Chomik dżungarski i inne rasy. Charakterystyka, pielęgnacja i żywienie

Chomik - dżungarski, syryjski, Roborowskiego, panda. Niezależnie od tego, jakiej rasy chomika wybierzemy, z pewnością przyniesie on mnóstwo radości domownikom, a zwłaszcza dzieciom. To zwykle pierwsze zwierzątko, które trafia pod opiekę najmłodszych członków rodziny. Jednak zanim chomik pojawi się w domu, należy poznać najważniejsze zasady jego pielęgnacji i żywienia. Sprawdź, jak dbać o chomika.

1. Budowa anatomiczna chomika

Chomiki po obu stronach warg posiadają worki policzkowe, które są tak duże, że po ich napełnieniu są większe niż podwójny obwód głowy chomika. Policzki te służą do magazynowania pożywienia. Po przetransportowaniu go norki lub domku, chomiki opróżniają policzki, pocierając je przednimi kończynami.

Chomiki są posiadaczami szesnastu zębów, w tym dwóch siekaczy i sześciu trzonowców, które rozstawione są na górze i na dole. Zęby te są długokoronowe - szkliwem pokryte są także korzenie zębów, znajdujące się między zębiną a cementem. Rosną one całe życie chomika, więc aby nie doszło do ich przerostu, co skutkowałoby chorobami i urazami, chomiki muszą je ścierać, spożywając twarde pokarmy.

Zobacz film: "Zalety posiadania niepełnosprawnego zwierzęcia"

Żołądki chomików składają się z dwóch komór: w pierwszej pokarm jest wstępnie trawiony, w drugiej zaś przechodzi właściwe trawienie.

2. Rasy chomików

2.1. Chomik dżungarski

Ten gatunek chomika naturalnie zamieszkuje tundrowe tereny Syberii i Kazachstanu. Pierwsze wzmianki o chomikach dżungarskich pochodzą już z końca XVIII wieku - wtedy Peter Simon von Pallas uznał go za odmianę myszy. Błąd ten naprawił dopiero Ned Hollister w 1912 roku, przypisując chomika do gatunku pęcherzostopych.

Chomik dżungarski, znany także jako chomik syberyjski, może osiągnąć wagę od 20 do 45 gramów, a całkowita długość jego ciała to około 10 cm. Samice zazwyczaj są jeszcze mniejsze. Tułów tego gryzonia jest krótki i zwarty, oczy wypukłe, a uszka krótkie.

Chomiki syberyjskie prowadzą raczej nocny tryb życia, podobnie jak chomiki syryjskie. Jednak w przeciwieństwie do swojego większego kuzyna, syberyjczyki nie zapadają w sen zimowy ani letni, a jedynie magazynują pod skórą większą ilość tłuszczu. Pomaga im to przetrwać zimowe temperatury.

Ciekawą odmianą chomika dżungarskiego jest tzw. chomik panda, mylnie postrzegany jako osobna rasa chomika. Jego charakterystyczną cechą jest biało-czarne ubarwienie przypominające sierść pandy.

Futerko chomików dżungarskich jest miękkie i najczęściej ciemne. Powszechnie występuje też w odmianie popielatej i perłowej. W naturalnych warunkach życia, futerko jaśnieje zimą i wraca do poprzedniego koloru wiosną. W warunkach domowych takie zjawisko występuje rzadko, choć może się pojawić. Gatunek ten może wystąpić także w innych kolorach: pomarańczowym, niebieskim, brązowym, beżowym.

Nie jest to jednak jego naturalna cecha, a prawdopodobnie wynik krzyżowania syberyjczyków z innym gatunkiem - chomikiem Campbella.

Chomiki dżungarskie uważane są za zwierzę towarzyskie. Są bardzo przyjazne, łatwe do oswojenia i łagodne, chyba że mają za sobą przykre doświadczenia. Osobniki wychowane w zarejestrowanych hodowlach są na ogół przyzwyczajone do człowieka i chętnie się do niego garną.

