus ten może wpłynąć na rozwój mózgu w sposób pośredni, poprzez sygnalizowanie zakłóceń między konkretnymi typami komórek embrionalnych" - mówi współautorka pracy Joanna Wysocka, biolog na Stanford University School of Medicine.

"Komórki grzebienia nerwowego są jedynie przykładem, ale takie mechanizmy mogą być również istotne w stosunku do innych tkanek, które są w kontakcie z rozwijającym się mózgiem podczas formowania głowy i mogą zostać zainfekowane wirusem Zika" - dodaje Wysocka.

Wysocka i współautorka Katarzyna Blish, specjalista nauk medycznych, były zainteresowane studiowaniem komórek grzebienia nerwowego czaszki, ponieważ podczas embriogenezy tworzą one większość kości i chrząstek głowy oraz komunikują się z rozwijającym się mózgiem. Wysunęły one hipotezę, że infekcja komórek grzebienia nerwowego czaszki przez Zika może spowodować zakłócenia w tym procesie.

"Nasze badania in vitro sugerują, że wirus Zika może zainfekować ludzkie komórki grzebienia nerwowego czaszki rozwijającego się zarodka, co z kolei może wpływać na rozwój mózgu poprzez zmianę w przekazywaniu sygnałów parakrynowych, a także potencjalnie bezpośrednio wpływać na rozwój struktur twarzoczaszki" - mówi Wysocka.

"Ponieważ tworzenie komórek grzebienia nerwowego występuje w określonym oknie embriogenezy (mianowicie pierwszym trymestrze ciąży, co ciekawe łączy się to ze słabym wskaźnikiem urodzeń wśród matek zarażonych Zika), nie przewidujemy podobnej sytuacji u dorosłych" - zauważa.

Przyszłe badania zapowiadają się interesująco, ale autorzy podkreślają, że nie mają oni bezpośredniego dowodu, że wirus infekuje komórki grzebienia nerwowego czaszki u ludzi lub zwierząt, ani dowodów, że taka infekcja byłaby wystarczająca, aby spowodować małogłowie.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.