Ten gatunek chomika jest bardzo samodzielny w kwestiach higieny. Sam czyści sobie futerko, a więc nie ma potrzeby dodatkowo się tym zajmować. Podstawowa pielęgnacja naszego gryzonia będzie się więc ograniczać do zachowania czystości w klatce, regularnej wymiany wody i pożywienia, a także podłoża.

Chomiki dżungarskie potrzebują też stale nowych zabawek, ponieważ szybko się nudzą, a należą go zwierząt ruchliwych i aktywnych.

2.2. Chomik syryjski

Jest to najbardziej znany gatunek chomika. Został wyłowiony w 1839 roku przez George Waterhouse, brytyjskiego zoologa, w okolicy Aleppo w Syrii i wystawiony do oglądania w Londyńskim Muzeum Brytyjskim.

Ta odmiana chomika szybko się rozmnaża i łatwo ją utrzymać, stąd często była wykorzystywana do badań i eksperymentów hodowlanych. Od 1945 roku chomiki tej odmiany zaczęto trzymać w domach.

Chomik syryjski ma około 15 centymetrów długości, waży mniej więcej od 130-180 gram. Jego grzbiet jest złocisty lub brązowozłocisty, posiada biały brzuszek, który zazwyczaj jest jaśniejszy od grzbietu. W wyniku eksperymentów uzyskano chomiki tej rasy także o innym ubarwieniu, jak np. beżowym czy szarym, a nawet wielobarwnym. Po oby stronach grzbietu położone są jego gruczoły zapachowe.

Chomik syryjski może się rozmnażać przez cały rok, samica zwykle rodzi małe siedem do ośmiu razy w ciągu roku.

2.3. Chomik Campbella

Jest wschodnim kuzynem chomika dżungarskiego. Zamieszkuje stepy i pułpustynie Mongolii oraz północny wschód Chin.

Jego futerko jest koloru piaskowego, dzięki czemu stapia się w tło z otoczeniem. Posiada na grzbiecie czarną pręgę podobnie jak jego kuzyn, nie posiada jednak białych plam na bokach ciałka. W odróżnieniu od chomika dżungarskiego, odmiana ta nie zmienia namaszczenia również na zimę.

Chomiki Campbella pojawiają się czasem w odmianie albinotycznej, czyli białej z czerwonymi oczkami lub żółtej z czerwonymi oczami. Samce tej odmiany łatwo się oswajają, jednak posiadają skłonność do czupurności i agresji, natomiast samice tej rasy są skłonne do konfliktów, dość często zdarza im się ugryźć opiekuna.

2.4. Chomik Roborowskiego

Jest to najmniejsza odmiana spośród wszystkich ras chomików. Posiada tylko 5 centymetrów długości, czyli tyle ile dwutygodniowy chomik syryjski. Jest koloru piaskowego, z lekko szarym odcieniem w ziemie i czerwonawym w lecie. Posiada białe łapki, pyszczek i brzuch. Nie ma plamek po bokach ciała ani czarnej pręgi na grzbiecie.

Jego sposób poruszania jest podobny do chomika dżungarskiego, jednak jest zwinniejszy, bywa bardziej nerwowy, posiada większy temperament. Niezbyt nadaje się do głaskania, lecz przyjemnie się go obserwuje.

Zamieszkuje piaszczyste pustynie Azji Środkowej, gdzie jego futerko stanowi dla niego świetny kamuflaż, a szybkość i zwinność pomagają mu uciekać przed zagrożeniami. Nie ryje skomplikowanych tuneli, zamiast tego wygrzebuje wąskie otwory w wydmach i za nimi buduje sypialnie.

Chomik Roborowskiego bardzo lubi się kąpać w piasku, więc warto wsypać mu go do akwarium.

2.5. Chomik europejski

Największy spośród 14 gatunków. Jego pożywieniem jest głównie zboże. Pokarm, który znajduje, początkowo gromadzi w torbach policzkowych, po czym magazynuje go w norce. Gromadzi wielkie zapasy w porach jesiennych, które potem zjada w przerwach między snem zimowym, potrafi zaciekle bronić swoich zapasów.

Stał się symbolem zapobiegliwości, zdarzały się przypadki, że znaleziono do 60 kg zboża w norkach tych chomików, jednak w obecnych czasach, dzięki kombajnom i dokładnemu zbieraniu zboża, chomiki te nie są w stanie zebrać zapasów na jedną zimę.

Chomiki tego gatunku są samotnikami, każda z płci żyje na innych terytoriach, jednak w okresie rui pomieszkują razem. Oprócz zboża, w porze letniej żywią się także żabami, jaszczurkami, dżdżownicami, ślimakami i owadami.

Chomik europejski może osiągnąć wielkość dużej świnki morskiej, samice zaś są zwykle mniejsze, do 25 centymetrów. Ich umaszczenie jest brązowo-złociste, brzuszki mają czarne.

W okresie letnim głębokość ich norek wynosi około 60 centymetrów, w zimie nawet do dwóch metrów. Tunele, które ryją pod ziemią mają około 10 metrów długości. "Mieszkanie" chomika zwykle ma sypialnię, spiżarnię oraz ślepe zaułki, które pełnią rolę toalet.

Wrogami chomika europejskiego ptaki drapieżne, borsuki i lisy. W razie niebezpieczeństwa chomiki ewakuują się do norek za pomocą jednego z wielu zrobionych w takich celach pionowych wejść.

Chomiki tej odmiany nigdy nie zostały udomowione, były wręcz przepędzane przez rolników, którzy widzieli w nich swojego wroga. W chwili obecnej chomik europejski jest jednym z gatunków zagrożonych, jest umieszczony na liście chronionych zwierząt.

2.6. Chomik chiński pręgowany

Chomik chiński pręgowany zamieszkuje w wielu różnych środowiskach, jednak rzadko można go spotkać na piaskowych pustyniach, na wilgotnych podłożach i wśród wysokich gór.

Jego długość dochodzi do 11 centymetrów, jego sylwetka jest mniejsza od odmiany syryjskiej, jednak oprócz tej różnicy dwa te chomiki są do siebie podobne, mają także podobny sposób poruszania, choć różnią się także biegnącą wzdłuż grzbietu czarną pręgą.

Chomika tej odmiany charakteryzuje długi, bezwłosowy ogon, po którym można poznać pokrewieństwo tej rasy z nornikiem. Odmiana ta szybko przystosowuje się do otoczenia, zdarza mu się być aktywnym w godzinach dziennych. Posiada delikatną budowę i jest niewielkich rozmiarów, co może skutkować doznaniem obrażeń podczas nieodpowiedniego i nieostrożnego obchodzenia się z nim.

Chomik tej odmiany umie się wspinać na duże wysokości oraz schodzić bezpiecznie na dół. Posiada duże wyczucie wysokości.

3. Co może jeść chomik

Istnieją specjalne zasady żywienia chomików, których należy przestrzegać. Głównym ich źródłem pożywienia jest specjalna karma, która zawiera mieszankę przeznaczoną dla gryzoni. Można je również dokarmiać nasionami:

• owsa
• jęczmienia
• lnu
• sorgo
• kukurydzy
• pszenicy
• prosem
• pestkami z dyni

Chomiki mogą się żywić również warzywami, np.

• marchwią
• burakami
• rzepą
• liśćmi kalafiora
• brokułami
• słodką papryką
• pomidorami
• pietruszką

a także owocami, np.

• arbuzami
• bananami
• truskawkami
• gruszkami
• winogronem
• jabłkami
• malinami

Ich przysmakiem mogą być też zioła, takie jak, np.

• krwawnik pospolity
• tasznik pospolity
• koniczyna
• mniszek pospolity
• gwiazdnica pospolita
• liście maliny
• koper
• starzec zwyczajny

Zwierzęta te chętnie jedzą owady, które są dla nich źródłem białka, zwłaszcza larwy mącznika.

Specjalnego żywienia wymaga chomik dżungarski. Podstawą diety chomików tej rasy są produkty o małej zawartości cukru - gatunek ten ma tendencję do cukrzycy. Należy mu podawać odpowiednio zbilansowaną karmę dobrej jakości, to znaczy bez dodatku kolorowych chrupek i granulatu.

Owoce, ze względu na zawartość cukru, należy podawać nie częściej niż raz, dwa razy w tygodniu. Dieta tego chomika powinna zawierać nie tylko zboża, orzechy i pestki, ale także białko zwierzęce. Jeżeli chomik upodoba sobie jakiś konkretny składnik gotowej mieszanki, który może spowodować jego nadwagę (np. pestki słonecznika), należy ręcznie redukować jego ilość, zanim wrzucimy karmę do miseczki.

Chomikom - niezależnie od rasy - nie powinno podawać się:

• fasoli
• solonych orzeszków
• owoców cytrusowych
• słodyczy
• cebuli
• owoców pestkowych

4. Jak dbać o chomika?

Chomikowi należy zapewnić dobre warunki do życia. W tym celu klatkę lub akwarium - każda z opcji omówiona poniżej - powinno się ustawić na właściwym miejscu (nie może znajdować się bezpośrednio na słońcu) i dobrze wyposażyć.

4.1. Klatka czy akwarium

Chomiki mogą żyć w akwarium, terrarium lub w klatce. Ze względu na zdolności wspinaczkowe chomików, klatka może się okazać idealnym rozwiązaniem. Pozwoli im na codzienne ćwiczenia łapek przy okazji wspinania się po prętach. W klatce jest również dużo lepsza cyrkulacja powietrza niż w akwarium czy terrarium.

Klatkę łatwiej jest także posprzątać, ponieważ w tym celu wystarczy tylko odczepić górę i wyczyścić kuwetkę. Ze szklanym, ciężkim akwarium może to być trudniejsze - mało poręczne jest zarówno wyjmowanie trocin, jak również mycie akwarium. Klatka jest także wygodniejsza z uwagi na mniejsze ryzyko uszkodzeń.

W klatce równiez wygodniej mocowac zabawki dla chomika. Do klatki bez problemu można doczepić drabinki czy kołowrotek. Akwarium musi mieć dodatkowo przyssawki do ich mocowania.

Jednakże, biorąc pod uwagę rozmiar chomika, akwarium może być lepszym rozwiązaniem - małe chomiki mogą próbować przeciskać się przez szczebelki. Dobrą opcją w takim przypadku może być również terrarium lub klatka z minimalnymi pręcikami.

Akwarium czy terrarium może sprawdzić się również, jeżeli zależy na czystości otoczenia - chomiki mogą przez klatkę wykopywać trociny.

Jeżeli jednak zdecydujemy się na akwarium zamiast klatki, bardzo ważne jest, aby jego pokrywa była bardzo ciężka - chomiki są sprytne i uwielbiają ucieczki.

Jeśli zdecydujemy się na klatkę, należy pamiętać, że jej wymiary powinny wynosić minimalnie 40 x 60 cm, a odległość między prętami nie powinna przekraczać jednego centymetra.

4.2. Organizacja przestrzeni chomika

• Podłoże dla chomika

Bardzo ważnym elementem jest podłoże klatki, akwarium. Najlepsza będzie trocinowa wyściółka, zrobiona z drzewa sosnowego, które jest wyjątkowo chłonne i nietoksyczne dla chomików.

Chomiki mają niezwykle rozwinięty węch, są w związku z tym bardzo wrażliwe na wszelkiego rodzaju zapachy. Aby zapewnić mu pełny komfort, powinniśmy wymieniać mu jego podłoże przynajmniej jeden raz w tygodniu, jeżeli pojawi się potrzeba to jeszcze częściej. My również na tym zyskamy, ponieważ sami unikniemy nieprzyjemnych zapachów.

Z klatki zawsze należy usuwać niedojedzone resztki pożywienia, ponieważ mogą się psuć i być niezdatne do spożycia, mogą chomikowi zaszkodzić.

• Domek dla chomika

Podstawowym elementem wyposażenia klatki czy akwarium jest domek dla chomika. Może to być specjalny domek, wykonany z plastiku lub drewna. Można także zrobić taki domek z pudełka tekturowego. Zapewniamy w ten sposób gryzoniowi niewielką prywatność,

• Zabawki dla chomika

Klatkę, akwarium czy też terrarium dobrze jest wyposażyć we wspomniane wcześniej zabawki, służące rozwojowi i rozrywce chomika. Będą to między innymi:

• drabinki - chomiki bardzo lubią przechodzić przez wszelkiego rodzaju przejścia, zakamarki, dlatego dobrze jest jego klatkę zaopatrzyć w drabinki i rurki. Dobrze jest również zamontować pięterka, aby chomik mógł się wspinać,
• kołowrotek - najważniejszy element wyposażenia. Ponieważ chomik prowadzi życie nocne, przed zakupieniem tej zabawki, warto sprawdzić głośność, z jakim pracuje, aby nie przeszkadzał podczas nocnego wypoczynku. Kołowrotek powinien być duży (mniej więcej 20 cm średnicy).
• sieć tuneli i podwyższeń - każdego dnia chomiki pokonują nawet kilka kilometrów, dlatego świetnym rozwiązaniem będzie sieć tuneli i podwyższeń

Powinniśmy zapewnić chomikowi dużo ruchu, również wypuszczając go codziennie z klatki. Można zakupić specjalną kulę do biegania, co zapewni pełną kontrolę nad nim i zabezpieczy przed jego ucieczką.

4.3. Pielęgnacja chomika

Zanim zdecydujemy się na zakup chomika, warto też dowiedzieć się, w jaki sposób go pielęgnować, aby jak najdłużej mógł komfortowo funkcjonować.

• należy zawiesić poidło w klatce i w miarę potrzeb uzupełniać je świeżą wodą pitną. Poidło nie może dotykać trocin, ponieważ mogą gnić od wody i doprowadzić chomika do choroby,
• należy podawać chomikowi karmę dwa razy dziennie, przez cały rok należy dostarczać mu świeżych owoców i warzyw. Przy wprowadzeniu do jadłospisu nowego składniku, należy dawać zwierzaki małe porcje, by stopniowo przyzwyczajać do niego organizm,
• klatkę należy sprzątać przynajmniej raz w tygodniu. W czasie tym należy umieścić chomika w bezpiecznym miejscu, a klatkę zanurzyć w wodzie z odrobiną środka do dezynfekcji. Następnie należy wysuszyć klatkę i wsypać nowe, czyste i suche trociny,
• nie wolno kąpać chomików, gryzonie te myją się same. Gdy wyczujemy nieprzyjemny zapach z klatki, oznacza to, że pochodzi on od trocin i trzeba je częściej wymieniać,
• w przypadku, gdy wybieramy się w podróż dłuższą niż trzy dni, należy chomika wziąć ze sobą lub poprosić kogoś o zaopiekowanie się nim.

Zawsze należy pamiętać, że jest to żywe stworzenie, zawsze trzeba mieć zupełną kontrolę nad jego małym opiekunem.

4.4. Oswajanie chomika

Nowo zakupionemu chomikowi trzeba pozwolić oswoić się z jego nowym domem. Przez początkowy okres kilku dni dobrze jest ograniczyć się tylko do sprzątania i karmienia, nie ruszając chomika zbytnio.

Następnie można zacząć powoli oswajać zwierzątko. Na początek dobrze jest dokładnie umyć ręce bezzapachowym mydłem, szczególnie warto to zrobić po wcześniejszym kontakcie z innym zwierzakiem. Zapach rąk opiekuna ogrywa bardzo ważną rolę podczas oswajania chomika. Jeśli nasz gryzoń poczuje obecność innego zwierzaka, może nie pozwolić się dotknąć, a nawet stać się agresywny.

Najlepszą porą dnia na oswajanie będzie wieczór - zwierzę to z uwagi na jego nocny tryb życia, będzie wtedy wyspany i w dobrym humorze. Warto zawsze to robić o tej samej porze dnia. Najłatwiej oswaja się chomiki młode, starsze są mniej ufne. Najlepszą rasą do oswajania jest chomik syryjski.

Oswajanie chomika przebiegnie sprawnie, jeśli będzie delikatnie i z wyczuciem głaskany i dotykany. W przypadku obecności innego zwierzęcia domowego, należy zapewnić gryzoniowi bezpieczeństwo, ponieważ pozostawiając go bez opieki, może paść ofiarą kota lub psa.

Ważne jest to, by chomika chronić od stresu, ponieważ w nadmiernych ilościach może zaburzyć układ odpornościowy gryzonia, a to naraża go na choroby. Czynniki narażąjące go na stres to przykładowo:

• zmiana miejsca zamieszkania
• transport (nawet w obrębie jednego mieszkania)
• nagła zmiana karmy
• zmiana właściciela
• poród i rodzicielstwo

5. Czy chomiki przenoszą choroby

Chomiki mogą przenosić wiele chorób, takich jak:

• tasiemczyca
• salmonelloza
• listerioza
• wścieklizna
• riketsjoza
• leptospiroza

Mogą rówineż przenosić bakterię Escherichia coli czy Capylobacter, wywołującej u człowieka biegunkę. Są one wydalane wraz z kałem chomika.

Aby ograniczyć ryzyko zakażeń, warto dbać o gryzonia i jego otoczenie oraz przestrzegać zasad higieny. Po każdym kontakcie z chomikiem należy umyć dokładnie ręce i dbać, aby robili to również inni domownicy.

6. Czy chomiki wywołują alergię

Chomiki mogą być przyczyną alergii. Alergia na chomika rozwija się u mniej więcej 15 proc. właścicieli tych gryzoni.

W przypadku chomików czynnikami uczulającymi są jego białka, znajdujące się w ślinie, łoju czy też w moczu, ale także w trocinach czy sianie.

Alergeny tego zwierzaka znajdują się głównie w kurzu domowym na miękkich wykładzinach, na podłogach, w powietrzy czy też na łóżkach w sypialniach.

Do najczęstszych objawów alergii na chomika należą:

• zapalenie spojówek
• nieżyt nosa
• łzawienie oczu
• obrzęk okolicy twarzy, jamy ustnej, gardła i nosa,
• objawy astmy ze świszczącym oddechem i trudnością z nabraniem powietrza,
• pokrzywka
• świąd skóry
• wypryski atopowe

Jeżeli objawy te pojawią się, gdy w domu mieszka chomik, konieczna może okazać się wizyta u alergologa, który skieruje na testy skórne, aby ustalić co dokładnie wywołało uczulenie. Alergia na gryzonie jest dość częstym zjawiskiem, więc w tym właśnie przypadku również ten czynnik mógł spowodować taką reakcję.

W sytuacji, gdy okaże się, że tak jest w rzeczywistości, klatkę należy przenieść poza sypialnię. Należy ograniczyć kontakty alergika z chomikiem, ściółkę dobrze jest wymienić na hipoalergiczną. Powinno się jeszcze częściej sprzątać klatkę, oraz zrezygnować z dywanów, tapicerek i narzut.

Alergik może otrzymać od lekarza leki antyhistaminowe, które zmniejszają objawy. Można także zdecydować się na odczulanie, jednak jest to leczenie dość długotrwałe, trwa zwykle od 3 do 5 lat.

Czasem objawy alergii na chomika, jak np. astma oskrzelowa, są na tyle silne, że ze względów zdrowotnych musimy zwierzę oddać. Warto wtedy znaleźć osobę, która chętnie się naszym zwierzakiem zajmie, która z przyjemnością go przygarnie. Można także poprosić o pomoc jedną z organizacji, które zajmują się gryzoniami.

Kiedy znajdziemy chętną osobę na naszego chomika, dobrze jest przeprowadzić rozmowę z potencjalnym właścicielem, dowiedzieć się, jakie ma podejście do zwierząt i jaką motywacją kieruje się, chcąc nabyć zwierzaka. Będzie to pomocne w podjęciu decyzji o przekazaniu go tej osobie.

Po oddaniu chomika możemy poprosić o przesłanie kilku fotografii po jakimś czasie mieszkania u nowego właściciela. W taki sposób przekonamy się, czy oddaliśmy zwierzę w dobre i odpowiednie ręce.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.